Orzecznictwo: Minister Finansów może decydować, która gra jest grą losową

Z uzasadnienia sądu I instancji: Sąd stwierdził, że w proponowana przez stronę skarżącą gra, o której losowym charakterze rozstrzygnął Minister Finansów, nie mieściła się w całości w ustawowym katalogu gier losowych (nie wyczerpywała w pełni żadnej z postaci gier zdefiniowanych normatywnie w art. 2 ust. 1 powołanej ustawy). W tej sytuacji, w ocenie Sądu, żądanie strony dotyczące jej przyporządkowania do określonej gry wymienionej w tym katalogu było bezzasadne. Minister Finansów wydając zaskarżoną decyzję, przesądzającą o charakterze omawianej (projektowanej) gry, jako wyczerpującej ustawowe znamiona gry losowej w rozumieniu cytowanej ustawy, zrealizował swe ustawowe kompetencje, o których mowa w art. 2 ust. 3.

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Jan Kacprzak Sędziowie NSA Andrzej Kuba Krystyna Anna Stec (spr.) Protokolant Konrad Piasecki po rozpoznaniu w dniu 5 lipca 2007 r. na rozprawie w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej D. Spółki z o.o. w W. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 25 września 2006 r. sygn. akt VI SA/Wa 1000/06 w sprawie ze skargi D. Spółki z o.o. w W. na decyzję Ministra Finansów z dnia 27 marca 2006 r. nr [...] w przedmiocie uznania za grę losową 1. oddala skargę kasacyjną; 2.zasądza od D. spółki z o.o. w W. na rzecz Ministra Finansów 180 (sto osiemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z 25 września 2006 r., sygn. akt VI SA/Wa 1000/06 oddalił skargę "D." Sp. z o.o. z siedzibą w W. na decyzję Ministra Finansów z 27 marca 2006 r. nr [...] w przedmiocie rozstrzygnięcia, że gra internetowa O. wyczerpuje ustawowe znamiona gry losowej.

Sąd orzekał w następującym stanie faktycznym sprawy:

Wnioskiem z 8 stycznia 2004 r. "D." Sp. z o.o. zwróciła się do Ministra Finansów o rozstrzygnięcie w trybie art. 2 ust. 3 ustawy z 29 lipca 1992 r. o grach losowych i zakładach wzajemnych (Dz. U. z 2004 r., Nr 4, poz. 27 ze zm.), czy projektowana gra/zabawa internetowa "O." polegająca na typowaniu liczb, wykorzystywana do prowadzenia działalności marketingowej i promocyjnej, jest grą losową w rozumieniu tej ustawy. Złożony wniosek zawierał opis gry, uzasadnienie prawne oraz informację, że kwestia będąca przedmiotem niniejszego wniosku była już rozstrzygana przez Ministra Finansów.

Decyzją z 6 września 2004 r., nr [...] Minister Finansów postanowił utrzymać w mocy decyzję Ministra Finansów z 22 lipca 2004 r. nr [...] rozstrzygającą, że gra internetowa "O.", wyczerpuje ustawowe znamiona gry losowej w rozumieniu przepisów ustawy o grach i zakładach wzajemnych.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z 30 czerwca 2005 r., uchylił powyższe decyzje Ministra Finansów uznając, że w toku postępowania zostały naruszone art. 7 oraz art. 77 § 1 k.p.a., bowiem organ, wbrew normie art. 61 § 1 k.p.a. "dowolnie określił przedmiot żądania, dokonując oceny toczącej się gry, a nie proponowanej (gry)".

Decyzją z 27 stycznia 2006 r. Minister Finansów ponownie uznał, że gra/zabawa internetowa "O." jest grą losową w rozumieniu art. 2 ust. 1 ustawy o grach i zakładach wzajemnych. Wnioskiem z 23 lutego 2006 r., spółka zwróciła się o ponowne rozpatrzenie sprawy i zmianę decyzji. Minister Finansów decyzją z 27 marca 2006 r., utrzymał w mocy swoją wcześniejszą decyzję z 27 stycznia 2006 r.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalając skargę "D." sp. z o.o. na decyzję z 27 marca 2006 r. stwierdził, że została ona wydana w wykonaniu wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 30 czerwca 2005 r., sygn. akt VI SA/Wa 2037/04 oraz spełniając wskazania w nim zawarte.

