WSA. Pomoc z tarczy antykryzysowej: Kod PKD to nie wszystko

Oceny w zakresie równego prawa do wsparcia (bo o takie prawo chodzi), należy dokonać pomiędzy podmiotami, które faktycznie spełniają wymóg prowadzenia na dzień złożenia wniosku przeważającej działalności gospodarczej według podanych kodów PKD. Dokonany przez ZUS sposób wykładni art. 31zo ust. 8 ustawy COVID-19, sprowadzający się jedynie do sprawdzenia zapisu w odpowiedniej rubryce rejestru, prowadzi w skutkach do nierównego dostępu do pomocy. A tym samym, nie realizuje głównego celu przyjętej regulacji prawnej - orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu.

Do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Opolu wpłynął wniosek przedsiębiorcy ZUS RDZ-B o zwolnienie z opłacenia należności z tytułu składek dla płatników w określonych branżach za okres od lipca 2020 r. do września 2020 r. Zakład odmówił prawa do zwolnienia w związku z tym, że według zapisów w CEiDG przeważającym kodem działalności przedsiębiorcy był kod PKD 81.29.Z, który nie widnieje na liście wskazanych branż, które są uprawnione do zwolnienia z opłacania składek za ww. okres.

Przedsiębiorca wystąpił z wnioskiem o ponowne rozpatrzenie sprawy i przesłał do ZUS kopie faktur oraz paragonów fiskalnych wykazując, że w firmie przedsiębiorcy w roku 2018, 2019, 2020 wartość przychodu od sprzedaży z działalności PKD 90.01.Z stanowi przeważającą większość.

W wyniku ponownej analizy sprawy Zakład Ubezpieczeń Społecznych stwierdził, że składki za miesiąc lipiec, sierpień i wrzesień 2020 r. nie podlegają zwolnieniu. ZUS wskazał, iż ustawodawca jednoznacznie w art. 31zo ust. 8 ustawy z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem C0VID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (dalej: ustawa COVID-19), określił branże oznaczone według Polskiej Klasyfikacji Działalności PKD jako rodzaj przeważającej działalności kodami 49.39.Z, 55.10.Z, 77.39.Z, 79.11.A, 79.90.A, 82.30.Z, 90.01.Z, 90.02.Z, 93.29.A, 93.29.B, 93.29.Z, które mogą skorzystać ze zwolnienia z opłacenia składek za okres od lipca 2020 r. do września 2020 r. ZUS stwierdził, że na dzień złożenia wniosku, zarówno w rejestrze REGON, jak również w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej przeważającą działalnością gospodarczą przedsiębiorcy była działalność oznaczona kodem PKO 81.29.Z., który nie figuruje na liście wskazanych branż, które mogą skorzystać ze zwolnienia. Natomiast dopiero po terminie złożenia wniosku przedsiębiorca dokonał zmiany na przeważający kod PKD 90.01.Z we wpisie do Centralnej Ewidencji i informacji o Działalności Gospodarczej, zatem brak jest podstaw do uchylenia decyzji.

Przedsiębiorca zaskarżył decyzję ZUS do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, który stanął po stronie przedsiębiorcy i ją uchylił.

Zdaniem WSA, przyjęty przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych sposób wykładni art. 31zo ust. 8 ustawy COVID-19, a co za tym idzie sposób weryfikacji spełnienia wymogu do przyznania ulgi na gruncie ustawy COVID- 19 jest nieproporcjonalny do skutków, jakie wywołuje. Przyjęty sposób weryfikacji podmiotów uprawnionych nie może w skutkach prowadzić do wykluczenia z pomocy podmiotów, które w rzeczywistości warunek spełniają, co mogą wykazać w inny sposób. Uproszczenie procedur nie może powodować, że wnioskodawcy nie będą mieli jednakowej możliwości skorzystania ze wsparcia.

