Zasady ustalania odsetek za zwłokę i opłaty prolongacyjnej od zaległości podatkowych

Zaległość podatkowa to podatek (lub należność o tym charakterze) niezapłacony w terminie. Podstawową konsekwencją powstania zaległości podatkowej jest naliczane odsetek za zwłokę.

Warto przy tym pamiętać, że odsetki za zwłokę naliczane są zarówno od podatku wykazanego w rozliczeniu końcowym, jak i w trakcie roku od zaliczek na podatek - jeśli istnieje obowiązek wpłaty takich zaliczek, mimo braku obowiązku deklarowania trych zaliczek w deklaracjach okresowych.

Zasady ustalania odsetek za zwłokę

Zgodnie z art. 55 Ordynacji podatkowej odsetki za zwłokę wpłacane są bez wezwania organu podatkowego. Jeżeli dokonana wpłata nie pokrywa kwoty zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę, wpłatę tę zalicza się proporcjonalnie na poczet kwoty zaległości podatkowej oraz kwoty odsetek za zwłokę w stosunku, w jakim, w dniu wpłaty, pozostaje kwota zaległości podatkowej do kwoty odsetek za zwłokę.

Z powyższego przepisu wynikają zatem dwa podstawowe wnioski. Po pierwsze odsetki za zwłokę powstają nawet jeżeli organ podatkowy nie wystosował wobec podatnika żadnego wezwania. Po drugie nie jest możliwa spłata samych odsetek z pominięciem zaległości podatkowej. Wpłata podatnika zawsze jest bowiem proporcjonalnie dzielona pomiędzy zaległość główną i odsetki.

Opłąta prolongacyjna

Opłata prolongacyjna występuje natomiast w przypadku zastosowania ulg w spłacie zobowiązań podatkowych. W sytuacji bowiem, gdy organ odracza termin płatności podatku lub rozkłada zapłatę podatku na raty bądź też odracza lub rozkłada na raty zapłatę zaległości podatkowej ustalana jest opłata prolongacyjna.

Stawka opłaty prolongacyjnej jest równa połowie stawki odsetek za zwłokę.

Odnośnie wysokości stawki odsetek od zaległości podatkowych należy zaznaczyć, że zgodnie z art. 56 Ordynacji podatkowej stawka odsetek za zwłokę jest równa sumie 200% podstawowej stopy oprocentowania kredytu lombardowego, ustalanej zgodnie z przepisami o Narodowym Banku Polskim, i 2%, z tym że stawka ta nie może być niższa niż 8%.

Aktualna stawka odsetek od zaległości podatkowych wynosi zatem 16,5%.

W Ordynacji podatkowej przewidziano także możliwość zastosowania obniżonej stawki odsetek za zwłokę.

W myśl art. 56a Ordynacji, obniżoną stawkę odsetek za zwłokę w wysokości 50% stawki odsetek za zwłokę stosuje się w przypadku spełnienia łącznie następujących warunków:

Hasła tematyczne: odsetki za zwłokę od zaległości podatkowych, opłata prolongacyjna, obniżone odsetki od zaległości podatkowych