Pojęcie dachu w podatku od nieruchomości

Z uzasadnienia: Przy ocenie, czy dana konstrukcja jest dachem należy mieć na względzie współczesny rozwój technologiczny. Co prawda, najpopularniejszym materiałem do wykonania konstrukcji dachów czyli więźb dachowych jest drewno, jednak - dla przykładu - w technologii YTONG możliwe jest wykonanie dachu bez więźby dachowej; z kolei stropodachy to pokrycia budynku, które pod względem konstrukcyjnym i funkcjonalnym pełnią jednocześnie funkcję stropu i dachu. Zatem, tylko z lektury projektu architektonicznego, bez przeprowadzenia wizji lokalnej, bez dokumentacji zdjęciowej i opinii biegłego nie można stwierdzić, czy obiekt budowlany jest czy nie jest przykryty dachem, o jakim mowa w art. 1a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatkach opłatach lokalnych.

SENTENCJA

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Ewa Kwarcińska (spr.), Sędziowie Sędzia NSA Sławomir Kozik, Sędzia WSA Bogusław Woźniak, Protokolant Starszy Sekretarz Sądowy Dorota Zawiślińska, po rozpoznaniu w Wydziale I na rozprawie w dniu 24 września 2013 r. sprawy ze skargi "A" spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia 14 marca 2013 r., nr [...] w przedmiocie podatku od nieruchomości na 2012 rok:

1. uchyla zaskarżoną decyzję, oraz poprzedzającą ją decyzję Burmistrza z dnia 23 listopada 2012 r., nr [...];
2. określa, że zaskarżona decyzja nie może być wykonana; 3. zasądzą od Samorządowego Kolegium Odwoławczego na rzecz strony skarżącej kwotę 5117 (pięć tysięcy sto siedemnaście) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

UZASADNIENIE

I.

Burmistrz [...] działając na podstawie art. 21 § 1 pkt 1 i § 3, art. 47 § 3, w związku z art. 207 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2012 r. poz. 749; dalej jako O.p.) oraz art. 2, art. 3 ust.1 pkt 1,art. 4, art. 5 i art. 6 ust. 9 pkt 1 ustawy z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz.U. z 2010 r. Nr 95,poz.613 z późn. zm.; dalej u.p.o.l.), uchwały Nr [...] Rady Miejskiej [...] z dnia [...] w sprawie wysokości rocznych stawek podatku od nieruchomości na rok 2012 (Dz. Urzędowy Województwa [...] Nr 155, poz. 3236), określił stronie skarżącej "A", sp. z o.o. z siedzibą [...] wysokość zobowiązania podatkowego w podatku od nieruchomości za 2012 r. w kwocie 328 553 zł.

II.

Stan sprawy: w dniu 31 stycznia 2012 r. skarżący złożył deklarację roczną na 2012 r., wykazując do opodatkowania grunty związane z działalnością gospodarczą o powierzchni 85970 m2, budynki związane z prowadzeniem działalności gospodarczej o powierzchni 4174,20 m2, budowle o wartości 8 675 189,59 zł. W dniu 3 sierpnia 2012 r. skarżący złożył korektę deklaracji na podatek od nieruchomości za 2012 r.; przyczyną złożenia korekty było błędne, zdaniem strony, zakwalifikowanie obiektu kompostowni - w rocznej deklaracji kompostownię przyjęto do opodatkowania jako budowlę, natomiast w korekcie deklaracji kompostownię wykazano jako budynek.

Skarżący przedłożył do akt postępowania następujące dokumenty: projekt budowlany kompostowni, pozwolenie na budowę, kserokopię ewidencji środków trwałych oraz oświadczenie inżyniera nadzoru.

