Zmiany w przepisach emerytalnych od 1 stycznia 2013 r.

Z dniem 1 stycznia 2013 r. weszły w życie przepisy ustawy z dnia 11 maja 2012 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z dnia 6 czerwca 2012 r., poz. 637), nowelizujące wiele regulacji z zakresu m.in. zaopatrzenia emerytalnego. Najistotniejsze zmiany polegają m.in. na:

1. stopniowym podwyższaniu wieku emerytalnego dla kobiet i mężczyzn do osiągnięcia jednakowego poziomu 67 lat,
2. pomniejszaniu podstawy obliczenia emerytury z systemu zreformowanego o kwotę pobranych wcześniejszych emerytur, przyznanych przed osiągnięciem wieku emerytalnego,
3. wprowadzeniu możliwości przejścia na emeryturę częściową przed osiągnięciem wieku emerytalnego,
4. stopniowym ujednoliceniu stażu ubezpieczeniowego dla kobiet i mężczyzn - do 25 lat - uprawniającego do najniższej emerytury,
5. dostosowaniu podwyższonego wieku emerytalnego do zasad ustalania stażu hipotetycznego uwzględnianego przy obliczaniu wysokości renty z tytułu niezdolności do pracy,
6. umożliwieniu dalszego pobierania renty z tytułu niezdolności do pracy oraz świadczeń o charakterze przedemerytalnym do czasu osiągnięcia podwyższonego wieku emerytalnego,
7. wydłużeniu okresu pobierania okresowej emerytury kapitałowej.

Ponadto ustawa zmieniająca wprowadza zmiany w zakresie realizacji dotychczasowych przepisów z zakresu zabezpieczenia społecznego - m.in. zmiany dotyczące:

1. zniesienia wymogu rozwiązania stosunku pracy przy ubieganiu się o emeryturę z art.184 ustawy emerytalnej,
2. ustalania emerytury w tzw. mieszanej wysokości.

I. Zmiany w zakresie wieku emerytalnego

1. Bez zmian pozostaje wiek emerytalny dla:

1. kobiet urodzonych przed dniem 1 stycznia 1953 r. - 60 lat,
2. mężczyzn urodzonych przed dniem 1 stycznia 1948 r. - 65 lat.

2. Wprowadzenie podwyższonego wieku emerytalnego - docelowo do 67 lat - dotyczy:

1. kobiet urodzonych po 31 grudnia 1952 r.,
2. mężczyzn urodzonych po 31 grudnia 1947 r.

3. Wiek emerytalny dla mężczyzn urodzonych w okresie od 1 stycznia 1948 r. do 31 grudnia 1948 r. uległ podwyższeniu i wynosi co najmniej:

1. 65 lat i 1 miesiąc - dla urodzonych od dnia 1 stycznia 1948 r. do dnia 31 marca 1948 r.,
2. 65 lat i 2 miesiące - dla urodzonych od dnia 1 kwietnia 1948 r. do dnia 30 czerwca 1948 r.,
3. 65 lat i 3 miesiące - dla urodzonych od dnia 1 lipca 1948 r. do dnia 30 września 1948 r.,
4. 65 lat i 4 miesiące - dla urodzonych od dnia 1 października 1948 r. do dnia 31 grudnia 1948 r.

Podwyższenie wieku emerytalnego dla tej grupy ubezpieczonych daje możliwość:

1. przejścia na emeryturę wcześniejszą na dotychczasowych zasadach, określonych w art. 29 i 32 ustawy emerytalnej - mimo ukończenia 60 lat ( kobieta) lub 65 roku życia ( mężczyzna), o ile wniosek o emeryturę zostanie zgłoszony przed ukończeniem wieku emerytalnego ustalonego według daty urodzenia danej osoby,
2. nabycia przez mężczyznę uprawnień do tzw. niepełnej emerytury w wieku wyższym niż dotychczasowy ( 65 lat), przysługującej na podstawie art. 28 ustawy emerytalnej - po udowodnieniu 20 - letniego okresu składkowego i nieskładkowego).

Przykład.
Ubezpieczona, ur. 8 grudnia 1953 r., posiadająca na dzień 31 grudnia 2008 r. ponad 32-letni okres zatrudnienia, w ramach stosunku pracy, winna zgłosić - w myśl dotychczasowych przepisów - wniosek o wcześniejszą emeryturę najpóźniej do dnia 7 grudnia 2013 r., tj. do dnia poprzedzającego dzień ukończenia 60 lat. Zgodnie z przepisami w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2013 r. - wniosek o tę emeryturę może zgłosić do dnia 7 kwietnia 2014 r., tj. do dnia poprzedzającego dzień osiągnięcia wieku emerytalnego wyznaczonego datą urodzenia ( 60 lat i 4 miesiące).

Przykład.
Mężczyzna, ur.15 września 1948 r. miałby - zgodnie z dotychczasowymi przepisami - możliwość przejścia na wcześniejszą emeryturę do dnia 14 września 2013 r. ( tj. do dnia poprzedzającego dzień ukończenia 65 lat). Zgodnie z przepisem art. 29, uwzględniającym - od dnia 1 stycznia 2013 r.- nowe brzmienie art. 27 ustawy emerytalnej, zainteresowany może ubiegać się o wcześniejszą emeryturę do dnia 14 grudnia 2013 r., tj. do dnia poprzedzającego dzień, w którym ukończy 65 lat i 3 miesiące, tzn. ukończy wiek emerytalny wyznaczony jego datą urodzin.

4. Podwyższenie wieku emerytalnego oznacza, iż zarówno emerytura na wniosek, jak i emerytura przyznawana z urzędu na zasadach określonych w art. 24a lub 27a ustawy emerytalnej, będzie przyznawana także w podwyższonym wieku.

II. Pomniejszanie podstawy obliczenia emerytury przyznawanej na podstawie art. 24 ustawy emerytalnej

1. Zasada pomniejszania podstawy obliczenia emerytury przysługującej po osiągnięciu wieku emerytalnego ( art. 24 ustawy emerytalnej) dotyczy emerytur, które będą przyznane osobom mającym ustalone już uprawnienia do:

1. emerytury wcześniejszej przyznanej na podstawie art. 46, 50, 50a, 50e, 184 ustawy emerytalnej lub art. 88 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674, z późn. zm.) oraz na podstawie art. 34 lub art. 48 i 49 ustawy emerytalnej w brzmieniu obowiązującym w dniu 31 grudnia 2006 r. - jeżeli osoby te świadczenia pobierały,
2. emerytury częściowej.

2. Podstawę obliczenia emerytury z art. 24 ustawy emerytalnej stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne, z uwzględnieniem ich waloryzacji, zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca, poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury oraz zwaloryzowanego kapitału początkowego.

3. Pomniejszanie podstawy obliczenia emerytury będzie polegało na odjęciu od kwoty podstawy obliczenia emerytury kwoty stanowiącej sumę kwot pobranych emerytur w wysokości przed odliczeniem zaliczki ...