Orzecznictwo podatkowe: Sankcja za nierzetelną ewidencję a odsetki za zwłokę

Od wyliczonego przez organ podatkowy na podstawie art. 17 ustawy z 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. nr 144, poz. 930 ze zm.) zobowiązania podatkowego, mającego niewątpliwie charakter sankcji podatkowej, nie mogą być jednocześnie naliczane odsetki za zwłokę za okresy sprzed wydania decyzji wymiarowej.

SENTENCJA

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Sławomir Presnarowicz, Sędziowie sędzia WSA Urszula Barbara Rymarska, asesor WSA Wojciech Stachurski (spr.), Protokolant Beata Borkowska, po rozpoznaniu w Wydziale I na rozprawie w dniu 24 sierpnia 2007 r. sprawy ze skargi L. R. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w B. z dnia [...] stycznia 2007 r. nr [...] w przedmiocie zryczałtowanego podatku dochodowego od niezaewidencjonowanych przychodów osób fizycznych za 2003 r.:

1. uchyla zaskarżoną decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w B. oraz poprzedzającą jej wydanie decyzję Naczelnika Urzędu Skarbowego w M. w części dotyczącej określenia odsetek za zwłokę,
2. w pozostałym zakresie oddala skargę,
3. stwierdza, że powyższe decyzje, w części w jakiej zostały uchylone, nie podlegają wykonaniu do czasu uprawomocnienia się wyroku,
4. zasądza od Dyrektora Izby Skarbowej w B. na rzecz skarżącego L. R. kwotę 198 zł (słownie: sto dziewięćdziesiąt osiem złotych) tytułem częściowego zwrotu kosztów postępowania sądowego.

UZASADNIENIE

Decyzją z [...] maja 2005 r. nr [...] Naczelnik Urzędu Skarbowego w M. określił L. R. wartość niezaewidencjonowanego przychodu oraz zobowiązanie podatkowe w zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne za 2003 r. w wysokości [...] zł, a także wysokość odsetek za zwłokę od niezapłaconego ryczałtu za poszczególne miesiące 2003 r. Organ podatkowy ustalił, że podatnik w okresie od listopada 2002 r. do końca 2003 r., mimo formalnego zawieszenia działalności gospodarczej, wykonywał usługi transportu międzynarodowego przewozu osób i towarów i nie ewidencjonował uzyskiwanego z tego tytułu przychodu. Ustalenia te oparte zostały na podstawie informacji uzyskanej ze Straży Granicznej, wskazującej na fakt dokonywania wobec podatnika kontroli granicznej na drogowych przejściach granicznych na polsko-niemieckim odcinku granicy państwowej w okresie od 1 stycznia 2002 r. do 31 grudnia 2003 r. Ponadto dni, w których odbywały się wyjazdy pokrywały się w całym okresie z systematycznie emitowanymi na zlecenie podatnika w "Kurierze Porannym" ogłoszeniami o treści: "B. - niedziela, poniedziałek. [...]". Zdaniem organu podatkowego nieprawdopodobnym jest, aby te wszystkie prawidłowości występujące w 2003 r. mogły być zwykłym zbiegiem okoliczności.

Decyzją z [...] października 2005 r. nr [...] Dyrektor Izby Skarbowej w B. uchylił w całości powyższą decyzję organu pierwszej instancji i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia. Organ odwoławczy uznał, że nie podjęto w tej sprawie wszystkich niezbędnych działań w celu dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego i prawnego.

Po uzupełnieniu materiału dowodowego Naczelnik Urzędu Skarbowego w M. decyzją z [...] kwietnia 2006 r. nr [...] ponownie określił L. R. wartość niezaewidencjonowanego przychodu oraz zobowiązanie podatkowe w zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne za 2003 r. w wysokości [...] zł oraz wysokość odsetek za zwłokę od niezapłaconego za poszczególne miesiące 2003 r. ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. W uzasadnieniu tej decyzji organ pierwszej instancji stwierdził, iż dokonane w trakcie kontroli podatkowej i postępowania podatkowego ustalenia jednoznacznie dowodzą, iż w całym 2003 r. L. R. wykonywał czynności w postaci międzynarodowego transportu drogowego osób. Zdaniem organu potwierdzeniem tego są nadesłane przez podatnika dokumenty w zakresie ubezpieczenia samochodu marki [...], nr rejestracyjny [...]. Wynika z nich, że w okresie od 12 kwietnia 2002 r. do 11 kwietnia 2004 r. był on objęty polisą ubezpieczeniową Zielona Karta, zawartą z Inspektoratem PZU S.A. w M. Organ nie uznał wyjaśnień podatnika, iż stwierdzone w przedmiotowym okresie przekroczenia granicy wiązały się z jego prywatnymi wyjazdami samochodem osobowym marki [...] o nr rej. [...]. Stwierdził bowiem, że samochód [...] nie miał niezbędnego na tę okoliczność ubezpieczenia. Twierdzenia podatnika o każdorazowym kupowaniu polis ubezpieczeniowych (Zielona Karta) u ubezpieczycieli na granicy RP, m.in. z firm COMPENSA i HEROS, nie zostały potwierdzone żadnymi dowodami.

