Przedsiębiorca na etacie: Składki ZUS przy braku wynagrodzenia

W przypadku istnienia zbiegu tytułów do ubezpieczeń, tj. pozarolniczej działalności gospodarczej i umowy o pracę, osoba prowadząca działalność gospodarczą podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym z tego tytułu, jeśli podstawa wymiaru składek z tytułu umowy o pracę jest niższa niż minimalne wynagrodzenie za pracę. Jednakże w przypadku pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy, który ma w umowie o pracę zagwarantowane wynagrodzenie w kwocie co najmniej równej lub wyższej od kwoty minimalnego wynagrodzenia - posiadane przez takiego pracownika dodatkowe tytuły do ubezpieczeń (pozarolnicza działalność gospodarcza) mają charakter dobrowolny.

We wniosku o interpretację przedsiębiorca wyjaśnił, że od 1 lipca 2020 r. jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę na 3/4 etatu. Jego wynagrodzenie jest większe niż minimalne wynagrodzenie. Równolegle z pracą przedsiębiorca prowadzi także indywidualną działalność gospodarczą i opłaca składki na ubezpieczenie zdrowotne zgodnie z obowiązującymi przepisami. Wynagrodzenie od pracodawcy było płatne do końca stycznia 2023 roku do dnia 26 danego
miesiąca. W lutym br. nastąpiła zmiana terminu wynagrodzenia - do dnia 3 następnego miesiąca, po miesiącu, za które jest wypłacane wynagrodzenie. W związku z tym wynagrodzenie za miesiąc luty, zamiast do 26 lutego - zostało wypłacone do dnia 3 marca 2023 r. Tym samym za miesiąc luty deklaracja RCA od pracodawcy jest zerowa. Faktycznie jednak wynagrodzenie za miesiąc luty zostało wypłacone, tylko w następnym miesiącu (marzec 2023).

W związku z opisaną powyżej sytuacją przedsiębiorca zapytał, czy w miesiącu lutym 2023 powinien opłacić z tytułu działalności gospodarczej tylko składki na ubezpieczenie zdrowotne, czy jednak z uwagi na podstawę zerową w lutym, zaistniał obowiązek opłacenia w ramach indywidualnej działalności gospodarczej dodatkowo składek na ubezpieczenia społeczne i Fundusz Pracy.

Przedsiębiorca uważa, że stała umowa o pracę i otrzymywanie wynagrodzenia za wszystkie miesiące w roku (w wysokości wyższej niż minimalne wynagrodzenie) gwarantuje, że obowiązek płacenia składak w ramach indywidualnej działalności gospodarczej dotyczy tylko składek na ubezpieczenie zdrowotne. Od pracodawcy przedsiębiorca otrzymuje wynagrodzenie za wszystkie miesiące w roku, Zakład Ubezpieczeń Społecznych otrzymuje składki za wszystkie miesiące roku od wypłaconego wynagrodzenia, nie następuje uszczuplenie należnych składek, a zmiana terminu płatności wynagrodzenia za luty wynika z innych, wewnętrznych przepisów pracodawcy.

Zdaniem przedsiębiorcy, że za miesiąc luty 2023 r., w ramach indywidualnej działalności gospodarczej należne są tylko składki na ubezpieczenie zdrowotne.

W wydanej interpretacji Zakład Ubezpieczeń Społecznych wskazał:

Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym regulują przepisy ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. Ubezpieczeniom społecznym podlega obowiązkowo osoba, która posiada określony tytuł do ubezpieczeń wskazany przez ustawodawcę. W art. 6 ust. 1 ww. ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych zostały wymienione wszystkie podmioty objęte obowiązkiem ubezpieczenia emerytalnego i ubezpieczeń rentowych.

Stosownie do art. 6 ust. 1 pkt 1, art. 11 ust. 1 i art. 12 ust. 1 ww. ustawy, obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym (emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu) podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami. Jednocześnie, w myśl art. 6 ust. 1 pkt 5 i art. 12 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych - obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność oraz osobami z nimi współpracującymi.

Sytuację zbiegu tytułów do ubezpieczeń społecznych reguluje art. 9 ustawy, który w ustępie 1 wskazuje, że osoby, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1, 3, 7b, 10, 20 i 21, spełniające jednocześnie warunki do objęcia ich obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z innych tytułów, są obejmowane ubezpieczeniami tylko z tytułu stosunku pracy, umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarły z pracodawcą, z którym pozostają w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonują pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostają w stosunku pracy, członkostwa w spółdzielni, otrzymywania stypendium doktoranckiego, służby, pobierania świadczenia szkoleniowego, świadczenia socjalnego, zasiłku socjalnego albo wynagrodzenia przysługującego w okresie korzystania ze świadczenia górniczego lub w okresie korzystania ze stypendium na przekwalifikowanie. Mogą one dobrowolnie, na swój wniosek, być objęte ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi również z innych tytułów, z zastrzeżeniem ust. 1a.

Zgodnie z art. 9 ust. 1a ww. ustawy ubezpieczeni wymienieni w ust. 1, których podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu stosunku pracy, członkostwa w spółdzielni, służby, pobierania świadczenia szkoleniowego, świadczenia socjalnego, zasiłku socjalnego lub wynagrodzenia przysługującego w okresie korzystania ze świadczenia górniczego lub w okresie korzystania ze stypendium na przekwalifikowanie w przeliczeniu na okres miesiąca jest niższa od określonej w art. 18 ust. 4 pkt 5a (kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę), podlegają również obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z innych tytułów.

Zatem, w przypadku istnienia zbiegu tytułów do ubezpieczeń, tj. pozarolniczej działalności gospodarczej i umowy o pracę, osoba prowadząca działalność gospodarczą podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym z tego tytułu, jeśli podstawa wymiaru składek z tytułu umowy o pracę jest niższa niż minimalne wynagrodzenie za pracę. Jednakże w przypadku pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy, który ma w umowie o pracę zagwarantowane wynagrodzenie w kwocie co najmniej równej lub wyższej od kwoty minimalnego wynagrodzenia - posiadane przez takiego pracownika dodatkowe tytuły do ubezpieczeń (w stanie faktycznym pozarolnicza działalność gospodarcza) mają charakter dobrowolny.

W przedstawionym we wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji opisie stanu faktycznego przedsiębiorca informuje, że jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę i w niepełnym wymiarze czasu pracy, jednocześnie prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą, o której mowa w art. 8 ust. 6 pkt 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych co skutkuje powstaniem zbiegu tytułów podlegania ubezpieczeniom społecznym w postaci umowy o pracę z prowadzeniem pozarolniczej działalności gospodarczej, przy czym w umowie o pracę przedsiębiorca ma zagwarantowane wynagrodzenie wyższe od kwoty minimalnego wynagrodzenia (zagwarantowane w umowie o pracę), o którym mowa w ustawie z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę.

W świetle powyższego w opisanym stanie faktycznym zastosowanie znajdą przepisy art. 9 ust. 1 i 1a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, a zatem z tytułu pozarolniczej działalności gospodarczej ubezpieczenia emerytalno-rentowe będą miały charakter dobrowolny.

Dodatkowo ZUS poinformował, że w myśl art. 104 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy składki na Fundusz Pracy, w przypadku zaistnienia obowiązku ich opłacenia, ustala się od kwoty stanowiącej podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, bez stosowania ograniczenia, o którym mowa w art. 19 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Interpretacja indywidualna z 1 czerwca 2023 r., sygn. DI/200000/43/416/2023 (decyzja nr 416/2023) - Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie

Redakcja podatki.biz

źródło: www.zus.pl