Zdaniem Sądu, przedstawione w skardze zarzuty sprowadzały się do czterech podstawowych kwestii, a mianowicie: 1) charakteru przedmiotowej gry/zabawy internetowej, a zwłaszcza przesłanek rozstrzygających o "wiedzowym", a nie losowym charakterze, 2) braku rozstrzygnięcia sprawy co do jej istoty (co strona skarżąca utożsamia z naruszeniem art. 104 § 2 oraz art. 107 § 1 k.p.a.), i w związku z tym 3) wykładni art. 2 ust. 3 ustawy o grach i zakładach wzajemnych, a w szczególności otwartego bądź zamkniętego katalogu gier wymienionych w ust. 1 powołanego artykułu i związanych z tym obowiązków i kompetencji Ministra Finansów, 4) naruszenia art. 2 i art. 32 Konstytucji RP, a więc zasad obowiązujących w demokratycznym państwie prawna - w kontekście związania Ministra uprzednio wydanymi decyzjami na rzecz innych firm, w podobnym - zdaniem skarżącego - stanie faktycznym i prawnym. Wymienione kwestie łączą się głównie z interpretacją przepisów prawa, zwłaszcza materialnego, których literalne brzmienie może nasuwać wątpliwości.

We wszystkich tych kwestiach Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie podzielił, bez poważniejszych zastrzeżeń, mogących mieć istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, stanowisko zawarte w zaskarżonej decyzji Ministra Finansów z 27 marca 2006 r., uzupełnione argumentami podniesionymi w odpowiedzi na skargę. Sąd uznał, że stanowisko to było prawidłowe i odpowiada obowiązującym przepisom, które zostały we właściwy, zgodny z regułami wykładni sposób zinterpretowane i zastosowane.

Odnosząc się do kwestii charakteru gry/zabawy internetowej "O.", Sąd I instancji stwierdził, że spełnia ona wszystkie ustawowe znamiona gry losowej w rozumieniu art. 2 ust. 1 ustawy o grach losowych i zakładach wzajemnych. Jest to bowiem gra o wygrane pieniężne, której wynik w szczególności zależy od przypadku a warunki gry określa regulamin. Spełnia ona zatem łącznie przesłanki ustawowe przesądzające o jej losowym charakterze. Organizator oferuje wygrane pieniężne różnego stopnia oraz specjalne, o podziale których decyduje przypadek, a gra odbywa się zgodnie z ustalonym regulaminem.

