Ulga dla seniorów: Odprawa emerytalna i nagroda jubileuszowa zwolnione z PIT

Podatniczka osiągnęła wiek emerytalny w 2020 r., ale nie wystąpiła o ustalenie prawa do emerytury i na dzień 1 stycznia 2022 r. nie miała ustalonego prawa do emerytury i nie otrzymywała świadczenia wymienionego w art. 21 ust. 1 pkt 154 ustawy. Z tytułu uzyskiwanych przychodów ze stosunku pracy podatniczka podlega ubezpieczeniom społecznym w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Od 1 stycznia 2022 r. korzystała z ulgi dla seniora.

Ponadto podatniczka otrzymała wyrównanie za miesiąc styczeń, luty, marzec wynagrodzenia oraz wyrównanie odprawy emerytalnej i nagrody jubileuszowej. Wypłata wyrównania wynagrodzenia za styczeń, luty i marzec została wypłacona przez pracodawcę 25 kwietnia 2022 r., natomiast wyrównanie odprawy emerytalnej oraz nagrody jubileuszowej zostało wypłacone 6 maja 2022 r. Suma otrzymanych należności ze stosunku pracy w 2022 r. przekroczy kwotę 85 528 zł.

Odpowiedź:

Na mocy art. 1 pkt 13 lit. a tiret 13 ustawy z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2021 r. poz. 2105) - wprowadzono zwolnienie od opodatkowania zawarte w art. 21 ust. 1 pkt 154 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym:

Wolne od podatku dochodowego są przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej, spółdzielczego stosunku pracy, z umów zlecenia, o których mowa w art. 13 pkt 8, oraz z pozarolniczej działalności gospodarczej, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30c albo art. 30ca albo ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym w zakresie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, otrzymane przez podatnika po ukończeniu 60. roku życia w przypadku kobiety i 65. roku życia w przypadku mężczyzny, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 85 528 zł pod warunkiem, że podatnik podlega z tytułu uzyskania tych przychodów ubezpieczeniom społecznym w rozumieniu ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz podatnik, mimo nabycia uprawnienia, nie otrzymuje:

1. emerytury lub renty rodzinnej, o których mowa w ustawie z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników,
2. emerytury lub renty rodzinnej, o których mowa w ustawie z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin (Dz.U. z 2020 r. poz. 586 i 2320),
3. emerytury lub renty rodzinnej, o których mowa w ustawie z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz.U. z 2020 r. poz. 723 i 2320),
4. emerytury lub renty rodzinnej, o których mowa w ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2021 r. poz. 291, 353, 794, 1621 i 1981),
5. świadczenia, o którym mowa w art. 30 ust. 1 pkt 4a,
6. uposażenia przysługującego w stanie spoczynku lub uposażenia rodzinnego, o których mowa w ustawie z dnia 27 lipca 2001 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. z 2020 r. poz. 2072 oraz z 2021 r. poz. 1080 i 1236).

Zgodnie z art. 21 ust. 44 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych suma przychodów zwolnionych od podatku na podstawie ust. 1 pkt 148 i 152-154 nie może w roku podatkowym przekroczyć kwoty 85.528 zł.

W myśl natomiast art. 21 ust. 39 ww. ustawy przy obliczaniu kwoty przychodów podlegających zwolnieniu od podatku na podstawie ust. 1 pkt 148 i 152-154 nie uwzględnia się przychodów podlegających opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym na podstawie niniejszej ustawy, zwolnionych od podatku dochodowego oraz od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W ramach „Polskiego Ładu” wprowadzono zatem przepisy dla osób, które pomimo osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego nadal pozostają aktywne zawodowo i nie pobierają świadczeń emerytalno-rentowych, zwane potocznie „ulgą dla pracujących seniorów”, które obowiązują od 1 stycznia 2022 r. i mają zastosowanie do dochodów uzyskanych od tego dnia. Ulga ta wynika z wyżej zacytowanego już art. 21 ust. 1 pkt 154 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Uprawnionymi do korzystania z tego przywileju podatkowego są kobiety po ukończeniu 60 roku życia i mężczyźni po ukończeniu 65 roku życia pod warunkiem podlegania ubezpieczeniom społecznym z tytułu uzyskania objętych zwolnieniem przychodów. Zwolnienie to jest limitowane - dotyczy bowiem przychodów w wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 85 528 zł. Aby korzystać z omawianego zwolnienia, podatnik nie może również otrzymywać, mimo nabycia uprawnienia, świadczeń wymienionych enumeratywnie w art. 21 ust. 1 pkt 154 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zatem należy wskazać, że omawianym zwolnieniem objęte są m.in. przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej i spółdzielczego stosunku pracy, pod warunkiem, że przychody z tych tytułów podlegają ubezpieczeniom społecznym w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Oznacza to, że prawo do omawianego zwolnienia będzie przysługiwało podatnikowi, który w ramach wymienionych w tym przepisie rodzajów aktywności zawodowej (uzyskiwanych źródeł przychodów) jest objęty tytułem ubezpieczeń społecznych. Przepis ten odnosi się do rodzaju aktywności zawodowej (źródeł przychodów), która podlega ubezpieczeniom społecznym, w tym przypadku umowa o pracę.

Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym. Otrzymane przez podatniczkę należności - odprawa emerytalna, nagroda jubileuszowa oraz wyrównanie wynagrodzenia za styczeń, luty i marzec, wyrównanie odprawy emerytalnej i nagrody jubileuszowej - stanowią zatem przychody ze stosunku pracy.

Jednocześnie z przepisu art. 21 ust. 1 pkt 154 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że zwolnione z podatku są przychody otrzymane przez podatnika, który mimo nabycia uprawnienia (prawa) do emerytury, tej emerytury nie otrzymuje. Tym samym, warunek „nieotrzymywania emerytury” jako warunek do zastosowania ww. zwolnienia podatkowego powinien być spełniony na moment otrzymania przychodu, tj. na moment wypłaty należności ze stosunku pracy. Jak wynika natomiast z art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychód powstaje w momencie otrzymania środków pieniężnych lub postawienia ich do dyspozycji podatnika.

Decydujące znaczenie ma więc data otrzymania przez podatniczkę emerytury. Należności otrzymane przed tą datą korzystają ze zwolnienia z opodatkowania, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 154 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Natomiast wypłata należności po tej dacie skutkuje brakiem możliwości skorzystania z tego zwolnienia, z uwagi na niespełnienie jednej z jego podstawowych przesłanek dotyczącej nieotrzymywania emerytury w momencie uzyskania przychodu.

Zatem, odprawa emerytalna i nagroda jubileuszowa wypłacone podatniczce 28 marca 2022 r., jak również wyrównanie wynagrodzenia za styczeń, luty i marzec wypłacone 25 kwietnia 2022 r., ponieważ podatniczka otrzymała je przed wypłatą pierwszej emerytury (tj. przed 27 kwietnia 2022 r.), korzystają ze zwolnienia z opodatkowania, na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 154 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w granicach limitu wskazanego w tym przepisie.

Natomiast wyrównanie odprawy emerytalnej oraz nagrody jubileuszowej, ponieważ zostało wypłacone 6 maja 2022 r., a więc już po wypłacie pierwszej emerytury, nie może korzystać z omawianego zwolnienia.

Interpretacja indywidualna z 6 września 2022 r., sygn. 0112-KDIL2-1.4011.550.2022.2.KF - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej - pełna treść interpretacji

Redakcja podatki.biz