Upadłość konsumencka. Nowe przepisy budzą kontrowersje

W Sejmie znajduje się projekt nowelizacji Prawa upadłościowego i naprawczego. Celem projektu jest „wskrzeszenie” instytucji tzw. upadłości konsumenckiej. Plany zmian budzą jednak również pewne kontrowersje – środowiska przedsiębiorców boją się, że zbyt liberalne przepisy mogą być wykorzystywane przez nieuczciwych kontrahentów.

Projekt, nad którym pracują posłowie, przewiduje odformalizowanie całego postępowania oraz zwiększenie skuteczności zgłaszanych wniosków. Osoby, które w niezawiniony sposób popadły w tzw. spiralę zadłużenia, będą miały w efekcie realną szansę na ogłoszenie konsumenckiej upadłości.

– Cel projektu, jakim jest redukcja barier w dostępie do oddłużania i spowodowanie, by upadłość konsumencka przestała być instytucją martwą należy ocenić pozytywnie. Tym niemniej, koniecznym jest równoważenie z jednej strony interesów i potrzeb dłużników, z drugiej zaś konstytucyjnie chronionych praw majątkowych wierzycieli – ocenia ekspert Konfederacji Lewiatan, Bartosz Wyżykowski.

W uzasadnieniu rządowego projektu zapisano, iż pomimo złagodzenia przesłanek ogłoszenia upadłości, ma zostać zachowane podstawowe założenie przepisów – mające zapobiegać lekkomyślnemu zadłużaniu się dłużników, którzy liczą na szybkie uniknięcie odpowiedzialności dzięki instytucji upadłości. Wnioski o ogłoszenie upadłości mają być oddalane co do zasady jedynie wtedy, gdy dłużnik – umyślnie albo wskutek rażącego niedbalstwa – sam doprowadził do swojej niewypłacalności.

Jak wskazuje Wyżykowski, deklaracja projektodawców nie jest do końca pewna, ponieważ literalna wykładnia takiego zapisu będzie prowadzić do wniosku, że we wszystkich wypadkach – kiedy zadłużenie jest efektem lekkomyślności dłużnika lub niedochowania przez niego należytej staranności – ogłaszana będzie upadłość.

– Ogromne znaczenie w tym zakresie, będzie miało orzecznictwo sądów powszechnych, które w konkretnych sprawach będą musiały oceniać i decydować, czy zachowanie dłużnika-konsumenta zasługuje na uwzględnienie wniosku o ogłoszenie upadłości czy też nie. Z punktu widzenia przedsiębiorców ważnym będzie, aby lina orzecznicza sądów była jednolita – zaznacza Wyżykowski.

mp