W toku postępowania ustalono, że Starosta [...] [...] wydał decyzję zatwierdzającą projekt budowlany i udzielił pozwolenia na budowę między innymi budynku sortowni, budynku administracyjno-socjalnego, kompostowni wraz z placem dojrzewania kompostu. Zdaniem organu, z projektu budowlano-wykonawczego wynika, że kompostownia została zaprojektowana jako obiekt modułowy składający się z trzech komór osłoniętych z boku żelbetowymi ścianami o wysokości 200 cm ponad poziom posadzki, natomiast zwieńczenie kompostowni stanowi uchylna konstrukcja dachowa aluminiowa z przykryciem membraną. Pod ścianami kompostowni zaprojektowano ławy fundamentowe żelbetowe o szerokości 65 cm i wysokości 80 cm. Ściany zewnętrzne kompostowni zaprojektowano jako żelbetowe monolityczne z betonu, odpornego na środowisko agresywne. Ściany modułów kompostowni nie będą ocieplane. Zadaszenie kompostowni stanowi dach oddychający, nieprzemakalny i półprzepuszczalny materiał (laminat). Poprzez specjalne właściwości materiału (laminatu) wykorzystanego do zadaszenia bioreaktorów oraz pokrycia bram i trójkątnych szczytów komór, kompostowany materiał będzie posiadać możliwości "oddychania" (przepuszczania powietrza). Pokrycie będzie zapewniać przepuszczalność powietrza oraz pary wodnej. Przestrzeń pomiędzy pokryciem oraz warstwą materiału kompostowanego będzie na tyle duża, aby służyła jako warstwa izolacyjna i zapewni możliwości utrzymania równej wysokiej temperatury na obrzeżach kompostowanego materiału (pryzmy), celem zapewnienia higienizacji również na obrzeżach. Zamknięcie bioreaktorów będzie zapobiegać również wyschnięciu materiału oraz jego zanieczyszczenie nasionami chwastów. Zamknięcie kompostowni będzie stanowić odpowiednia otwierana konstrukcja. Membrana rozciągnięta w skrzydłach uchylnych konstrukcji dachowej każdego modułu zabezpieczy kompostowany materiał przed wpływami atmosferycznymi. Całość wykonana będzie jako uchylna konstrukcja dachowa z przykryciem membraną oraz uszczelnieniami w miejscach połączeń i styków z konstrukcją podstawową bioreaktorów i będzie tworzyć jeden zwarty system zamknięcia (obudowy) modułów kompostowni.

Organ podkreślił, że na podstawie klasyfikacji środków trwałych ustalono, że kompostownia została zaliczona do pozostałych obiektów inżynierii lądowej i wodnej, gdzie indziej niesklasyfikowanych.

Zdaniem organu, z treści projektu wynika, że kompostownia jest obiektem modułowym posiadającym ławy fundamentowe, składający się z 3 komór osłoniętych z boku żelbetowymi ścianami, natomiast zwieńczenie kompostowni stanowi uchylna konstrukcja dachowa aluminiowa z przykryciem membraną. Według organu podatkowego obiekt budowlany spełnia trzy z czterech kryteriów przewidzianych dla budynków, z wyjątkiem wyposażenia w dach, ponieważ membrana nie pełni roli konstrukcji zabezpieczającej przed wpływami atmosferycznymi, gdyż dopuszcza się jej przepuszczalność.

Opisana przez stronę konstrukcja dachowa polegająca na stworzeniu systemu zamknięcia (obudowy) modułów kompostowni nie pełni podstawowej funkcji jaka jest przewidziana dla więźby dachowej. W klasyfikacji środków trwałych jest sklasyfikowana jako pozostałe obiekty inżynierii lądowej i wodnej, gdzie indziej niesklasyfikowane (KŚT 291). Tym samym, zdaniem organu, przedmiotowy obiekt budowlany nie odpowiada definicji budynku, bowiem z jednej strony ma charakter modułowy, z drugiej zaś nie ma typowego dachu, a jedynie uchylną konstrukcję przykrytą dachem; świadczy o tym także to, że według KŚT jest zaliczony do obiektów inżynierii lądowej a nie budynków. Dlatego też, zdaniem organu, sporny obiekt budowlany powinien być opodatkowany jako budowla, gdyż nie odpowiada definicji budynku zawartej w ustawie o podatkach opłatach lokalnych.

II.

Od decyzji tej skarżący złożył odwołanie wnosząc o jej uchylenie i określenie przez organ drugiej instancji zobowiązania podatkowego za rok 2012 na podstawie danych wynikających z korekty deklaracji podatkowej złożonej przez podatnika w dniu 3 sierpnia 2012 r. tj. poprzez przyjęcie kwalifikacji kompostowni jako budynku, nie zaś - jak to uczynił organ I instancji - budowli, bądź uchylenie wskazanej decyzji organu pierwszej instancji i przekazanie sprawy temu organowi do ponownego rozpatrzenia.

