Przepisy rachunkowe nie decydują o potrącalności kosztów

Stosownie do treści art. 15 ust. 1 (zdanie drugie) ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych koszty poniesione w walutach obcych powinny zostać przeliczone na złote według kursu średniego ogłoszonego przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień zaksięgowania faktury lub innego dowodu.

SENTENCJA

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Jan Rudowski, Sędziowie: NSA Bogdan Lubiński (sprawozdawca), WSA del. Krystyna Skowrońska - Pastuszko, Protokolant Paweł Koluch, po rozpoznaniu w dniu 18 maja 2010 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej K. S.A. z siedzibą w K. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 29 stycznia 2009 r. sygn. akt I SA/Gl 1027/08 w sprawie ze skargi K. S.A. z siedzibą w K. na interpretację Dyrektora Izby Skarbowej w K. działającego w imieniu Ministra Finansów z dnia 21 maja 2008 r. nr [...] w przedmiocie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego:

1) uchyla zaskarżony wyrok w całości,
2) uchyla poprzedzającą wyrok interpretację Dyrektora Izby Skarbowej w K. działającego w imieniu Ministra Finansów z dnia 21 maja 2008 r. nr [...],
3) zasądza od Dyrektora Izby Skarbowej w K. na rzecz K. S.A. z siedzibą w K. kwotę 820 (osiemset dwadzieścia) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 29 stycznia 2009 r., sygn. akt I SA/Gl 1027/08 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach oddalił skargę "K." S.A. w K. (zwanej dalej: spółką) na interpretację Ministra Finansów z dnia 21 maja 2008 r. w przedmiocie podatku dochodowego od osób prawnych.

Ze stanu sprawy przyjętego przez Sąd pierwszej instancji wynika, że pismem z dnia 25 lutego 2008 r. spółka zwróciła się do organu podatkowego o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów dotyczących podatku dochodowego od osób prawnych m.in. w zakresie ustalenia dnia, z którego należy zastosować kurs średni NBP w celu przeliczenia kwoty kosztów uzyskania przychodów na złote w sytuacji, gdy okres rozliczeniowy (miesiąc), którego dotyczy faktura zakupu, nie został zamknięty. Z przedstawionego przez podatnika stanu faktycznego wynikało, że w ramach prowadzonej działalności gospodarczej spółka dokonuje szeregu zakupów towarów i usług od zagranicznych kontrahentów. Często zdarza się, że faktury za te towary bądź usługi otrzymuje ze znacznym opóźnieniem w stosunku do ich wystawienia. W związku z powyższym zadała pytanie:

Czy w przypadku, gdy fakturę dotyczącą towarów bądź usług wystawioną przez kontrahenta zagranicznego w walucie obcej, spółka otrzymuje ze znacznym opóźnieniem, tj. po miesiącu jej wystawienia, ale gdy okres księgowy (miesiąc), którego dotyczy faktura zakupu nie jest jeszcze "zamknięty" i dokona zarachowania (zaksięgowania) danej faktury na ostatni dzień okresu księgowego, prawidłowo przelicza jej wartość wyrażoną w walucie obcej po średnim kursie NBP z dnia poprzedzającego ostatni dzień okresu księgowego?

Zdaniem wnioskodawcy, zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.) - zwanej dalej updop, koszty uzyskania przychodu przelicza się na złote według kursu średniego NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia kosztu, a z kolei zgodnie z art. 15 ust. 4e updop - za dzień poniesienia kosztu uważa się dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na postawie otrzymanego faktury (rachunku).

W wydanej w dniu 21 maja 2008 r. interpretacji indywidualnej, Dyrektor Izby Skarbowej w K., działając jako organ upoważniony przez Ministra Finansów do wydania interpretacji, uznał, że stanowisko spółki jest nieprawidłowe. Organ stwierdził, że do przeliczania waluty obcej należy przyjąć datę wynikającą z faktury lub innego dowodu, a nie datę otrzymania dokumentu.

