Prawa i obowiązki na zwolnieniu lekarskim

W odpowiedzi na interpelację poselską MRPiPS wyjaśniło m.in., że osoba niezdolna do pracy z powodu choroby, niezależnie od tego czy lekarz leczący na zwolnieniu lekarskim wskazał, że „chory powinien leżeć” albo, że „chory może chodzić”, powinna powstrzymać się od wykonywania czynności sprzecznych z celem zwolnienia lekarskiego, w szczególności takich, które mogą przedłużyć okres niezdolności do pracy. Może ona jednak wykonywać zwykłe czynności życia codziennego oraz czynności związane z jej stanem zdrowia, np. może udać się do apteki, po codzienne zakupy żywności, na badania lub wizytę u lekarza.

Interpelacja nr 20586 do ministra rodziny, pracy i polityki społecznej w sprawie praw i obowiązków osób przebywających na zwolnieniach lekarskich oraz innych zagadnień związanych z okresem stwierdzającym niezdolność do pracy

Szanowna Pani Minister!

Na wyraźną prośbę mieszkańca województwa małopolskiego i w jego imieniu, pozwalam sobie przekazać szereg szczegółowych pytań (w oryginalnym brzmieniu), a dotyczących problemów osób przebywających na zwolnieniach lekarskich, a także pozostałych zagadnień związanych z okresem stwierdzającym niezdolność do pracy.

Wobec powyższego zwracam się do Pani Minister z uprzejmą prośbą o udzielenie odpowiedzi na następujące pytania:

1. W jakim terminie od wystawienia druku ZUS ZLA przez uprawnionego lekarza Zakład Ubezpieczeń Społecznych jest informowany o zaistnieniu takiego faktu przez lekarza oraz przez osobę prowadzącą Pozarolniczą Działalność Gospodarczą (PDG) oraz w jaki sposób i kiedy ZUS dowiaduje się o kodzie statystycznym choroby?
2. Czy osoba prowadząca PDG, która pomimo otrzymania druku ZUS ZLA, czyli niezdolności do pracy nie dostarczy go do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, może nadal pracować zarobkowo?
3. Jaki jest cel wystawiania niezdolności do pracy na druku ZUS ZLA?
4. Czy osoba, która ma zaznaczoną opcję "chory powinien leżeć" na druku ZUS ZLA może wyjść na zakupy, po lekarstwa, itd.? Jeżeli nie, to czy istnieje jakiś mechanizm zabezpieczenia osoby samotnej w związku z art. 67 ust. 1 Konstytucji?
5. Czy osoba, która ma zaznaczoną opcję "chory może chodzić" może wyjść na krótki spacer w celu np. rekonwalescencji?
6. Czy Zakład Ubezpieczeń Społecznych w przypadku złożenia odwołania przez osobę ubezpieczoną w związku z tym, że jest to instytucja publiczna specjalnego znaczenia biorąc pod uwagę jako cel działania zabezpieczenie osób chwilowo lub trwale chorych, powinien dołożyć wszelkich starań, żeby rozpatrzeć odwołanie wnikliwie biorąc pod uwagę przede wszystkim interes osoby niezdolnej do pracy ze szczególnym uwzględnieniem prawa do zabezpieczenia społecznego?
7. Czy Zakład Ubezpieczeń Społecznych powinien informować osobę z niezdolnością do pracy o jej prawach, a także innych możliwościach pomocy zorganizowanej przez państwo za pośrednictwem instytucji publicznych lub podmiotów prywatnych?
8. Jakie regulacje prawne w rozumieniu ustaw i rozporządzeń w zakresie zabezpieczenia społecznego w przypadku choroby w rozumieniu praw człowieka, oprócz zapisów w Konstytucji oraz ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych obowiązują obecnie w Polsce?

Poseł Ewa Kołodziej

7 marca 2018 r.

