VAT: Brak prawa do odliczenia – czynności niepodlegające opodatkowaniu i zwolnione

Podatnicy nie mają prawa do odliczenia z faktury dokumentującej czynność niepodlegającą opodatkowaniu lub zwolnioną od podatku. Wynika to wprost z treści art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy VAT.

Należy podkreślić, że elementarną zasadą podatku VAT jest jego neutralność. To oznacza, że prawo do odliczenia podatku naliczonego występuje tam gdzie pojawia się podatek należny.

Faktura VAT może dokumentować nie tylko czynności podlegające opodatkowaniu ale i te które są z podatku VAT zwolnione. Przykładowo podatnik zwolniony z podatku VAT nie jest zobligowany do wystawienia faktury (art. 106b ust. 2 ustawy VAT) jednak nie ma przeszkód prawnych aby taki dokument wystawił.

Co jednak istotne, faktura wystawiona przez podatnika zwolnionego od podatku VAT nie zawiera kwoty podatku należnego. W konsekwencji nabywca towaru lub usługi – nawet jeżeli jest czynnym podatnikiem podatku VAT – nie ma prawa do odliczenia podatku naliczonego ponieważ ten w ogóle nie występuje.

Analogicznie nie występuje prawo do odliczenia podatku naliczonego faktura dokumentująca czynności które nie podlegają opodatkowaniu VAT.

W tym miejscu warto zwrócić uwagę na wyrok WSA w Warszawie z dnia 19 lutego 2020 r., sygn. akt III SA/Wa 1607/19 odnoszący się do kwestii prawa do odliczenia VAT a źródła finansowania zakupu. W wyroku tym czytamy:

"W ustawie VAT brak jest uregulowań, które uzależniałyby prawo odliczenia podatku VAT od dokonanych zakupów od źródła ich finansowania. Również przedsiębiorca pozyskujący dotacje na określone wydatki ma prawo do odliczenia całości podatku VAT, jeżeli wykorzystuje je wyłącznie do czynności opodatkowanych. W szczególności nie ma tu zastosowania art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, zgodnie z którym nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury w przypadku, gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.”

Marcin Sądej, Redakcja podatki.biz

Hasła tematyczne: prawo do odliczenia podatku vat