Obniżenie VAT z faktury korygującej bez potwierdzenia odbioru

Z uzasadnienia: Jeżeli uzyskanie przez podatnika, będącego dostawcą towarów lub usług, potwierdzenia jest w rozsądnym terminie niemożliwe lub nadmiernie utrudnione, to nie można mu odmówić wykazania przed organami podatkowymi przy użyciu innych środków, po pierwsze, że dochował on należytej staranności w okolicznościach danej sprawy celem upewnienia się, że nabywca towarów lub usług jest w posiadaniu korekty faktury i że zapoznał się z nią oraz, po drugie, że dana transakcja została w rzeczywistości zrealizowana na warunkach określonych w owej korekcie faktury.

SENTENCJA

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Katarzyna Radom, Sędziowie: Sędzia WSA Ludmiła Jajkiewicz (sprawozdawca), Sędzia WSA Ewa Kamieniecka, Protokolant: Barbara Głowaczewska, po rozpoznaniu w Wydziale I na rozprawie w dniu 8 marca 2012 r. sprawy ze skargi "A" sp. komandytowo - akcyjnej we W. na indywidualną interpretację Dyrektora Izby Skarbowej w P. działającego w imieniu Ministra Finansów z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie podatku od towarów i usług:

I. uchyla zaskarżoną indywidualną interpretację;
II. zasądza od Dyrektora Izby Skarbowej w P. działającego w imieniu Ministra Finansów na rzecz strony skarżącej kwotę 457,00 (słownie: czterysta pięćdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

UZASADNIENIE

Przedmiotem skargi "A." sp. komandytowo- akcyjna we W. (dalej: wnioskodawca/skarżąca/strona) jest indywidualna interpretacja Dyrektor Izby Skarbowej w P., działającego w imieniu Ministra Finansów, na mocy upoważnienia wynikającego z § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.), z dnia 15 września 2010 r. (nr [...]) co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w przedmiocie podatku od towarów i usług.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że skarżąca spółka prowadzi działalność gospodarczą polegającą przede wszystkim na organizowaniu procesu realizacji inwestycji budowlanych, a następnie sprzedaży lokali mieszkalnych bądź usługowych i jest zarejestrowanym podatnikiem VAT. Prowadząc działalność gospodarczą podatniczka dokonuje na rzecz swoich kontrahentów sprzedaży towarów i usług, co dokumentuje wystawiając faktury VAT, w tym również na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej. Zdarza się, że w związku ze zmianą ceny, w tym jej obniżeniem, bądź też z uwagi na odstąpienie od zawartych umów (przez spółkę lub kontrahenta), strona zobowiązana jest do wystawienia faktur korygujących VAT. Po jej wystawieniu i przekazaniu nabywcy spółka zabiega o uzyskanie dowodu potwierdzającego ten fakt. Nie zawsze jednak takie potwierdzenie ma możliwość uzyskać. Szczególnie jest to utrudnione w sytuacji gdy kontrahentami spółki są podmioty spoza terytorium kraju, jak również osoby fizyczne.

Na tym tle spółka sformułowała pytanie, w jakim momencie w związku z wystawieniem faktury korygującej zmniejszającej cenę sprzedaży, w tym również w przypadku odstąpienia od umowy, ma ona prawo do jej uwzględnienia w składanej deklaracji podatkowej dla rozliczenia VAT, w tym do obniżenia podatku należnego?

Przedstawiając własne stanowisko strona stwierdziła, że w związku z wystawieniem faktury korygującej zmniejszającej cenę sprzedaży, w tym również w przypadku odstąpienia od umowy, ma ona prawo do jej uwzględnienia w składanej deklaracji podatkowej dla rozliczenia VAT, w tym obniżenia podatku należnego, w rozliczeniu za okres, w którym wystawiła tę fakturę korygującą.

Spółka wskazała, że ma świadomość, iż z literalnego brzmienia art. 29 ust. 4a ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm. - w skrócie: ustawa o VAT) wynika, że w przypadku gdy podstawa opodatkowania ulega zmniejszeniu w stosunku do podstawy określonej w wystawionej fakturze, dopiero uzyskanie potwierdzenia otrzymania korekty faktury przez nabywcę towaru lub usługi uprawnia do uwzględnienia korekty faktury w składanych deklaracjach podatkowych. Językowa wykładnia powyższych przepisów prawa krajowego w niebudzący wątpliwości sposób prowadzi do wniosku, że podatnik, chcąc obniżyć podstawę opodatkowania podatkiem od towarów i usług, musi wystawić fakturę korygującą i uzyskać potwierdzenie jej doręczenia odbiorcy usługi bądź towaru.

W ocenie wnioskodawcy powyżej opisane regulacje ustawy o VAT są jednak niezgodne z normami wynikającymi z prawa wspólnotowego.