Podstawę opodatkowania organ podatkowy pierwszej instancji określił w drodze oszacowania. Ilość kursów zagranicznych, ze świadczenia których podatnik nie zaewidencjonował przychodu, organ ustalił na podstawie analizy informacji z KG Straży Granicznej oraz danych wynikających z prowadzonej w 2002 r. ewidencji przychodów. Podkreślił przy tym, iż są to ilości minimalne, tj. odnotowane przez Straż Graniczną. Ustalając natomiast wysokość przychodu za jeden kurs organ przyjął średnią wartość wynikającą z przychodów zaewidencjonowanych w 2002 r.

Od określonej w ten sposób wielkości niezaewidencjonowanego przychodu organ wyliczył zryczałtowany podatek stosując podwyższoną pięciokrotnie stawkę podatku, na podstawie art. 17 ust. 2 ustawy z 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. Nr 14, poz. 930 ze zm.) - dalszej części powoływanej w skrócie u.z.p.d.p.o.f.

W odwołaniu od powyższej decyzji L. R. zarzucił jej obrazę podstawowych zasad postępowania podatkowego, określonych w art. 120, art. 121, art. 122 i art. 124 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tj. Dz. U. z 2005 r., Nr 8, poz. 60 ze zm.) - w dalszej części powoływanej w skrócie o.p., rażące naruszenie art. 193 § 2 w zw. z art. 194 § 1 o.p., a także błędne zastosowanie art. 17 u.z.p.d.p.o.f. Pismem procesowym pełnomocnik podatnika uzupełnił odwołanie o zarzut naruszenia art. 180 § 1 o.p. oraz art. 187 § 1 o.p.

Po rozpoznaniu sprawy Dyrektor Izby Skarbowej w B. decyzją z [...] stycznia 2007 r., nr [...] utrzymał w mocy decyzję organu pierwszej instancji. Tym razem organ odwoławczy za udowodniony uznał fakt, iż podatnik w 2003 r. świadczył usługi transportu międzynarodowego osób i nie ewidencjonował uzyskiwanych z tego tytułu przychodów. W ocenie organu świadczy o tym informacja uzyskana z Komendy Głównej Straży Granicznej, która zawierała daty przekroczeń granicy Polski przez podatnika. Wyjazdy następowały w dniach tygodnia, które zgadzały się z dniami tygodnia wskazanymi w ofercie podatnika w ogłoszeniach prasowych. Skoro zaś podatnik nie potrafił tej zbieżności logicznie wyjaśnić uznano, że dokonywał przekroczeń granicy w ramach prowadzonej działalności gospodarczej polegającej na transporcie międzynarodowym osób. Ustalenia te potwierdził dodatkowy dowód w postaci pisma Towarzystwa Ubezpieczeniowego "COMPENSA" S.A. w Warszawie, z którego wynika, że bazę danych z informacją o zawartych umowach ubezpieczenia ubezpieczyciel prowadzi od połowy lat dziewięćdziesiątych i wynika z niej, że L. R. nigdy nie zawierał umowy ubezpieczenia na pojazd marki [...] nr rej [...]. Organ odwoławczy w pełni podzielił stanowisko organu pierwszej instancji w kwestii odmowy wiarygodności niektórych dowodów przedstawionych przez podatnika, a dotyczących m.in. pracy zarobkowej, zakupu samochodu lub maszyn rolniczych i odwiedzania za granicą znajomych. Podkreślił także, że przy określaniu podstawy opodatkowania w drodze oszacowania przyjęta została minimalna ilość kursów zagranicznych, tj. tylko przypadki udowodnione, gdy odnotowane zostało przekroczenie granicy.

W skardze złożonej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku pełnomocnik L. R. wniósł o uchylenie powyższej decyzji Dyrektora Izby Skarbowej w B. i umorzenie postępowania. Zaskarżonej decyzji zarzucił:

1. naruszenie przepisów art. 120, art. 121, art. 122 i art. 124 o.p. - poprzez utrzymanie w mocy przez organ odwoławczy decyzji Naczelnika Urzędu Skarbowego w M. mimo, iż została ona wydana przy stosowaniu w postępowaniu podatkowym nieformalnych metod postępowania i tworzenia dokumentacji przy naruszeniu art. 193 § 2 w zw. z ar...