Orzecznictwo: Wynajem majątku prywatnego i VAT

"...Mając powyższe na uwadze należy zauważyć, że zdezaktualizowała się znaczna część (wcześniej słusznych) poglądów doktryny co do uznania za prowadzenia działalności opodatkowanej czynności wynajmu składników majątku. Wydaje się, że także w sytuacji, gdy najem składników majątku będzie stanowił ciągłe pobieranie pożytków z rzeczy (choćby na podstawie umowy zawartej z jednym podmiotem), należy co do zasadny uznać go za prowadzenie działalności gospodarczej w rozumieniu VAT..."

Zaskarżoną decyzją z dnia <...> Dyrektor Izby Skarbowej, po rozpatrzeniu zażalenia A. B., utrzymał w mocy postanowienie Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego z dnia <...> zawierające pisemną interpretację co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego.

Podstawą rozstrzygnięcia Dyrektora Izby Skarbowej był następujący stan faktyczny.

Pismem z dnia 28 czerwca 2007 r. A. B. zwrócił się do Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego z wnioskiem o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego.

Przedstawiając stan faktyczny wnioskodawca podał, że od roku 1998 wraz z bratem uzyskuje dochody z tytułu wynajmu lokalu gastronomicznego, znajdującego się w <...>, który stanowi ich współwłasność. Najemcą lokalu od 1998 r. jest "A" spółka z o.o. Podatnik stwierdził, że odnośnie przedmiotowego lokalu, źródłem dochodów jest wyłącznie najem w rozumieniu prawa cywilnego oraz że nie świadczył wraz z bratem żadnych innych usług najemcy. Opłatę skarbową z tytułu zawarcia umowy uiściła "A" spółka z o.o. Podatnik podkreślił ponadto, że dochodów z najmu nie uzyskuje w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, której nie prowadził również w chwili zawierania umowy najmu z "A" spółka z o.o.

Zdaniem podatnika, z treści art. 15 ust. 1 i 2 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 54, poz. 535 ze zm. - zwanej dalej "ustawa o VAT") wynika, iż podatnikami podatku od towarów i usług są przedsiębiorcy prowadzący samodzielną działalność gospodarczą. Zatem adresatami tej ustawy są przedsiębiorcy, a nie osoba fizyczna która, jak w przedstawionym stanie faktycznym, nie wykonuje działalności gospodarczej. Reasumując, aby wszelkie czynności w rozumieniu art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o VAT mogły być uznane za opodatkowane muszą być dokonywane w ramach samodzielnie prowadzonej działalności gospodarczej, co w przedmiotowej sprawie, zdaniem podatnika, nie miało miejsca. Zatem brak podstaw do opodatkowania przedmiotowego najmu podatkiem od towarów i usług.

Postanowieniem z dnia <...> Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego uznał, że w odniesieniu do opisanego we wniosku stanu faktycznego przedstawione przez podatnika stanowisko jest nieprawidłowe.

W ocenie organu pierwszej instancji, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów oraz odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. W świetle natomiast art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy o VAT działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Zakres pojęcia działalności gospodarczej zdefiniowanego w ustawie o podatku VAT jest szerszy i wykracza poza zakres tego pojęcia zdefiniowany np. w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej. Zatem do opodatkowania podatkiem od towarów i usług nie jest konieczne prowadzenie przez podatnika działalności gospodarczej rozumianej formalnie, np. jako zarejestrowanej. Zdaniem organu podatkowego pierwszej instancji najem lokalu użytkowego mieści się w pojęciu działalności gospodarczej określonej w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, jeśli wykonywany jest w sposób ciągły dla celów zarobkowych, a taka sytuacja zachodzi właśnie w przedmiotowej sprawie. Zatem podatnik wynajmując lokal, wykonuje czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, o których mowa w art. 5 ust. 1 ustawy o VAT.

Na powyższe postanowienie A. B., wniósł zażalenie, w którym domagał się od organu odwoławczego uchylenia w całości postanowienia z dnia <....>, zarzucając zaskarżonemu orzeczeniu, iż w ogóle nie zawiera oceny prawnej odnoszącej się do wskazanego przez podatnika wniosku o udzielenie interpretacji. Zaskarżone postanowienie rozstrzyga jedynie, że najem w opisanym stanie faktycznym podlega opodatkowaniu, natomiast z treści postanowienie nie wynika, jaką wykładnią posłużył się organ pierwszej instancji, a nawet czy w ogóle stosował jakąś wykładnię prawną. Zdaniem skarżącego, samo stwierdzenie, że opisany stan faktyczny odpowiada normom określonym w przepisach ustawy o VAT nie stanowi odpowiedzi na wniosek podatnika.

W uzasadnieniu zażalenia podatnik wskazał, iż niezależnie od faktu niespełnienia przez niego przesłanek do bycia podatnikiem podatku VAT, o którym mowa w art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o VAT, to brak było również podstaw prawnych do pobrania podatku VAT, w sytuacji w której pobrana została przez Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego opłata skarbowa. Na potwierdzenie swojej tezy podatnik przywołał orzeczenie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 11 września 2002 r. (sygn. akt. III SA 6066/01). Podatnik podniósł również, że organ podatkowy zaliczając podatnika do kręgu podmiotów zobowiązanych do płacenia podatku VAT przytoczył jedynie treść art. 15 ust. 2 ustawy o VAT zawierającego definicję działalności gospodarczej, nie wskazał natomiast normy prawnej definiującej, czym jest samodzielna działalność gospodarcza w rozumieniu prawa podatkowego. Skarżący nie zgodził się, że podstawę obciążenia go podatkiem VAT może stanowić Dział 70 Sekcji K Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług stanowiący załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 26 kwietnia 2004 r. (Dz.U. Nr 89, poz. 844 ze zm.).

Podatnik zakwestionował także ciągłość najmu w przedmiotowej sprawie, która jego zdaniem powinna być rozumiana jako czynności, które wykonywane są w sposób powtarzalny, jak np. wynajem samochodów w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, czy też wynajem lokali biurowych. W końcowej części uzasadnienia zażalenia podatnik zarzucił organowi pierwszej instancji, iż w ogóle nie odniósł się od wyroku Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości z dnia 18 listopada 2004 r. w sprawie Tempo Europe (C - 284/03), co jego zdaniem stanowi wystarczającą przesłankę do uchylania zaskarżanego postanowienia.

Dyrektor Izby Skarbowej nie podzielił argumentacji żalącego się, uznając za słuszne stanowisko organu pierwszej instancji.

W uzasadnieniu decyzji z dnia <...> organ odwoławczy podał, że najem lokalu, który stanowi źródło dochodów podatnika w przedmiotowej sprawie, jest opodatkowany na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, zaś A. B. spełnia przesłanki wskazane w art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o VAT, jest zatem podatnikiem podatku od towarów i usług, a tym samym stanowisko organu pierwszej instancji było zasadne. Błędne jest natomiast stanowisko skarżącego zgodnie, z którym podatnikiem podatku VAT jest się wyłącznie w przypadku wielokrotnego zawarcia umowy najmu.

Dalej Dyrektor wskazał, że bezpodstawny jest zarzut, iż postanowienie z dnia <...> nie zawiera w swojej treści oceny prawnej stanu faktycznego oraz, że nie wskazuje przepisów definiujących działalność gospodarczą w rozumieniu prawa podatkowego. W uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia przywołano przepisy prawa mające zastosowanie w rozpatrywanym przypadku, tj. art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o VAT który zawiera definicję działalności g...