Opodatkowanie firmowych nieruchomości. Ważny wyrok WSA

Z uzasadnienia: Zatem faktyczne niewykorzystanie nieruchomości na cele prowadzonej działalności, o ile nie wynika ze względów technicznych, nie daje podstaw do zastosowania stawki innej niż przewidziana dla nieruchomości związanych z działalnością gospodarczą. Sam fakt posiadania gruntów, budynków czy budowli przez przedsiębiorcę lub inny podmiot prowadzący działalność gospodarczą jest podstawowym i wystarczającym warunkiem prawnym do zaliczenia tych nieruchomości do kategorii przedmiotów opodatkowania związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej.

SENTENCJA
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Artur Adamiec, Sędziowie Sędzia WSA Maria Grabowska (spr.), Sędzia WSA Danuta Kuchta, Protokolant Starszy sekretarz sądowy Michał Gajda, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 25 sierpnia 2016 r. sprawy ze skargi Związku Międzygminnego N. z siedzibą w S. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. z dnia 22 marca 2016 r. nr (...) w przedmiocie podatku od nieruchomości na 2010 r. 1. uchyla zaskarżoną decyzję; 2. zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. na rzecz Związku Międzygminnego N. z siedzibą w S. kwotę 1500 (tysiąc pięćset) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

UZASADNIENIE
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w K.(Kolegium, SKO) decyzją z [...] r. nr [...] utrzymało w mocy decyzję Wójta Gminy N. K. z [...] r. znak; [...] w sprawie określenia Związkowi Międzygminnemu " N. [...] " z siedzibą w S. K. (Związek, podatnik ) zobowiązania podatkowego w podatku od nieruchomości za rok 2010 w kwocie 236.907zł.

Organ ustalił, że podatnik w dniu 18 lipca 2013 r. złożył korektę deklaracji na podatek od nieruchomości na rok 2010 wykazując do opodatkowania; 20,900 m² gruntów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, 0,407 m² gruntów pod zbiornikami wodnymi, 40.830 m² gruntów tzw. pozostałych, 2143 m² powierzchni budynków związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej oraz budowle o wartości 6749 696 zł. Ogólna kwota podatku od nieruchomości po korekcie na rok 2010 wyniosła 143.451 zł. W korekcie deklaracji zaznaczono, że podatek został wyliczony poprzez zmniejszenie o 1/7 kwoty wcześniejszego zobowiązania. W piśmie z dnia 15 lipca 2013 r. podatnik wyjaśnił, że Gmina N. K., pomimo wystąpienia ze Związku Międzygminnego, jest w dalszym ciągu współwłaścicielem 1/7 wytworzonego majątku, który aktualnie wynosi 33 913 694,41 zł. Dotyczy to także płacenia podatku od nieruchomości w wysokości 1/7 całej kwoty przypadającej na Związek w danym roku podatkowym."

Nie zgadzając się ze złożoną korektą deklaracji, organ podatkowy pierwszej instancji postanowieniem z 7 sierpnia 2013 r. wszczął postępowanie w sprawie określenia wysokości zobowiązania podatkowego w podatku od nieruchomości na rok 2010, w wyniku, którego wydał decyzję z 21 grudnia 2015 r. określającą Związkowi to zobowiązanie w wysokości 237.907zł.

Rozpatrując odwołanie od decyzji, Kolegium wskazało na przepisy ustawy z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych opłatach lokalnych ( t.j. Dz.U.2014.849 ze zm.) dalej “u.p.o.l." tj. art. 2 ust 1 i art. 3 ust 1 regulujący przedmiot i podmiot opodatkowania oraz art. 21 ustawy z dnia 17 maja 1989r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (t.j. Dz.U.2015.520 ), z którego wynika, że podstawą wymiaru podatku są dane wynikające z ewidencji gruntów i budynków, prowadzonej przez starostwa powiatowe. Z danych tych wynika, że w 2010 r. właścicielem nieruchomości, objętych zaskarżoną decyzją, był Związek.

Odnosząc się do zastosowanych stawek podatku jak dla nieruchomości związanych z działalnością gospodarczą, Kolegium powołując art. 1a ust 1 pkt 3 u.p.o.l oraz orzecznictwo sądów administracyjnych wyjaśniło, że jedynym kryterium decydującym o zaliczeniu gruntów, budynków czy budowli do związanych z działalnością gospodarczą jest fakt ich posiadania przez przedsiębiorcę lub inny podmiot prowadzący działalność gospodarczą, podkreślając, że w sprawie nie wystąpiły względy techniczne dotyczące przedmiotu opodatkowania.

Wskazując na definicję działalności gospodarczej, wyrażoną w art. 2 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U.2013.672 ze zm. - u.s.d.g.), Kolegium uznało, że Związek jest przedsiębiorstwem prowadzącym działalność gospodarczą w zakresie świadczenia usług zaopatrzenia w wodę oraz odprowadzania ścieków. Związek świadczy takie usługi w sposób zorganizowany i ciągły, dysponując odpowiednim zapleczem personalnym i majątkowym. Zapewnia dostarczanie wody i odprowadzanie ścieków na podstawie umów zawieranych z usługobiorcami, stosując ceny za te usługi, które sam ustala. Zdaniem SKO już fakt, że są to usługi świadczone przez Związek odpłatnie przemawia za zarobkowym charakterem takiej działalności. Z kolei zaś zarobkowa działalność, o której mówi art. 2 u.s.d.g. nie zawsze musi przynosić dochód, czyli nadwyżkę przychodu na kosztami jego uzyskiwania, bowiem w przepisie tym mowa jest o zarobkowej nie o dochodowej działalności. W ocenie Kolegium, z punktu widzenia definicji działalności gospodarczej nie ma znaczenia wysokość kosztów prowadzonej działalności, które generuje przedsiębiorca. Istotne znaczenie ma bowiem wyłącznie charakter tej działalności i zamiar jej towarzyszący nie zaś to, czy jest ona w danych warunkach lokalnych zyskowna. Organ podkreślił, że koszty prowadzonej działalności ponoszone są z wynagrodzenia uzyskanego za świadczone usługi a więc uzyskanego zarobku a sposób w jaki gmina (Związek Międzygminny) zadysponuje tym zarobkiem nie ma znaczenia.

