Skarbówka kontroluje podatników w trakcie czynności wyjaśniających

Skarbówka coraz częściej korzysta z procedury czynności sprawdzających i prowadzi wtedy czynności, które powinny być zastrzeżone dla kontroli albo postępowania podatkowego – wynika ze skarg kierowanych przez podatników do rzecznika praw obywatelskich. Jak wskazuje RPO, w takim trybie fiskus domagał się np. dokumentów nie tylko od podatnika, lecz też od jego kontrahentów.

Do biura RPO trafiają skargi ws. nadużyć w ramach coraz częściej stosowanych przez skarbówkę czynności sprawdzających. Wątpliwości dotyczą tego, czy czynności sprawdzające organów skarbowych nie stają się w praktyce trybem pozyskiwania informacji wykraczających poza ustawowy zakres.

Czynności wyjaśniające prowadzone są z inicjatywy organu podatkowego i mają najmniej sformalizowany charakter. W praktyce takie czynnością stanowią odrębną procedurę względem kontroli podatkowej i postępowania podatkowego.

Zakres tego typu czynności może dotyczyć terminowości składania deklaracji, wpłacania podatków, formalnej poprawności dokumentów czy stanu faktycznego w zakresie niezbędnym do potwierdzenia zgodności z przedstawionymi dokumentami. W takim kontekście badana może być też zasadność zwrotu VAT, ale niemożliwe jest np. ustalenie wielkości składników podstawy opodatkowania.

„Głównym zarzutem podatników było nieuprawnione gromadzenie w ramach czynności sprawdzających materiału dowodowego. Skarżący wskazywali, że żądano dokumentów, które nie były bezpośrednio związane z przedmiotem czynności sprawdzających. Żądania coraz to nowych dokumentów skutkowały tym, że w istocie podatnicy stawali się przedmiotem stałych niby-kontroli” – wskazuje RPO.

mp