Wprowadzenie nowej matrycy VAT może być bolesne

Efektem przyjętych założeń przy budowie nowego systemu stawek VAT (oraz przy świadomości całkowicie odmiennej budowy i systematyki stosowanej obecnie do celów podatku VAT klasyfikacji PKWiU 2008 oraz CN) jest zmiana stawek na niektóre towary – przyjęcie zasady stosowania jednej stawki dla całych działów CN oznaczać może podwyższenie stawki dla danego towaru lub obniżenie dla innego towaru. Zmiana zatem stawek dla pojedynczych towarów, w przypadku zmiany sposobu identyfikowania towarów i zastosowanie do tego celu nowej klasyfikacji, jest nieunikniona.

Interpelacja nr 30341 do ministra finansów w sprawie projektu z dnia 8 listopada 2018 r. ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy - Ordynacja podatkowa

Szanowna Pani Minister!

W uzasadnieniu do projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy - Ordynacja podatkowa (z 8 listopada 2018 r.) zapisano: "przygotowany projekt zakłada wprowadzenie nowej matrycy stawek VAT, przy założeniu radykalnego uproszczenia systemu stawek opartego na 3 filarach: prostota - przejrzystość - przyjazność stosowania".

W Ocenie Skutków Regulacji natomiast przeczytać można między innymi:

• "przewiduje się generalnie pozytywny wpływ projektu na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczości";
• "pozostaną one neutralne dla konsumentów (gospodarstw domowych, w tym również osób starszych i niepełnosprawnych)".

Tymczasem w mediach pojawia się coraz więcej enuncjacji wskazujących na konkretne zapisy projektu, o którym mowa, stawiające pod znakiem zapytania cytowane wyżej założenia i tezy autorstwa Ministerstwa Finansów. Pozwolę sobie oprzeć się na przykładzie. Otóż według proponowanych zmian produkty takie jak mleka roślinne (owsiane, migdałowe, ryżowe, sojowe itp.) będą opodatkowane stawką 23%, a nie 5% jak dotychczas. Wyższa aż o 18 punktów procentowych stawka, a w rezultacie i wyższa cena wywoła problem finansowy u coraz liczniejszej grupy osób, które nie tolerują laktozy zawartej w mleku krowim czy też u borykających się z problemem nadwagi i w związku z tym wybierającym mleko roślinne jako mniej kaloryczne (w przypadku mleka migdałowego także niezawierające cholesterolu), a również bogate w witaminy, magnez, żelazo czy wapń.

Abstrahując jednak na chwilę od samego rozmiaru wzrostu, należy przypomnieć, że zgodnie z dyrektywą Rady 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej substytuty powinny być objęte jednakową stawką. Takimi zaś są choćby w opinii Wydziału Nauk o Żywności Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu (z 21 kwietnia 2016 roku) mleko krowie i mleko roślinne. W świetle tych informacji nie może być mowy ani o zacytowanej na wstępie "przyjazności", ani o "pozytywnym wpływie na przedsiębiorczość", ani o "neutralności dla konsumentów".

Generalny kierunek zmian mający na celu uporządkowanie przepisów dotyczących VAT jest obiektywnie słuszny, nie mniej chciałbym zwrócić uwagę Pani Minister, iż choćby nieliczne, ale oczywiste błędy i braki mogą rzucić cień na jakość całej ustawy i w rezultacie stanowionego w Polsce prawa podatkowego.

W związku z powyższym pragnę zapytać Panią Minister:

1. Czy Ministerstwo Finansów zamierza jeszcze dokonywać zmian w przedmiotowym projekcie?
2. Czy ewentualne podwyżki stawek VAT dotkną jedynie towarów i usług luksusowych?
3. Jak Ministerstwo Finansów odniesie się do opisanego wyżej zarzutu o niezgodności proponowanych przepisów z prawem europejskim?
4. Czy Ministerstwo Finansów przy projektowaniu tzw. nowej matrycy VAT bierze pod uwagę względy natury zdrowotnej?

Kamil Bortniczuk, 18.03.2019 r.

Odpowiedź na interpelację nr 30341

Szanowny Panie Marszałku, nawiązując do interpelacji nr 30341 posła Kamila Bortniczuka w sprawie projektu z dnia 8 listopada 2018 r. ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy – Ordynacja podatkowa, uprzejmie informuję:

Podstawowymi celami procedowanego projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy Ordynacja podatkowa są: maksymalne uproszczenie systemu stawek VAT (zapewnienie prostoty, przejrzystości i przyjazności w stosowaniu), eliminacja istniejących niekonsekwencji i nieracjonalności w stawkach VAT, jak również wprowadzenie instrumentów ułatwiających podatnikom stosowanie przepisów dotyczących stawek VAT i zapewniających odpowiednią ochronę (wiążące informacje stawkowe).

Prostota systemu stawek wprowadzanego przepisami ww. projektu przejawia się m.in. w stosowaniu takiej samej stawki podatku dla całych grup towarowych (według zasady: taka sama stawka dla takich samych/podobnych towarów/usług). Dodatkowo w projekcie przyjęto założenie, że w przypadku konieczności zmiany stawki na dane to...