Praca w niedzielę i święta

Pytanie: Czy każda praca może być wykonywana w niedziele i święta?

Odpowiedź: Przepisy zawierają katalog prac, które mogą być wykonywane w niedziele. Jest to katalog zamknięty (chociaż na pewno dosyć szeroki) i pracodawca nie może go – nawet za zgodą pracowników – rozszerzyć.

Zgodnie z ogólna zasadą wyrażoną w art. 151⁹ k. p. niedziele i święta są dniami „niepracującymi”. Za pracę w takim dniu uważa się pracę wykonywaną między godziną 6.00 tego dnia a godziną 6.00 w dniu następnym. U danego pracodawcy może jednak obowiązywać inna pora, określona poprzez układ zbiorowy pracy, regulamin pracy bądź w drodze informacji przekazanej pracownikom w sposób przyjęty w zakładzie pracy. Modyfikacja nie może jednak prowadzić do zbyt dalekiego odejścia od powszechnego pojęcia niedzieli.

Zakaz pracy w niedziele i święta nie jest bezwzględny. Praca w te dni jest dopuszczalna, ale tylko w przypadkach wskazanych w Kodeksie pracy, które wymienia art. 151¹⁰ k. p.:

• w razie konieczności prowadzenia akcji ratowniczej dla ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii,
• w ruchu ciągłym (z art. 138 k. p.),
• przy pracy zmianowej (na podstawie art. 146 k. p. praca zmianowa jest dopuszczalna bez względu na stosowany system czasu pracy,
• przy niezbędnych remontach. Dotyczy to sytuacji awaryjnych (pęknięta rura, przeciekający dach itp.) koniecznych za względu na normalne funkcjonowanie zakładu pracy bądź ewentualne możliwość powstania dalszych strat,
• w transporcie i komunikacji,
• w zakładowych strażach pożarnych i zakładowych służbach ratowniczych,
• przy pilnowaniu mienia lub ochronie osób,...