Skarżący powołując definicję budynku wynikającą z art. 1a ust. 1 u.p.o.l. stwierdził, że wobec braku legalnej definicji dachu należy posiłkować się wykładnią językową, zgodnie z którą dach to część budynku ograniczająca go od góry, zabezpieczająca przed opadami atmosferycznymi i stratami ciepła; składa się z konstrukcji nośnej oraz pokrycia, niemniej najistotniejsza jest funkcja dachu. Skarżący podkreślił, że dach kompostowni zabezpiecza przed opadami atmosferycznymi, posiada ponadto specjalną konstrukcję stalową, co w pełni odzwierciedla będąca dowodem w sprawie dokumentacja projektowa.

III.

W wyniku rozpoznania odwołania strony, Samorządowe Kolegium Odwoławcze utrzymało w mocy decyzję organu pierwszej instancji. W uzasadnieniu wskazano, że jak wynika z akt sprawy strona złożyła korektę deklaracji za rok 2012, zaś jej przyczyną było błędne zakwalifikowanie obiektu kompostowni. W deklaracji pierwotnej z dnia 31 stycznia 2012 r. strona wykazała kompostownie jako budowlę i obliczyła podatek od wartości budowli. Po korekcie kompostownię wykazano jako budynek związany z działalnością gospodarczą.

Do akt sprawy dołączono projekt budowlano-wykonawczy kompostowni wraz z placem dojrzewania kompostu, decyzję Nr [...] Starosty [...] zatwierdzającą projekt budowlany i udzielającą pozwolenia na budowę oraz oświadczenie Inspektora Nadzoru Budowlanego M. F. z dnia [...], że wybudowana w ramach projektu inwestycyjnego kompostownia według obowiązującego prawa budowlanego kwalifikuje się do grupy budynków, ponieważ jest obiektem budowlanym trwale związanym z gruntem, wydzielonym z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiada fundamenty i dach.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze podkreśliło, że budynkiem jest obiekt budowlany w rozumieniu przepisów prawa budowlanego, który jest trwałe związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiadający fundamenty i dach. Definicja budowli z prawa budowlanego pokrywa się z definicją zawartą w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych. W świetle powyższej definicji należy rozważyć, czy taki obiekt budowlany jak kompostownia odpowiada definicji budynku. Z treści projektu wynika, że kompostownia jest obiektem modułowym posiadającym ławy fundamentowe składającym się z 3 komór osłoniętych z boku żelbetowymi ścianami. Zwieńczenie obiektu stanowi uchylna konstrukcja dachowa aluminiowa z przykryciem membraną. Rozważenia zatem wymaga, czy w/w konstrukcja stanowi dach, który to element w zestawieniu z innymi elementami wyszczególnionymi w przepisach art. 1 a w/w ustawy o podatkach i opłatach lokalnych decydowałby o tym, czy obiekt kompostowni jest budynkiem czy budowlą. Organ wskazał, że z technicznego punktu widzenia dach to więźba dachowa i poszycie (przywołano pracę pt.: Porady Majsterkowicza Budowlanego, Wyd. Arkady, W-wa, 1985 r., s. 345); zdaniem organu definicja ta wskazuje na koniunkcję - aby dach mógł być za taki uważany powinien posiadać obydwa niezbędne elementy.

Prawo budowlane nie definiuje pojęcia "dachu". Definicji takiej nie ma również w prawie podatkowym. Jeżeli brak jest odesłań systemowych na gruncie danej ustawy bądź innych ustaw, a tym bardziej jeżeli brak jest definicji legalnych, na gruncie prawa polskiego należy posiłkować potocznym powszechnie przyjmowanym znaczeniu słów w języku polskim. Mając na uwadze brak legalnej definicji dachu należy posiłkować się potocznym rozumieniem słowa dach odwołującym się do definicji funkcjonalnej.

Z funkcjonalnego punktu widzenia dach zabezpiecza przed negatywnym wpływem warunków atmosferycznych jak również przed utratą ciepła.

W związku z tym dach to górna, najwyższa część budynku, mająca za zadanie przykrycie i osłanianie go przed wpływami atmosferycznymi czyli dach jest elementem budynku, których chroni przed opadami atmosferycznymi oraz przed ubytkiem ciepła. Dach składa się z konstrukcji nośnej i poszycia.

Konstrukcja nośna dachu to te elementy, które przenoszą ciężar dachu na ściany budynku. Mogą to być belki drewniane, konstrukcje stalowe, żelbetowe. W budynkach tradycyjnych konstrukcję nośną dachu stanowi więźba dachowa, której funkcję w budynkach większych wykonują wiązary stalowe (kratownice) lub elementy żelbetowe. Współcześnie stosuje się też więźby drewniane z elementów prefabrykowanych. P...