Notarialna umowa darowizny a zwolnienie z podatku za służebność

Z uzasadnienia: Obowiązek zgłoszenia, o którym mowa w art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, nie dotyczy przypadku nabycia nieodpłatnej służebności (mieszkania) z tytułu polecenia darczyńcy ciążącego na obdarowanym na podstawie umowy darowizny zawartej w formie aktu notarialnego.

SENTENCJA

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Teresa Liwacz (spr.) Sędziowie: Sędzia WSA Halina Adamczewska-Wasilewicz Sędzia WSA Leszek Kleczkowski Protokolant Asystent sędziego Agnieszka Zakrzewska-Wiśniewska po rozpoznaniu w Wydziale I na rozprawie w dniu 05 września 2012 r. sprawy ze skargi C. J. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w B. z dnia [...] kwietnia 2012 r. nr [...] w przedmiocie podatku od spadków i darowizn:

1. uchyla zaskarżoną decyzję,
2. określa, że zaskarżona decyzja nie może być wykonana w całości,
3. umarza postępowanie z wniosku o wstrzymanie wykonania decyzji,
4. zasądza od Dyrektora Izby Skarbowej w B. na rzecz skarżącej C. J. kwotę [...] ([...]) zł tytułem zwrotu kosztów postępowania.

UZASADNIENIE

1. Zaskarżoną decyzją z dnia [...] 2012 r. Dyrektor Izby Skarbowej w B. utrzymał w mocy decyzję Naczelnika [...] Urzędu Skarbowego w T. z dnia [...]2012 r. ustalającą skarżącej wysokość zobowiązania w podatku od spadków i darowizn w kwocie [...]zł.

W uzasadnieniu organ wyjaśnił, iż aktem notarialnym z dnia [...]2008 r. brat skarżącej ustanowił na jej rzecz, na okres 5 lat, nieodpłatną służebność mieszkania. W dniu [...]2011 r. skarżąca złożyła w [...] Urzędzie Skarbowym w T. zeznanie podatkowe o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych SD-3, w którym określiła skapitalizowaną wartość służebności na kwotę [...]zł. Organ podatkowy pierwszej instancji, działając na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, przyjął wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych w wysokości określonej w zeznaniu i decyzją z dnia [...] 2012 r. ustalił skarżącej wysokość zobowiązania podatkowego w podatku od spadków i darowizn, z tytułu nieodpłatnej służebności.

2. W odwołaniu strona zarzuciła powyższej decyzji naruszenie art. 4a ust. 4 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn w stanie prawnym obowiązującym do dnia 31 grudnia 2008 r. oraz art. 122 i 187 Ordynacji podatkowej.

Uzasadniając zarzuty strona wskazała, iż z treści decyzji nie wynika, jaka została przyjęta wartość nieruchomości, na której ustanowiona jest służebność. Skarżąca podniosła, że wartość służebności, którą podała w zeznaniu podatkowym złożonym w dniu [...] 2011 r., została zaproponowana przez urzędnika, z którego pomocą wypełniała druk. Wartość ta jest znacznie zawyżona. Poza tym w zaskarżonej decyzji brak jest odniesienia, od jakiej wartości został obliczony podatek - czy od wartości samego domu, w którym skarżąca ma prawo mieszkać, czy też od wartości domu wraz zabudowaniami i przeszło 8 ha ziemi.

3. Rozpoznając sprawę w postępowaniu odwoławczym Dyrektor Izby Skarbowej w B. decyzją z dnia [...] 2012 r. utrzymał w mocy rozstrzygnięcie organu pierwszej instancji.

W motywach rozstrzygnięcia organ odwoławczy wskazał, iż aktem notarialnym z dnia [...] 2008 r. brat skarżącej ustanowił na jej rzecz, na okres 5 lat, nieodpłatną służebność mieszkania na nieruchomości zabudowanej budynkiem mieszkalnym i budynkami gospodarczymi. Organ wskazał, że skarżąca nie uczestniczyła przy dokonywaniu przedmiotowej czynności w dniu [...] 2008 r., jednak istnieją podstawy do przyjęcia, iż dokonała oświadczenia o przyjęciu prawa służebności osobistej w sposób dorozumiany, ujawniając swą wolę w ten sposób, że wykonuje to prawo po tym dniu poprzez zamieszkiwanie i korzystanie z nieruchomości na co dzień. Dyrektor podzielił stanowisko organu pierwszej instancji, iż zwolnienie od obowiązku zgłoszenia prawa, przewidziane w art. 4a ust. 4 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, nie dotyczy umowy, której tylko jedna strona składa oświadczenie woli w formie aktu notarialnego, gdy druga strona umowy składa oświadczenie w innej formie. W takiej sytuacji akt notarialny nie zawiera umowy, tylko oświadczenie woli jednej strony, składnik umowy. W takim przypadku nabycie nie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego.

Organ wskazał, że skoro skarżąca nie zgłosiła w ustawowym terminie nabycie służebności to zastosowanie miał art. 4a ust. 3 ustawy o podatku od spadków i darowizn, przewidujący opodatkowanie nabycia na zasadach ogólnych. Podstawę opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego (art. 7 ust. 1 ustawy). Zgodnie z art. 13 ust. 1 pkt 1 w związku z ust. 2 tego artykułu ustawy o podatku od spadków i darowizn wartość służebności, w razie ustanowienia świadczeń na czas określony, przyjmuje się do podstawy opodatkowania w wysokości rocznego świadczenia pomnożonego przez liczbę lat, na które świadczenie to zostało ustanowione. Natomiast zgodnie z dyspozycją przepisu art. 13 ust. 3 roczną wartość służebności ustala się w wysokości 4% wartości rzeczy obciążonej służebnością.

Organ w oparciu o przepisy kodeksu cywilnego wyjaśnił, że istotą służebności mieszkania jest to, że ustanawia się dla osoby fizycznej prawo do korzystania z cudzej nieruchomości w określonym zakresie. Ustawa o podatku od spadków i darowizn,

w art. 13, nie nawiązuje w żaden sposób do zakresu konkretnej służebności osobist...