Jak stwierdził sąd, oceny w zakresie równego prawa do wsparcia (bo o takie prawo chodzi), należy dokonać pomiędzy podmiotami, które faktycznie spełniają wymóg prowadzenia na dzień złożenia wniosku przeważającej działalności gospodarczej według podanych kodów PKD. Wprowadzenie jako jedynego sposobu weryfikacji spełnienia przedmiotowego kryterium - wymogu wpisu w rejestrze, w rubryce przeważającej działalności gospodarczej - doprowadziło więc do sytuacji, że podmioty, które znajdują się w tej samej sytuacji, tj. faktycznie/rzeczywiście prowadzą na dzień złożenia wniosku jako przeważającą działalność gospodarczą według PKD wymienionych w art. 31zo ust. 8 ustawy COVID-19 - zostały pozbawione dostępu do ulgi. Dokonany więc przez ZUS sposób wykładni art. 31zo ust. 8 ustawy COVID-19, sprowadzający się jedynie do sprawdzenia zapisu w odpowiedniej rubryce rejestru, prowadzi w skutkach do nierównego dostępu do pomocy. A tym samym, nie realizuje głównego celu przyjętej regulacji prawnej.

Przyjęty przez ZUS sposób wykładni art. 31zo ust. 8 ustawy COVID-19, wywołuje więc wyłącznie negatywny wpływ na sytuację tożsamych podmiotów uprawnionych do wsparcia, ponieważ, jak wskazał WSA, wpis w rejestrze, w rubryce zadeklarowanej przeważającej działalności, nie uzasadnia pominięcia faktycznie prowadzonej przez dany podmiot przeważającej działalności, skoro istnieje możliwość wykazania spełnienia warunku do przyznania ulgi w inny sposób, na podstawie innych dowodów/dokumentów.

WSA przypomniał, że do postępowania zakończonego zaskarżoną decyzją z mocy art. 180 Kodeksu postępowania administracyjnego (dalej: k.p.a.) oraz art. 123 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych mają zastosowanie przepisy k.p.a., a w tym zasady ogólne, stanowiące między innymi, że organy administracji publicznej winny: stać na straży praworządności (art. 7 k.p.a.), prowadzić postępowanie w sposób budzący zaufanie do władzy publicznej (art. 8 § 1 k.p.a.), wypełniać wobec stron obowiązki informacyjne (art. 9 k.p.a.), zapewnić stronom udział w postępowaniu (art. 10 § 1 k.p.a.), a także działać wnikliwie i szybko (art. 12 § 1 k.p.a.). Przepis art. 77 § 1 k.p.a. nakłada też na organy obowiązek podejmowania wszelkich niezbędnych czynności, zmierzających do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego sprawy. Dopiero zatem podjęcie niezbędnych ustaleń pozwala organowi na zajęcie stanowiska w sprawie.

Zatem, w opinii sądu, zaskarżone rozstrzygnięcie ocenić należy jako wadliwe bowiem przedwcześnie przyjęto, że przedsiębiorca podlega wyłączeniu z kręgu podmiotów mogących ubiegać się o ulgę bez umożliwienia wykazania, że spełnił kryterium prowadzenia na dzień złożenia wniosku przeważającej działalności według PKD wskazanych w art. 31zo ust. 8 ustawy COVID-19.

Jednocześnie, zdaniem sądu, organ dokonał nieprawidłowej wykładni treści analizowanego przepisu bowiem z jego językowego brzmienia wynika, że ulgę należy przyznać na wniosek płatnika prowadzącego, na dzień złożenia wniosku z opłacania składek, działalność gospodarczą oznaczoną według PKD 2007, jako rodzaj przeważającej działalności wymienionymi tam kodami. Wbrew stanowisku organu ustawodawca nie zastrzegł w tej regulacji, że chodzi o kod PKD wpisany (podkreślenie własne) jako rodzaj przeważającej działalności w odpowiednim rejestrze (w rozpoznawanej sprawie CEiDG oraz REGON).

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu z 27 maja 2021 r., sygn. akt I SA/Op 96/21 - pełna treść wyroku

Redakcja podatki.biz