Odpowiedź na interpelację nr 20586 w sprawie praw i obowiązków osób przebywających na zwolnieniach lekarskich oraz innych zagadnień związanych z okresem stwierdzającym niezdolność do pracy

W związku z otrzymaną przy piśmie Pana Marszałka z dnia 16 marca 2018 r. znak: K8INT20586 interpelacją Pani Ewy Kołodziej Posła na Sejm RP w sprawie praw i obowiązków osób przebywających na zwolnieniach lekarskich oraz innych zagadnień związanych z okresem stwierdzającym niezdolność do pracy, po uzyskaniu stanowiska Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych uprzejmie przedstawiam, co następuje.

W jakim terminie od wystawienia druku ZUS ZLA przez uprawnionego lekarza Zakład Ubezpieczeń Społecznych jest informowany o zaistnieniu takiego faktu przez lekarza oraz przez osobę prowadzącą Pozarolniczą Działalność Gospodarczą (PDG) oraz w jaki sposób i kiedy ZUS dowiaduje się o kodzie statystycznym choroby?

Zaświadczenie lekarskie stwierdzające czasową niezdolność do pracy może zostać wystawione:

• na papierowym, sformalizowanym druku (formularz ZUS ZLA),
• za pośrednictwem systemu teleinformatycznego w formie dokumentu elektronicznego podpisanego kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP albo z wykorzystaniem sposobu potwierdzania pochodzenia oraz integralności danych dostępnego w systemie teleinformatycznym udostępnionym bezpłatnie przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych,
• na formularzu zaświadczenia lekarskiego wydrukowanym z systemu teleinformatycznego (w przypadku, gdy wystawienie zaświadczenia lekarskiego w formie dokumentu elektronicznego nie jest możliwe, w szczególności w przypadku braku możliwości dostępu do Internetu lub braku możliwości podpisania zaświadczenia lekarskiego kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP albo z wykorzystaniem sposobu potwierdzania pochodzenia oraz integralności danych dostępnego w systemie teleinformatycznym udostępnionym bezpłatnie przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych).

Zaświadczenie lekarskie na papierowym formularzu ZUS ZLA wystawiane jest z dwiema kopiami. Oryginał zaświadczenia lekarz zobowiązany jest przekazać do Zakładu w ciągu 7 dni od dnia wystawienia zaświadczenia. Pierwszą kopię zaświadczenia lekarskiego otrzymuje ubezpieczony, drugą kopię – lekarz zobowiązany jest przechowywać przez okres trzech lat. Ubezpieczony jest obowiązany dostarczyć płatnikowi zasiłków zaświadczenie lekarskie nie później niż w ciągu 7 dni od daty jego otrzymania.

Zaświadczenie lekarskie wystawione przez lekarza w formie dokumentu elektronicznego z chwilą jego podpisania (kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP albo z wykorzystaniem sposobu potwierdzania pochodzenia oraz integralności danych dostępnego w systemie teleinformatycznym udostępnionym bezpłatnie przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych) jest wysyłane do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Natomiast, w przypadku wystawienia zaświadczenia lekarskiego na formularzu wydrukowanym z systemu teleinformatycznego lekarz zobowiązany jest do przekazania zaświadczenia w formie dokumentu elektronicznego na elektroniczną skrzynkę podawczą Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, w ciągu 3 dni roboczych od dnia wystawienia zaświadczenia lekarskiego (lub ustania przyczyn uniemożliwiających jego przekazanie).

Dane, które powinno zawierać zaświadczenie lekarskie, zostały określone w przepisach ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2017 r. poz. 1368, z późn. zm.). Numer statystyczny choroby ubezpieczonego, ustalony według Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych (ICD-10), jest jednym z elementów zaświadczenia lekarskiego wymaganych wskazanymi przepisami. Informację o numerze statystycznym choroby wskazanym przez lekarza w zaświadczeniu lekarskim, Zakład otrzymuje po wpływie zaświadczenia lekarskiego (w postaci papierowej lub elektronicznej).

Czy osoba prowadząca PDG, która pomimo otrzymania druku ZUS ZLA, czyli niezdolności do pracy nie dostarczy go do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, może nadal pracować zarobkowo?

Odnosząc się do wykonywania pracy zarobkowej w okresie orzeczonej niezdolności do pracy wyjaśniam, że zgodnie z art. 17 ust. 1 ustawy o świadczeniach pienięż...