Zdaniem WSA w Warszawie, nie budzi wątpliwości fakt podporządkowania gry regulaminowi, jak również fakt istnienia Regulaminu płatnych usług serwisowych. Wątpliwości budzi jedynie treść regulaminu - zwłaszcza w kontekście jego podobieństwa do innych gier, które nie zostały przez Ministra Finansów uznane za gry losowe. Sama gra jest podzielona na etapy, a etap drugi, polegający na wyborze sześciu liczb, zależy od przypadku. Oznacza to, że w konsekwencji wynik gry zależy od przypadku, a zatem ma ona charakter losowy. Pogląd, iż w ramach proponowanej zabawy typowanie liczb jest elementem, od którego zależy udział w zabawie, a nie jej wynik, jest nietrafny choćby z tego powodu, że bez udziału w grze nie może być mowy o uzyskaniu w niej wyniku. Takiego charakteru gry, zdaniem Sądu I instancji, nie zmienia usytuowanie wyboru liczb jako drugiego etapu w kolejności gry, ani też konieczność odpowiedzi na określone pytania, mające zapewnić grze charakter "wiedzowy", w tym również odpowiedzi na pytanie przesłane e-mailem, zadane w etapie trzecim. WSA w Warszawie, powołał się na stanowisko Naczelnego Sądu Administracyjnego zgodnie z którym: "Zależność wyniku konkursu - odnośnie do podziału nagród - od przypadku nie oznacza jego uzależnienia tylko i włącznie od przypadku. W każdym bowiem konkursie mogą być określane warunki precyzujące sposób zachowania się osoby pragnącej w nim uczestniczyć. Do warunków takich można zaliczyć np. obowiązek udzielenia odpowiedzi na zadane w czasie konkursu pytanie, zwłaszcza gdy nie wymaga to od uczestnika szczególnej wiedzy i zręczności." (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 5 maja 2003 r., sygn. akt II SA 453/99). Nie ma też podstaw do uznania ocenianej gry jako "klasycznego" konkursu, gdyż -jak zauważył Minister Finansów - nie spełnia ona wymagań konkursu o wiarygodnym przebiegu, opartego na wiedzy uczestników, w którym otrzymanie nagrody uzależnione jest wyłącznie od wykazania się wymaganą wiedzą, sprawdzaną w odpowiednim trybie przez właściwe podmioty (niezależne komisje konkursowe).

Zdaniem Sądu, dla uznania gry za losową nie ma również znaczenia fakt, iż wybór wygrywających liczb dokonywany jest za pomocą algorytmu (komputerowe wyłanianie nagradzanych liczb za pomocą odpowiedniego programu), co jak twierdzi strona skarżąca, nie ma charakteru przypadkowego, lecz ma charakter zaszyfrowanego wzoru o dużym stopniu skomplikowania. Niezależnie od zakwestionowania sposobu wyboru liczb przez Ministra (z powodu m.in. braku odpowiednich wygranych) należy zauważyć, że uczestnicy w chwili typowania swoich liczb nie mogą znać programu i liczb wygrywających. Zatem, z punktu widzenia uczestnika, gra sprowadza się do próby przewidzenia jakie liczby mogą być wybrane przez komputer w wyniku zastosowania nieznanej mu procedury wyboru liczb. Dla uczestnika gry jest to więc wybór losowy.

W grze określona jest również ilość i wysokość wygranych, a jak wskazuje Minister Finansów, wprowadzenie płatnych usług serwisowych zmierza do koncepcji podobnej w swoich założeniach do kumulacji w grze liczbowej "Duży Lotek", organizowanej przez Totalizator Sportowy Sp. z o.o. i wykonującej monopol państwa w zakresie gier liczbowych.

Zdaniem Sądu I instancji, katalog gier losowych wymienionych w przepisie art. 2 ust. 1 pkt 1-10 ustawy nie jest, wbrew twierdzeniom strony skarżącej, zamknięty. Przywołany przez Ministra Finansów wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego jest jednoznaczny. Nawet gdyby zgodzić się z dokonaną przez stronę skarżącą wykładnią językową tego przepisu, w której wyróżniono ogólną definicję gry losowej poprzez wskazanie jej niezbędnych elementów oraz odniesienie tych elementów do konkretnie wymienionych gier, których katalog skarżąca uważa za zamknięty, to jednocześnie nie sposób interpretować tego przepisu w oderwaniu od ust. 3 (art. 2 ust. 3), dającego ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych kompetencję do rozstrzygania w drodze decyzji, czy gra losowa, zakład wzajemny, gra na automacie lub gra na automacie o niskich wygranych, posiadająca cechy wymienione w ust. 1, 2, 2a i 2b jest grą losową, zakładem wzajemnym, grą na automacie albo grą na automacie o niskich wygranych w rozumieniu ustawy. W rezultacie o charakterze m.in. gry jako gry losowej rozstrzyga ostatecznie Minister Finansów. Jest on związany katalogiem gier wymienionych w art. 2 ust. 1 ustawy - w tym sensi...