Skutki w VAT wycofania środka trwałego z przedsiębiorstwa

Przez opodatkowaną dostawę towarów rozumie się również nieodpłatne przekazanie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności przekazanie lub zużycie na cele osobiste, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych. Brak takiego prawa (obojętne czy zrealizowanego czy nie) umożliwia uniknięcie opodatkowania takiej operacji, co wynika z zasady proporcjonalności.

Ustawodawca w żadnym akcie prawnym nie wskazał wprost definicji pojęcia „środek trwały”, określił jedynie warunki umożliwiające uznanie danego przedmiotu za takowy. Zgodnie z art. 16a ust. 1 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych oraz art. 22a ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych środkiem trwałym są stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania:

• budowle, budynki oraz lokale stanowiące odrębną własność,
• maszyny, urządzenia, środki transportu,
• inne przedmioty,

o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby działalności gospodarczej.

Należy też skorzystać z wyjaśnienia zawartego w art. 3 pkt 15 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości, który określa środki trwałe jako rzeczowe aktywa trwałe i zrównane z nimi, o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok, zdatne do użytku i przeznaczone na potrzeby jednostki. Są to w szczególności:

• nieruchomości – w tym grunty, prawo użytkowania wieczystego gruntu, budowle i budynki, lokale stanowiące odrębną własność, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego czy spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego,
• maszyny, urządzenia, środki transportu i inne rzeczy,
• ulepszenia w obcych środkach trwałych,
• inwentarz żywy.

Ponadto w tej grupie znajdują się środki trwałe oddane do używania na podstawie umowy dzierżawy lub leasingu.

To wprowadzenie wskazuje jak szeroki jest zakres środków trwałych mogących stanowić przedmiot przekazania.

Kiedy można mówić o dokonaniu przekazania

Nie zawsze można powiedzieć, że miało miejsce wycofanie środka trwałego z przedsiębiorstwa. Jeżeli jest ono prowadzone w formie jednoosobowej majątek służący do działalności gospodarczej i celom osobistym nie jest wyodrębniony. Dlatego jeśli przedsiębiorca zechce np. samochód wykorzystywany do działalności gospodarczej przekazać na cele prywatne nie rodzi to żadnych konsekwencji prawno-ekonomicznych. Jest to proste przesunięcie danego składnika majątkowego. A do obowiązków przedsiębiorcy jednoosobowego należeć będzie właściwe udokumentowanie takiego faktu w postaci protokołu przekazania oraz wykreślenia z ewidencji środków trwałych powodujące zaprzestania dokonywania odpisów amortyzacyjnych.

Z podobną sytuacją mamy do czynienia w spółce cywilnej, niestanowiącej samodzielnego podmiotu prawa, gdzie jego podmiotami pozostają wspólnicy takiej spółki.

Przekazanie