Sprzedaż nieruchomości bez podatku

Z uzasadnienia: Zwolnienie z tytułu dokonania odpłatnego zbycia nieruchomości lub prawa majątkowego jest – jak podkreśla się w orzecznictwie sądów administracyjnych – zwolnieniem z mocy prawa i przysługuje podatnikowi bez decyzyjnej ingerencji organów podatkowych, jeżeli spełni on określone przepisami warunki.

SENTENCJA

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Joanna Zdzienicka-Wiśniewska, Sędziowie Sędzia NSA Małgorzata Gorzeń, Sędzia WSA Irena Wesołowska (spr.), Protokolant Starszy Sekretarz Sądowy Beata Jarecka, po rozpoznaniu w Wydziale I na rozprawie w dniu 15 października 2014 r. sprawy ze skargi M. N. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej z dnia 18 kwietnia 2014 r. nr [...] w przedmiocie zryczałtowanego podatku dochodowego z tytułu odpłatnego zbycia udziału w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego oddala skargę.

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 18 kwietnia 2014 r. Dyrektor Izby Skarbowej utrzymał w mocy decyzję Naczelnika Urzędu Skarbowego z dnia 3 stycznia 2014 r., określającą M. N. zobowiązanie w zryczałtowanym podatku dochodowym z tytułu odpłatnego zbycia udziału w spółdzielczym prawie własnościowym do lokalu mieszkalnego położonego w W. przy ul. [...], na podstawie aktu notarialnego Rep. A Nr [...] z dnia 20 kwietnia 2009 r. przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie, w wysokości 6. 713 zł.

Decyzja organu odwoławczego została wydana na tle następującego stanu faktycznego.

E. P., działając w imieniu własnym oraz swoich dzieci – M. P. (obecnie N.) oraz B. P., w dniu 20 kwietnia 2009 r. na podstawie aktu notarialnego Rep. A Nr [...] dokonała odpłatnego zbycia spółdzielczego prawa własnościowego do lokalu mieszkalnego nr [...], położnego w W. przy ul. [...], za łączną kwotę 212 000 zł.

Z ww. akt notarialnego wynikało, iż prawo do wspomnianego lokalu mieszkalnego E. P. nabyła wraz z mężem J. P. w drodze przekształcenia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze prawo własnościowe do lokalu w 1993 r. w czasie trwania związku małżeńskiego i stanowiło ich majątek wspólny. W dniu 22 lutego 2008 r. J. P. zmarł. Postanowieniem z dnia 22 sierpnia 2008 r. sygn. akt I Ns 1036/08 Sąd Rejonowy w W. stwierdził nabycie spadku po J. P. przez żonę E. P. oraz syna B. P. i córkę M. P. Zgodnie z zaświadczeniem Naczelnika Urzędu Skarbowego z dnia 27 października 2008 r. nabycie spadku obejmujące udział w przedmiotowym prawie było zwolnione od podatku od spadku i darowizn.

Pismem z dnia 30 września 2013 r. Naczelnik Urzędu Skarbowego wezwał M. N. do złożenia wyjaśnień w sprawie niewykazania w zeznaniu podatkowym za 2009 r. podatku z odpłatnego zbycia ww. nieruchomości.

W odpowiedzi na wezwanie pismem z dnia 11 października 2013 r. podatniczka złożyła wniosek o przywrócenie terminu do złożenia oświadczenia o prawie do ulgi z tytułu zbycia udziału w nieruchomości, w której posiadaniu była przez okres krótszy niż 5 lat. W uzasadnieniu wniosku wskazała, że mama poinformowała ją oraz jej brata, że w urzędzie skarbowym podano jej, iż żaden podatek nie występuje, ponieważ podatnik mieszkał w tym mieszkaniu ponad rok. Do dnia otrzymania wezwania była przekonana, że wszystkie sprawy związane z nabyciem spadku oraz sprzedażą odziedziczonej części nieruchomości zostały załatwione przez mamę w urzędzie skarbowym oraz w innych instytucjach. Do wniosku podatniczka załączyła oświadczenie do ulgi meldunkowej, w którym wskazała, że spełnia warunki zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 126 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Postanowieniem z dnia 7 listopada 2013 r. organ I instancji odmówił wszczęcia postępowania w sprawie przywrócenia terminu do złożenia oświadczenia o prawie do skorzystania z ulgi meldunkowej. Rozpatrując zażalenie, organ II instancji utrzymał w mocy w ww. postanowienie. Podatniczka zaskarżyła postanowienie tego organu z dnia 19 grudnia 2013 r. do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku.

Organ I instancji, postanowieniem z dnia 28 października 2013 r. wszczął postępowanie podatkowe w sprawie określenia M. N. zobowiązania w zryczałtowanym podatku dochodowym z tytułu odpłatnego zbycia udziału w spółdzielczym prawie własnościowym do lokalu mieszkalnego, przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie.

W wyniku przeprowadzonego postępowania podatkowego Naczelnik Urzędu Skarbowego decyzją z dnia 3 stycznia 2014 r. określił podatniczce zobowiązanie w zryczałtowanym podatku dochodowym z tytułu odpłatnego zbycia udziału w spółdzielczym prawie własnościowym do lokalu mieszkalnego przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie.