Spółka uzasadniała, że problematyka dotycząca wystawiania faktur, w tym faktur korygujących zawarta została w Tytule XI, Rozdział 3 "Fakturowanie" Dyrektywy 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE. L. 2006.347.1 ze zm.; dalej: Dyrektywa 112). Zawarte tam przepisy nie zawierają szczególnych regulacji dotyczących sposobu wystawiania faktur korygujących, co pozwala stwierdzić, iż państwa członkowskie we własnym zakresie mogą uregulować zasady dotyczące wystawiania takich faktur. W ocenie Spółki nie oznacza to jednakże dowolności po stronie państwa członkowskiego co do treści stanowionych w tym zakresie przepisów. Państwo członkowskie w stanowionym przez siebie prawie winno bowiem uwzględniać treść innych przepisów regulujących podatek od wartości dodanej, w tym mieć na względzie zasadę neutralności tego podatku, jak również obciążenia kosztem ekonomicznym podatku wyłącznie konsumenta. Ponadto, państwo członkowskie w stanowionym przez siebie prawie ma też obowiązek kierować się podstawowymi, ogólnymi zasadami wspólnego prawa europejskiego, takimi jak np. zasada proporcjonalności.

Spółka uważa ponadto, iż obowiązek uzyskania przez wystawcę faktury korygującej potwierdzenia jej odbioru wykracza poza zakres uprawnień państw członkowskich wyrażonych w treści art. 273 Dyrektywy 112, który reguluje możliwość nakładania przez państwa członkowskie innych obowiązków niezbędnych dla prawidłowego poboru VAT i zapobieżenia oszustwom podatkowym. Co więcej, obowiązek ten jest niezgodny z regulacją art. 219 Dyrektywy 112, który za fakturę uznaje każdy dokument lub notę, która zmienia treść faktury pierwotnej i odnosi się do niej w sposób wyraźny i jednoznaczny.

Jak dalej wskazała spółka, art. 29 ust. 1 i ust. 4 ustawy o VAT mają stanowić odzwierciedlenie regulacji zamieszczonych w Dyrektywie 112, z których wynika, że cena bądź wynagrodzenie zapłacone przez kontrahenta powinno decydować o wysokości podstawy opodatkowania i właściwej kwocie podatku należnego. Podstawa opodatkowania nie powinna być zatem wyższa od rzeczywiście zapłaconego przez konsumenta wynagrodzenia, a w razie zmiany ceny bądź należnego wynagrodzenia podatnik nabywa prawo do obniżenia uprzednio zadeklarowanej kwoty podstawy opodatkowania oraz podatku należnego. Zdaniem spółki, podatnik jednak nie tylko ma do tego prawo, ale wręcz powinien wykazać podstawę opodatkowania i podatek należny w rzeczywistej wysokości.

Następnie uzasadniała strona, że poza przestrzeganiem szczegółowych przepisów dotyczących obowiązku (prawa) do wykazania podstawy opodatkowania i podatku należnego w rzeczywistej wysokości należy też zwrócić uwagę na konieczność przestrzegania ogólnych zasad podatku od towarów i usług takich jak zasada neutralności czy proporcjonalności. Tymczasem, zdaniem spółki, uzależnienie zmniejszenia podatku od towarów i usług należnego od kwestii o charakterze technicznym narusza zasadę neutralności VAT. W przypadkach, w których nie jest możliwe uzyskanie potwierdzenia odbiorca faktury korygującej, pomimo zmniejszenia należnego podatnikowi wynagrodzenia, nie ma on możliwości zmniejszenia podatku należnego, w związku z czym to podatnik (a nie konsument) poniesie wówczas ekonomiczny ciężar podatku. W ocenie spółki z tej przyczyny należy uznać przepis art. 29 ust 4a ustawy o VAT jako zbyt restrykcyjny i sprzeczny z przepisami wspólnotowymi.

Dalej wskazała spółka, jeżeli kwota obrotu uległa zmianie na skutek udzielonego rabatu, zwrotu towaru lub też na skutek wykrycia omyłki, podstawą opodatkowania winien być rzeczywisty obrót, po uwzględnieniu rabatu, zwrotu towaru czy też po skorygowaniu pomyłki. Uzyskanie i załączenie do posiadanej dokumentacji dowodu odbioru faktury korygującej przez nabywcę jest jedynie wymogiem technicznym, a nie warunkiem powstania prawa do zmniejszenia obrotu, a w konsekwencji, zmniejszenia podatku.

Minister Finansów w dniu 15 września 2010 r. wydał interpretację indywidualną, nr [...], w której uznał stanowisko spółki za nieprawidłowe.

Organ podatkowy uznał, że stosownie do art. 29 ust. 4 ustawy o VAT, podstawę opodatkowania zmniejsza się o kwoty udokumentowanych, prawnie dopuszczalnych i obowiązkowych rabatów (bonifikat, opustów, uznanych reklamacji i skont) i o wartość zwróconych towarów, zwróconych kwot nienależnych w rozumieniu przepisów o cenach oraz zwróconych kwot dotacji, subwencji i i...