WSA. Przedawnienie podatku od spadku: Lepiej złożyć zeznanie niż czekać na decyzję fiskusa

Obowiązek podatkowy powstały na podstawie art. 6 ust. 1 pkt. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn nie przedawnia się, przedawnieniu ulega wyłącznie prawo organu do doręczenia decyzji ze skutkiem powstania zobowiązania podatkowego. Skoro nie przedawnia się obowiązek podatkowy, to ten istniejący już obowiązek nie może powstać po raz wtóry. Art. 6 ust. 4 u.p.s.d. należy odczytywać w ten sposób, że wobec wystąpienia okoliczności w nim wskazanych „odnawia” się prawo organu do doręczenia decyzji ustalającej zobowiązanie wywołującej skutek jego powstania, bowiem na nowo biegnie termin zakreślony w art. 68 ust. 1 ustawy Ordynacja podatkowa. „Powstanie” obowiązku podatkowego w związku z uprawomocnieniem się postanowienia sądu o nabyciu spadku, co do zasady, otwiera bieg nowego terminu przedawnienia prawa do doręczenia decyzji wywołującej skutek powstania zobowiązania i mimo, że nie pociąga za sobą kolejnej powinności złożenia zeznania, nie znosi spoczywającego już na podatniku niewykonanego obowiązku złożenia zeznania, który go obciąża w związku z przyjęciem spadku.

Prawomocnym postanowieniem sądu rejonowego z kwietnia 2017 r. spadek po zmarłym w październiku 2016 r., na podstawie testamentu notarialnego, nabyła żona w całości z dobrodziejstwem inwentarza. Postanowienie uprawomocniło się 18 maja 2017 r. Podatniczka 16 czerwca 2021 r. złożyła zeznanie podatkowe o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych (SD-3), w którym wykazała nabyte w drodze spadku składniki masy spadkowej. W zeznaniu spadkobierczyni poinformowała o chęci skorzystania z tzw. ulgi mieszkaniowej wynikającej z art. 16 ustawy z 28 lipca 1983 roku o podatku od spadków i darowizn (dalej: u.p.s.d.).

Naczelnika Urzędu Skarbowego (NUS) decyzją z 7 grudnia 2021 r. ustalił stronie wysokość zobowiązania podatkowego w podatku od spadków i darowizn.Organ wskazał, że podatniczka nie spełniła warunków do skorzystania z ulgi z art. 4a u.p.s.d., ponieważ nie zgłosiła nabycia spadku w terminie sześciu miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego, który powstał 18 maja 2017 r., wobec tego na podstawie art. 4a ust. 3 ww. ustawy podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej. Decyzję doręczono 14 grudnia 2021 r.

Podatniczka złożyła odwołanie od decyzji NUS. Jej zdaniem, prawo do wydania decyzji ustalającej podatek od spadków i darowizn uległo przedawnieniu z upływem 3 lat licząc od końca roku, w którym powstał obowiązek podatkowy. Ten zaś powstał w 2017 r., dlatego też prawo do wydania decyzji uległo przedawnieniu z 31 grudnia 2020 r. Skoro zatem decyzja NUS została doręczona 14 grudnia 2021 r., to nastąpiło to po upływie tego terminu.

Dyrektora Izby Administracji Skarbowej (DIAS) decyzją z 22 grudnia 2022 r. utrzymał w mocy decyzję NUS. Organ odwoławczy uznał, że w związku z odnowieniem obowiązku w 2017 r. na stronie spoczywał obowiązek złożenia zeznania o nabycia spadku, a skoro tego nie uczyniła, to zastosowanie w sprawie znalazł art. 68 ust. 2 pkt 1 Ordynacji podatkowej (dalej: o.p.), co oznacza że 5 letni termin na wydanie decyzji ustalającej zobowiązanie podatkowe upływał z końcem 2022 r., zatem decyzja NUS została doręczona przed upływem terminu przedawnienia.

Sprawa trafiła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, który oddalił skargę podatniczki:

W ocenie WSA, na mocy art. 6 ust. 4 u.p.s.d. nie następuje kolejne "powstanie" obowiązku podatkowego. Obowiązek podatkowy powstały na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 1 u.p.s.d. nie przedawnia się, przedawnieniu ulega wyłącznie prawo organu do doręczenia decyzji ze skutkiem powstania zobowiązania podatkowego. Skoro nie przedawnia się (i nie wygasa w inny sposób) obowiązek podatkowy (zresztą w okolicznościach sprawy bez względu na przyjęty pogląd nie mogło t...