Wystawienie faktury po wydaniu paragonu

Często widujemy w sklepach wywieszki i komunikaty, mówiące, w jakim terminie od momentu wydania paragonu możemy oczekiwać wystawienia faktury. I często sprzedawcy informują konsumentów, że termin ten nie powinien przekraczać np. tygodnia lub dwóch. Czy sprzedawca ma prawo ustalić ten termin według swojego uznania? Odpowiedź na tak postawione pytanie jest negatywna - sprzedawca jest bowiem związany przepisami ustawy o podatku od towarów i usług oraz przepisami Ordynacji podatkowej.

Jeśli sprzedawcy ustalą termin do wydania faktury na podstawie paragonu na okres krótszy niż 3 miesiące od dnia wydania towaru (wykonania usługi), naruszają prawo podatkowe - co może mieć poważne konsekwencje związane z penalizacją takiego postępowania w Kodeksie karnym skarbowym

Zgodnie z art. 87 § 1 i 3 Ordynacji podatkowej, jeżeli z odrębnych przepisów nie wynika obowiązek wystawienia faktury, podatnicy prowadzący działalność gospodarczą są obowiązani, na żądanie kupującego lub usługobiorcy, wystawić rachunek potwierdzający dokonanie sprzedaży lub wykonanie usługi. Przy czym, podatnicy, od których zażądano rachunku przed wykonaniem usługi lub wydaniem towaru, wystawiają rachunek nie później niż w terminie 7 dni od dnia wykonania usługi lub wydania towaru. Jeżeli jednak żądanie wystawienia rachunku zostało zgłoszone po wykonaniu usługi lub wydaniu towaru, wystawienie rachunku następuje w terminie 7 dni od dnia zgłoszenia żądania. Dodajmy, że podatnik nie ma obowiązku wystawienia rachunku, jeżeli żądanie zostało zgłoszone po upływie 3 miesięcy od dnia wydania towaru lub wykonania usługi (art. 87 § 4 Ordynacji podatkowej).

Obowiązek wystawiania faktur na podatników podatku od towarów i usług nakłada art. 106b ustawy VAT. Zgodnie z tym przepisem podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą m.in. sprzedaż dokonywaną przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem. Nie ma jednak takiego obowiązku, co do zasady, w przypadku wystawiania faktur dla osób fizycznych, które nie prowadzą działalności gospodarczej. Jednak na żądanie tych osób sprzedawca jest obowiązany taką fakturę wystawić, jeżeli żądanie jej wystawienia zostało zgłoszone w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty (art. 106b ust. 1 pkt 1 i ust. 3 pkt 1 ustawy VAT).

Powyższa zasada nie dotyczy czynności, o których mowa w art. 19a ust. 5 pkt 4 ustawy o VAT, a mianowicie czynności w stosunku do których obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, tj. m.in.: dostaw energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej oraz gazu przewodowego, czy np. świadczenia usług: telekomunikacyjnych, najmu, dzierżawy, leasingu lub usług o podobnym charakterze, ochrony osób oraz usług ochrony, dozoru i przechowywania mienia, stałej obsługi prawnej i biurowej.

Jak wynika z powyższego, sprzedawca może odmówić wystawienia faktury na podstawie paragonu dopiero po upływie 3 miesięcy licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę. Nie oznacza to jednak, że faktury wystawić nie może (konsument często spotyka się z tym wyjaśnieniem). Wystawienie faktury po upływie ustawowego terminu zależy wyłącznie od dobrej woli sprzedawcy. Inną sprawą jest, że oznacza to dodatkowe kłopoty (trzeba te faktury odrębnie ewidencjonować, aby nie dublować wartości w ewidencji sprzedaży, trzeba je odpowiednio opisywać, aby nie było z nimi problemów w księgowości itp.). Konsumenci powinni wobec tego rozumieć postawę sprzedawców, którzy nie wystawiają faktur po upływie 3 miesięcy (licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę). A sprzedawcy powinni pamiętać, że często spotykany termin 7 dni dla wystawienia faktury nie znajduje uzasadnienia w obowiązujących przepisach i naraża ich na odpowiedzielność karną skarbową.

Podstawa prawna:
Ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2017 r., poz. 1221)
Ustawa z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja Podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.)

Red.