W kontekście powyższych rozważań, posiłkując się dodatkowo orzecznictwem sądów administracyjnych zgodnie z którym realizacja przez gminę zadań własnych może stanowić działalność gospodarczą, Kolegium stanęło na stanowisku, że działalność Związku polegająca m.in. na dostarczaniu wody i odprowadzaniu ścieków, wypełnia wszystkie cechy definicji działalności gospodarczej o jakiej mowa w przepisie art. 2 u.d.d.g, do której odwołuje się art. 1 a ust 4 u.p.o.l. W ocenie SKO, organ pierwszej instancji prawidłowo opodatkował nieruchomości będące w posiadaniu Związku, jako związane z prowadzoną działalnością.

Organ wskazał, że nie ma sporu co do powierzchni opodatkowanych gruntów i budynków. W ocenie Kolegium nie było konieczności powoływania biegłego do określenia wartości budowli, bowiem wartość ta wynika z dokumentów zgromadzonych w aktach. Podatnik podał wartość budowli znajdujących się na terenie gminy N. K. na rok 2010 w piśmie z dnia 31 marca 2015 r., której to wartości organ podatkowy nie kwestionował. Brak zatem było podstawy do powoływania biegłego, w myśl przepisu art. 4 ust 7 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych.

Na powyższą decyzję, Związek złożył skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach. Zaskarżonej decyzji strona zarzuciła istotne naruszenie przepisów postępowania : tj.
- art. 122, 187, 191 oraz 210 § 1 pkt 6 i § 4 w zw. z art. 235 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tj. Dz. U. z 2015 r. poz. 613 ze zm.);
oraz naruszenie przepisów art. 1a ust. 1 pkt 3 u.p.o.l. oraz art. 2 u.o.d.g w zw. z art. 1a ust. 1 pkt 4 u.p.o.l, poprzez niewłaściwą ich interpretacje i zastosowanie i tym samym błędne ustalenie, że Związek Międzygminny N. [...] prowadzi działalność gospodarczą i powinien płacić podatki od tej działalności, co miało istotny wpływ na wynik postępowania.

W oparciu o powyższe zarzuty Związek wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji.

W uzasadnianiu skargi skarżący podkreślił, że Związek obok prowadzenia statutowej działalności związanej z zaopatrzeniem mieszkańców w wodę, prowadzi też inną działalność, która niewątpliwie nie spełnia przesłanek prowadzenia działalności gospodarczej, co powinno skutkować nieopodatkowaniem części nieruchomości jako związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. Zdaniem skarżącego, skoro organ pierwszej instancji pominął fakt, że na przedmiotowych nieruchomościach znajduje się siedziba Związku, który zgodnie z § 9 statutu Związku oprócz eksploatacji urządzeń związanych z zaopatrzeniem w wodę, ma w zakresie swojej działalności również inne zadania, organ II instancji powinien w swoim rozstrzygnięciu odnieść się do tego zarzutu oraz uchylić decyzję w celu ponownego rozpatrzenia sprawy. Strona podniosła także brak odniesienia się przez Kolegium do podniesionej w odwołaniu kwestii, że do września 2010 r. funkcjonował Zakład Usług Wodnych, który zajmował się zaopatrywaniem mieszkańców gmin związkowych w wodę. Zarzuciła, że Kolegium nie wyjaśniło znaczenia tej okoliczności dla ustalenia obowiązku podatkowego. Zdaniem skarżącego, organ podatkowy powinien ustalić, jaka część nieruchomości jest związana z prowadzeniem działalności dotyczącej zaopatrzenia w wodę i podlega opodatkowaniu wyższą daniną a jaka z zadaniami statutowym nie mającymi charakteru działalności gospodarczej. Organ, pomimo podniesionych w odwołaniu zarzutów, nie zajął się nimi w trakcie rozpatrywania sprawy i nie zakwestionował braku ustaleń w tym zakresie przez organ I instancji, co wpłynęło w sposób istotny na wynik zapadłego rozstrzygnięcia. Skarżący podkreślił, że statut związku międzygminnego pełni taką samą funkcje jak statut gminy, na poparcie czego przywołał orzecznictwo Sądu Najwyższego. Przepisy prawa określają kiedy i w jakiej formie gmina lub gminna osoba prawna może prowadzić działalność gospodarczą, wobec czego nie wystarczy tylko subiektywne przeświadczenia organu, iż taką działalność prowadzi, na poparcie czego wskazał na tezy wyrażone wyroku WSA w Warszawie sygn. akt. VI SA/Wa 2118/05. W ocenie skarżącego, postępowanie nie wykazało również, że działalność Związku wypełnia wszystkie cechy wymienione w decyzji charakteryzujące działalność gospodarczą. Charakteru zarobkowego nie ma w szczególności podstawowa działalność statutowa Związku jaką jest prowadzenie procesów inwestycyjnych i związanych z zaopatrzeniem w wodę mieszkańcó...