Stawka VAT na usługi twórców i artystów

Przedsiębiorca prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą - specjalistyczne projektowanie PKD 7410Z. Przedmiotem dostawy jest usługa przygotowania projektu oraz pozostałe obowiązki projektanta wnętrz wraz z przeniesieniem autorskich praw majątkowych do przygotowanego projektu. Świadcząc powyższe usługi przedsiębiorca działa jako indywidualny twórca. Czy usługa wykonania projektu aranżacji wnętrz wraz z przeniesieniem autorskich praw majątkowych podlega opodatkowaniu preferencyjną stawką VAT w wysokości 8%?

Wszelkie prawa do projektów aranżacji wnętrz są wyłączną własnością przedsiębiorcy i nie są obciążone prawami, ani roszczeniami osób trzecich. Tworzone projekty spełniają definicję utworów, gdyż są oryginalne, niepowtarzalne i innowacyjne. Są rezultatem wyłącznie jego długotrwałej pracy (bez udziału osób trzecich i są tworem jego intelektu). Także sporządzone projekty stanowią utwór w rozumieniu przepisów z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Za wykonany projekt przedsiębiorca otrzymuje wynagrodzenie w formie honorarium. Jego wysokość określa umowa między nim a klientem.

W załączniku nr 3 do ustawy o podatku od towarów i usług stanowiącym „Wykaz towarów i usług opodatkowanych stawką podatku w wysokości 8%”, pod poz. 181 wymienione zostały usługi twórców i artystów wykonawców w rozumieniu przepisów ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych wynagradzane w formie honorariów za przekazanie lub udzielenie licencji do praw autorskich lub praw do artystycznego wykonania (bez względu na symbol PKWiU).

Ustawa o podatku od towarów i usług nie zawiera definicji twórcy, ustawodawca w powyższym zakresie odsyła do przepisów ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.

W myśl przepisu art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór).

W myśl art. 1 ust. 2 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, w szczególności przedmiotem prawa autorskiego są utwory:

1. wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi (literackie, publicystyczne, naukowe, kartograficzne oraz programy komputerowe);
2. plastyczne;
3. fotograficzne;
4. lutnicze;
5. wzornictwa przemysłowego;
6. architektoniczne, architektoniczno-urbanistyczne i urbanistyczne;
7. muzyczne i słowno-muzyczne;
8. sceniczne, sceniczno-muzyczne, choreograficzne i pantomimiczne;
9. audiowizualne (w tym filmowe).

Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, opracowanie cudzego utworu, w szczególności tłumaczenie, przeróbka, adaptacja, jest przedmiotem prawa autorskiego bez uszczerbku dla prawa do utworu pierwotnego.

Zatem, aby określone dzieło mogło być przedmiotem prawa autorskiego musi posiadać następujące cechy:

• mieć źródło w pracy człowieka (twórcy),
• stanowić przejaw działalności twórczej,
• posiadać indywidualny charakter.

W myśl art. 8 ust. 1 powołanej ustawy, prawo autorskie przysługuje twórcy, o ile ustawa nie stanowi inaczej. Domniemywa się, że twórcą jest osoba, której nazwisko w tym charakterze uwidoczniono na egzemplarzach utworu lub której autorstwo podano do publicznej wiadomości w jakikolwiek inny sposób w związku z rozpowszechnianiem utworu (ust. 2 ww. artykułu).

Z kolei w myśl art. 8 ust. 3 ww. ustawy, dopóki twórca nie ujawnił swojego autorstwa, w wykonywaniu prawa autorskiego zastępuje go producent lub wydawca, a w razie ich braku - właściwa organizacja zbiorowego zarządzania prawami autorskimi.

Mając na uwadze powyższe przepisy należy zauważyć, że twórcą w rozumieniu ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych jest każda osoba prowadząca faktycznie działalność twórczą, czyli działalność, której efektem jest powstanie utworu w myśl art. 1 ust. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Natomiast użyte w art. 1 analizowanej ustawy określenie: przejaw działalności twórczej, oznacza jakikolwiek uzewnętrzniony rezultat działalności człowieka o charakterze kreacyjnym. Przesłanka ta jest spełniona, gdy mamy do czynienia z subiektywnym i nowym wytworem intelektu. Tylko w razie spełnienia tych przesłanek przysługują twórcy zarówno autorskie prawa osobiste, jak i autorskie prawa majątkowe, w szczególności zaś wynagrodzenie za korzystanie z utworu. Cecha indywidualności przejawia się w samym procesie twórczym i oznacza oryginalność, niepowtarzalność. Sam „przejaw działalności twórczej” nie jest warunkiem wystarczającym do zakwalifikowania określonego wytworu jako przedmiotu prawa autorskiego. Konieczne jest bowiem, by wytwór taki miał indywidualny charakter, tzn. żeby cechował się indywidualnością. Muszą zatem cechować go dostatecznie doniosłe różnice w porównaniu z uprzednio wytworzonymi produktami intelektualnymi. Zatem dla zakwalifikowania określonego rezultatu działalności projektanta (np. projektu aranżacji wnętrz) jako przedmiotu prawa autorskiego, konieczne jest spełnienie przesłanek utworu określonych w art. 1 ust. 1 tej ustawy.

Należy również podkreślić, że nie każdy projekt spełnia przesłanki utworu w rozumieniu ww. ustawy. Dotyczy to w szczególności projektów będących powieleniem innych projektów, a więc niebędących rezultatem działalności twórczej o indywidualnym charakterze, jak również projektów typowych, zawierających powtarzalne, nieoryginalne rozwiązania. Projekty takie nie podlegają ochronie autorsko-prawnej na podstawie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.

Przenosząc powyższe na grunt rozpatrywanej sprawy należy zauważyć, że przedmiotem prawa autorskiego jest utwór, którym może być również projekt aranżacji wnętrz, posiadający indywidualny charakter własnego pomysłu. Jak wynika z powołanych przepisów ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej, ustalony w jakiejkolwiek postaci. Przejawem działalności twórczej jest uzewnętrzniony rezultat działalności twórcy.

Na podstawie art. 41 ust. 2 ustawy w zw. z poz. 181 załącznika nr 3 do ustawy, usługi twórców w rozumieniu przepisów ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych wynagradzane w formie honorariów za przekazanie lub udzielenie licencji do praw autorskich lub praw do artystycznego wykonania, korzystają z obniżonej stawki podatku VAT w wysokości 8%.

Biorąc pod uwagę powyższe należy stwierdzić, że opisane usługi wykonania projektu aranżacji wnętrz wraz z przeniesieniem autorskich praw majątkowych - w sytuacji gdy projekty mają charakter utworu i są wykonywane przez przedsiębiorcę działającego jako indywidualny twórca, za które to usługi otrzymuje wynagrodzenie - honorarium, z uwagi na nierozerwalność powyższych czynności, tj. sprzedaży projektu oraz autorskich praw majątkowych, będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług według stawki 8%, na podstawie art. 41 ust. 2 w zw. z art. 146aa ust. 1 pkt 2 ustawy oraz poz. 181 załącznika nr 3 do tej ustawy.

Interpretacja indywidualna z 18 czerwca 2020 r., sygn. 0113-KDIPT1-1.4012.308.2020.2.WL - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej - pełna treść interpretacji

Redakcja podatki.biz