Odpowiadając na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa Dyrektor Izby Skarbowej podtrzymał ocenę stanowiska wnioskodawcy, zawartą w indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego z dnia 21 maja 2008 r. Dokonując jednakże rozszerzenia jej uzasadnienia prawnego stwierdził, że wprowadzenie zdarzenia gospodarczego do ksiąg poprzedza dekretacja dokonana na dowodzie księgowym. O zadekretowaniu dokumentu do danego miesiąca decyduje data zdarzenia, tj. dokonania operacji gospodarczej. Dekret na fakturze powinien wskazywać jako datę ujęcia w kosztach właśnie ten miesiąc, na który przypada data dokonania operacji, którą w przedmiotowej sprawie będzie data zakupów towarów i usług od zagranicznych kontrahentów odpowiadająca, co do zasady, dacie widniejącej na fakturze dokumentującej ten zakup. Tak rozumianą datę poniesienia kosztów, zgodnie ze stanowiskiem organu, potwierdza art. 30 ust. 2 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. Nr 76, poz. 694 ze zm.), w myśl którego wyrażone w walutach obcych operacje gospodarcze ujmuje się w księgach na dzień ich przeprowadzenia.

W skardze na powyższą interpretację spółka wniosła o uznanie przez Sąd stanowiska przedstawionego przez nią we wniosku o interpretacje za prawidłowe. Skarżąca stwierdziła, że:

- podstawą zapisu w księdze rachunkowej są otrzymane od kontrahenta dowody księgowe (art. 20 ust. 2 pkt 1 ustawy o rachunkowości),

- zdarzenia gospodarcze (udokumentowane dowodami księgowymi) ujmowane są w tych okresach sprawozdawczych (miesiącach), w których zdarzenie miało miejsce (art. 20 ust. 1 ustawy o rachunkowości),

- ujęcie zdarzenia gospodarczego w księdze rachunkowej w danym okresie sprawozdawczym, na podstawie dowodu księgowego (faktura, rachunek), skutkuje - w myśl art. 15 ust. 4e updop - powstaniem kosztu uzyskania przychodu na dzień, na który ujęto dowód księgowy w księdze rachunkowej,

- jeżeli koszt ten wyrażony jest w walucie obcej, wówczas na podstawie art. 15 ust. 1 updop, koszt taki należy przeliczyć na złote przy zastosowaniu kursu średniego NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia kosztu, a więc dzień, na który ujęto koszt w księdze rachunkowej spółki.

Podatniczka utrzymywała, że skoro dniem poniesienia kosztu jest dzień, na który ujęto koszt w księdze rachunkowej spółki, a spółka koszty takie ujmuje w księdze rachunkowej na ostatni dzień danego okresu sprawozdawczego, to dla przeliczenia kosztu na złote powinna stosować kurs średni NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień, na który ujęła koszt w księdze rachunkowej. Będzie to kurs średni NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego ostatni dzień okresu sprawozdawczego, gdyż na ostatni dzień danego okresu sprawozdawczego spółka ujmuje koszt w księdze rachunkowej.

W odpowiedzi na skargę organ podatkowy wniósł o jej oddalenie.

Sąd pierwszej instancji - oddalając skargę - wskazał, że zgodnie z art. 15 ust. 1 updop, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Koszty poniesione w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia kosztu. Dzień poniesienia kosztu został określony przez ustawodawcę w art. 15 ust. 4e updop - jako dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury, albo dzień na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury, z wyjątkiem sytuacji, gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów (przewidziane w tym przepisie wyłączenia w zakresie ust. 4f-4h nie mają w sprawie zastosowania).

W ocenie WSA, zasadnie organy podatkowe odwołały się więc do przepisów ustawy o rachunkowości, zgodnie z którą w księgach rachunkowych należy ująć wszystkie osiągnięte, przypadające na jej rzecz przychody i obciążające ją koszty związane z tymi przychodami, dotyczące danego roku obrotowego, niezależnie od terminu ich zapłaty (art. 6 ust. 1 tej ustawy). Z art. 20 ust. 1 tej ustawy wynika nadto, że do ksiąg rachunkowych okresu sprawozdawczego należy wprowadzić, w postaci zap...