Ulga rehabilitacyjna w PIT. Odliczenie wydatków na leki i suplementy

Jedną z możliwości obniżenia rocznego PIT jest skorzystanie z ulgi rehabilitacyjnej. W jej ramach można dokonać odliczenia poniesionych wydatków na lekarstwa. Sprawdźmy, kto i na jakich warunkach może z tego odliczenia skorzystać.

Zaznaczmy na początek, że zgodnie z art. 26 ust. 1 pkt 6 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz.U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.) podstawę obliczenia podatku stanowi dochód po odliczeniu kwot wydatków na cele rehabilitacyjne oraz wydatków związanych z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych, poniesionych w roku podatkowym przez podatnika będącego osobą niepełnosprawną lub podatnika, na którego utrzymaniu są osoby niepełnosprawne.

Rodzaje wydatków na cele rehabilitacyjne uprawniające do odliczeń od dochodu przed opodatkowaniem zawiera art. 26 ust. 7a ww. ustawy, a zasady i warunki dokonywania tych odliczeń określone zostały w ust. 7b–7g tego artykułu. Jednym z wydatków, które można odliczyć, są właśnie koszty zakupu lekarstw.

Kto może skorzystać z ulgi?

Zgodnie z art. 26 ust. 7d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych warunkiem odliczenia wydatków związanych z niepełnosprawnością jest posiadanie przez osobę, której dotyczy wydatek:

1. orzeczenia o zakwalifikowaniu przez organy orzekające do jednego z trzech stopni niepełnosprawności, określonych w odrębnych przepisach, lub
2. decyzji przyznającej rentę z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy, rentę szkoleniową albo rentę socjalną, albo
3. orzeczenia o niepełnosprawności osoby, która nie ukończyła 16. roku życia, wydanego na podstawie odrębnych przepisów.

Odliczenie wydatków na leki

Możliwość skorzystania z odliczeń kosztów leków w ramach tzw. ulgi rehabilitacyjnej unormowana jest w art. 26 ust. 7a pkt 12 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z tym przepisem za wydatki na cele rehabilitacyjne oraz wydatki związane z ułatwianiem wykonywania czynności życiowych uważa się wydatki poniesione na leki – w wysokości stanowiącej różnicę pomiędzy faktycznie poniesionymi wydatkami w danym miesiącu a kwotą 100 zł, jeśli lekarz specjalista stwierdzi, że osoba niepełnosprawna powinna stosować określone leki (stale lub czasowo).

Definicja leku

Przepisy podatkowe definicji leku nie zawierają. Jak jednak wyjaśnia Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji z 15 marca 2016 r., nr 1061-IPTPB2.4511.11.2016.1.AKu, przy ustaleniu, co jest lekiem, posiłkowo należy opierać się na definicjach zawartych w ustawie z 6 września 2001 r. – Prawo farmaceutyczne (tekst jedn. Dz.U. z 2008 r., nr 45, poz. 271, z późn. zm.).

Z zawartych w tej ustawie definicji wynika, że:  

• lekiem aptecznym jest produkt leczniczy sporządzony w aptece zgodnie z recepturą farmakopealną, przeznaczony do wydania w tej aptece,
• lekiem gotowym jest produkt leczniczy wprowadzony do obrotu pod określoną nazwą i w określonym opakowaniu,
• lekiem recepturowym jest produkt leczniczy sporządzony w aptece na podstawie recepty lekarskiej,
• produktem leczniczym jest substancja lub mieszanina substancji, przedstawiana jako posiadająca właściwości zapobiegania lub leczenia chorób występujących u ludzi bądź zwierząt lub podawana w celu postawienia diagnozy lub w celu przywrócenia, poprawienia bądź modyfikacji fizjologicznych funkcji organizmu poprzez działanie farmakologiczne, immunologiczne lub metaboliczne.

Wykaz produktów leczniczych zamieszczony został w Urzędowym Wykazie Produktów Leczniczych Dopuszczonych do Obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Przechodząc do kwestii ulgi rehabilitacyjnej, organ podatkowy wyjaśnił, że wydatki na leki zakupione przez podatnika, mieszczące się w Urzędowym Wykazie Produktów Leczniczych Dopuszczonych do Obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, co do których lekarz specjalista stwierdził, że niepełnosprawny powinien je stosować (stale lub czasowo), można odliczyć w ramach ulgi w wysokości stanowiącej różnicę pomiędzy faktycznie poniesionymi wydatkami w danym miesiącu a kwotą 100 zł.

Definicja suplementu diety i prawo do odliczenia

W ostatnim czasie bardzo popularne jest również zażywanie suplementów diety. Czy wydatki na ten cel również można odliczyć w ramach ulgi rehabilitacyjnej?

Odpowiedź na to pytanie znajdziemy m.in. w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 26 lipca 2013 r., nr IPTPB2/415-351/13-4/AK. Organ podatkowy potwierdził w niej, że wydatek poniesiony na nabycie suplementu diety może podlegać odliczeniu, wyłącznie jeśli suplement diety spełnia cechy leku i jest dopuszczony do obrotu. Podatnik ma zatem prawo odliczyć wydatki poniesione na nabycie suplementów diety zaleconych przez lekarza specjalistę tylko wtedy, gdy suplementy te spełniają cechy leku na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub w państwach członkowskich Unii Europejskiej i są dopuszczone do obrotu.

Rozliczenie ulgi

Wysokość wydatków na zakup leków i suplementów ustala się na podstawie dokumentów stwierdzających ich poniesienie. Dokument ten powinien zawierać w szczególności dane identyfikujące kupującego i sprzedającego, rodzaj zakupionego towaru i kwotę zapłaty.

Warto podkreślić, że wydatki na zakup leków i suplementów odlicza się w ramach rocznego PIT od dochodu. Wydatki poniesione na ten cel – w wysokości stanowiącej różnicę pomiędzy faktycznie poniesionymi wydatkami w danym miesiącu a kwotą 100 zł, należy zsumować i ująć w załączniku PIT/O do rozliczenia rocznego, jako wydatki na cele rehabilitacyjne.

Przykład
Pan Piotr – podatnik będący osobą niepełnosprawną – wydaje co miesiąc 350 zł na leki. Posiada zaświadczenie od lekarza specjalisty o konieczności ich przyjmowania. Czy może skorzystać z ulgi rehabilitacyjnej?

Tak, będzie mógł on skorzystać z ulgi. W jego przypadku odliczeniu będzie podlegała kwota 250 zł za miesiąc. Przepisy stanowią bowiem, że odliczyć można kwotę wydaną na leki pomniejszoną o 100 zł. W naszym przykładzie podatnik wydaje 350 zł miesięcznie, oznacza to zatem, że może on odliczyć właśnie 250 zł za miesiąc.

Aby odliczenie zakupu leków było możliwe, poza zaświadczeniem lekarskim nasz podatnik powinien również posiadać fakturę z apteki, która będzie potwierdzeniem poniesienia wydatku.

Ważna zasada

Na koniec dodajmy, że wydatki związane z niepełnosprawnością podlegają odliczeniu od dochodu, jeżeli nie zostały sfinansowane (dofinansowane) ze środków zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych, zakładowego funduszu aktywności, Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych lub ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia, zakładowego funduszu świadczeń socjalnych albo nie zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie.

W razie gdy wydatki były częściowo sfinansowane (dofinansowane) z tych funduszy (środków), odliczeniu podlega różnica między poniesionymi wydatkami a kwotą sfinansowaną (dofinansowaną) z tych funduszy (środków) lub zwróconą w jakiejkolwiek formie.

Krzysztof Koślicki