Ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych

Jedną z zasad podatkowych jest powszechność opodatkowania. Reguła ta została zapisana wart.84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z2kwietnia 1997r., który stanowi, że każdy jest obowiązany do ponoszenia ciężarów iświadczeń publicznych, wtym podatków, określonych wustawie. Od tej zasady możliwe jest jednak odstępstwo wpostaci ulgi wspłacie zobowiązań podatkowych (dalej: ulgi), przy czym ma ono charakter wyjątkowy. Oprócz bowiem tego, że podatnik ubiegający się oudzielenie takiej ulgi musi spełnić szereg warunków, to dodatkowo decyzja organu podatkowego ma charakter uznaniowy.

Rodzaje ulg

Ulgami takimi, zgodnie z postanowieniami art. 67a § 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tekst. jedn. Dz.U. z 2015 r., poz. 613, z późn. zm.; dalej: O.p.) są:

1. odroczenie terminu płatności podatku lub rozłożenie zapłaty podatku na raty,
2. odroczenie lub rozłożenie na raty zapłaty zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę lub odsetek określonych w decyzji, o której mowa w art. 53a (czyli w decyzji wydanej w postępowaniu podatkowym, a dotyczącej odsetek za zwłokę),
3. umorzenie w całości lub w części zaległości podatkowej, odsetek za zwłokę lub opłaty prolongacyjnej.

Jeżeli zostałaby przyznana ulga polegająca na umorzeniu zaległości podatkowej, wówczas zgodnie z art. 67a § 2 O.p. automatycznie powoduje to również umorzenie odsetek za zwłokę w całości lub w takiej części, w jakiej została umorzona zaległość podatkowa.

Jak wynika ze wskazanych wyżej przepisów, o ile kwestie dotyczące odraczania lub rozkładania na raty mają zastosowanie zarówno w odniesieniu do podatku, jak i zaległości podatkowej (zostały wymienione odpowiednio w art. 67a § 1 pkt 1 oraz 2 O.p.), to już umorzenie może mieć miejsce jedynie w przypadku zaległości podatkowej. Oznacza to, że nie można umorzyć podatku.

Jaka jest więc różnica między podatkiem a zaległością podatkową?

Zaległością podatkową jest podatek niezapłacony w terminie płatności, ale także niezapłacona w terminie płatności zaliczka na podatek lub rata podatku. Niekiedy także zaległością podatkową jest wykazana w zeznaniu podatkowym nadpłata, jeżeli została ona wykazana nienależnie lub w wysokości wyższej od należnej, a organ podatkowy dokonał jej zwrotu lub zaliczenia na poczet zaległości podatkowych bądź bieżących lub przyszłych zobowiązań podatkowych. Pełen katalog rodzajów zaległości podatkowych jest wskazany w art. 51 § 1–3 oraz art. 52 § 1 O.p. Tym samym podatkiem w rozumieniu ww. przepisów jest podatek czy zaliczka na podatek, których termin płatności jeszcze nie nastąpił.

Przykład:

Pan Adam jest podatnikiem VAT. Z powodu problemów, które go dotknęły, już wie, że nie będzie w stanie zapłacić podatku za sierpień 2015 r., którego termin płatności upłynie 25 września 2015 r. Chciałby jak najszybciej złożyć wniosek o umorzenie tej kwoty.

Taki wniosek o umorzenie może najwcześniej złożyć 26 września 2015 r. Dopiero wtedy kwota, którą powinien wpłacić na rachunek urzędu skarbowego stanie się zaległością podatkową. Przed tym terminem, czyli do 25 września 2015 r. włącznie, pan Adam może starać się jedynie o odroczenie terminu płatności podatku lub rozłożenie zapłaty tego podatku na raty.

Potencjalni beneficjenci ulg

Z ulg w spłacie zobowiązań podatkowych mogą korzystać zarówno podatnicy – jest to wprost zapisane w art. 67a §1 O.p. – jak i płatnicy, inkasenci oraz spadkobiercy podatnika lub płatnika i osoby trzecie (które również mogą odpowiadać za zobowiązania podatkowe podatnika). Taki krąg ...