W odwołaniu od tej decyzji podatniczka zarzuciła organowi I instancji naruszenie art.120 oraz art. 121 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tekst jednolity Dz.U. z 2012 r., poz. 749 ze zm., zwanej dalej w skrócie "O.p."). Jej zdaniem organ wydał decyzję przed rozstrzygnięciem sprawy o przywrócenie terminu do złożenia oświadczenia o skorzystaniu z ulgi meldunkowej. W związku z powyższym wniosła o uchylenie decyzji organu I instancji i umorzenie postępowania w sprawie.

Decyzją z dnia 18 kwietnia 2014 r. Dyrektor Izby Skarbowej utrzymał w mocy kwestionowaną decyzję Naczelnika Urzędu Skarbowego z dnia 3 stycznia 2014 r. W uzasadnieniu wskazał, że przedmiotem sprzedaży dokonanej przez M. N. był udział nabyty w 2008 r. w drodze spadku po zmarłym ojcu i związku z tym w sprawie będą miały zastosowanie przepisy ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jednolity z 2000 r. Nr 14 poz. 176 ze zm.), w skrócie "u.p.d.o.f.", obowiązujące w dniu 31 grudnia 2008 r.

Dalej organ II instancji podkreślił, że zwolnienie, o którym mowa w art. 21 ust.1 pkt 126 u.p.d.o.f. uzależnione jest od spełnienia dwóch warunków, tj. zameldowania na pobyt stały przez okres nie krótszy niż 12 miesięcy przed datą zbycia oraz terminowe złożenie oświadczenia o spełnieniu warunków do tego zwolnienia. Niespełnienie jednego z warunków pozbawia podatnika możliwości skorzystania z przedmiotowego zwolnienia.

W ocenie organu, w rozpoznawanej sprawie podatniczka spełniła jeden z warunków określonych w art. 21 ust.1 pkt 126 u.p.d.o.f., tj. była zameldowany w lokalu mieszkalnym w W. przy ul. [...] przez okres nie krótszy niż 12 miesięcy przed datą zbycia. Jednakże nie spełniła ona drugiego z warunków do skorzystania z ulgi meldunkowej, a mianowicie nie złożyła do dnia 30 kwietnia 2010 r. oświadczenia o spełnieniu warunków do zwolnienia określonego w art. 21 ust.1 pkt 126 u.p.d.o.f. Przedmiotowe oświadczenie złożyła dopiero w dniu 11 października 2013 r. Organ podkreślił, iż termin do złożenia oświadczenia jest terminem prawa materialnego i nie podlega przywróceniu.

W konsekwencji, w ocenie Dyrektora Izby Skarbowej organ I instancji prawidłowo uznał, że skoro M. N. nie złożyła w ustawowym terminie oświadczenia, o którym mowa w art. 21 ust. 21 u.p.d.o.f., to nie nabyła prawa do zwolnienia z opodatkowania przychodów uzyskanych ze sprzedaży na podstawie art. 21 ust.1 pkt 126 u.p.d.o.f. W tej sytuacji zasadnie organ I instancji określił podatniczce zobowiązanie w zryczałtowanym podatku dochodowym z tytułu odpłatnego zbycia udziału w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego w wysokości 6.713 zł.

Odnosząc się do zarzutów naruszenia art. 120 i art.121 O.p., organ zaznaczył, iż Naczelnik Urzędu Skarbowego, rozpatrując sprawę działał na podstawie przepisów prawa i dokonana przez niego wykładnia prawa wynika z obowiązujących w tym zakresie unormowań prawnych a postępowanie było prowadzone w sposób budzący zaufanie do organów podatkowych. Nadto organ zaakcentował, że nie stanowi naruszenia zasad postępowania wydanie decyzji dotyczącej określenia zobowiązania w zryczałtowanym podatku dochodowym, przed rozstrzygnięciem skargi na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w sprawie odmowy wszczęcia postępowania w sprawie przywrócenia terminu do złożenia oświadczenia o spełnieniu warunków do zwolnienia określonego w art. 21 ust.1 pkt 126 u.p.d.o.f.

Nie zgadzając się z powyższym rozstrzygnięciem, podatniczka reprezentowana przez matkę E. P. wniosła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku. Zaskarżonej decyzji zarzuciła naruszenie art. 120 i art. 121 O.p. oraz nieprawidłową interpretację art. 21 ust.1 pkt 126 u.p.d.o.f. Skarżąca wniosła o uchylenie zaskarżonej decyzji oraz zasądzenie kosztów postępowania od organu.
W uzasadnieniu skargi E. P. podniosła, że przed sprzedażą mieszkania udała się do urzędu skarbowego w celu ustalenia ewentualnych zobowiązań podatkowych z tego tytułu. Pracownik urzędu skarbowego poinformował ją, że z tytułu sprzedaży tego mieszkania nie powstanie żadne zobowiązanie podatkowe. Informację taką przekazała córce oraz synowi. Pełnomocniczka podkreśliła, że w toku rozmowy pracownik mimo ciążącego obowiązku, nie poinformował jej o wymogach związanych z zastosowaniem ulgi meldunkowej.

W związku z powyższym niezrozumiałym jest, dlaczego ten sam organ po dwóch latach od sprzedaży mieszkania wszczyna postępowanie podatkowe, twierdząc, iż z tytułu sprzedaży mieszkania jest należ...