Prezenty świąteczne a prawo do odliczenia VAT

Okres świąt to czas, w którym podatnicy często decydują się na przekazanie swoim pracownikom jak i kontrahentom drobnych upominków. 

Prawo do odliczenia podatku naliczonego

W zakresie możliwości odliczenia podatku naliczonego z tytułu zakupu prezentów z myślą o przekazaniu ich kontrahentom oraz pracownikom należy przywołać art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług (dalej jako ustawa o VAT) zgodnie z którym w zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Zatem dla realizacji prawa do odliczenia podatku naliczonego niezbędne jest istnienie związku między dokonywanymi zakupami towarów i usług, a prowadzoną działalnością opodatkowaną.  Natomiast zaznaczenia wymaga, iż ustawodawca nie sprecyzował jakiego rodzaju ma to być związek. W związku z powyższym, należy stwierdzić, iż związek ten może mieć charakter bezpośredni lub pośredni.

Związek bezpośredni z czynnościami opodatkowanymi występuje wówczas, gdy nabywane towary służą np. dalszej odsprzedaży lub też nabywane towary/usługi są niezbędne do wytworzenia towarów lub świadczenia usług przez podatnika. Zatem bezpośrednio wiążą się one wówczas z czynnościami opodatkowanymi VAT wykonywanymi przez podatnika.

Z kolei o związku pośrednim z czynnościami opodatkowanymi można mówić, gdy ponoszone wydatki wiążą się z całokształtem funkcjonowania przedsiębiorstwa - mają pośredni związek z działalnością gospodarczą, a tym samym z osiąganym przez podatnika obrotem opodatkowanym.

Aby jednak można było wskazać, że określone zakupy mają chociażby pośredni związek z działalnością, istnieć musi związek przyczynowo skutkowy pomiędzy dokonanymi zakupami towarów i usług a powstaniem obrotu.

O pośrednim związku dokonanych zakupów z działalnością podatnika można mówić wówczas, gdy zakup towarów i usług nie przyczynia się bezpośrednio do uzyskania obrotu przez podatnika, lecz poprzez wpływ na ogólne funkcjonowanie przedsiębiorstwa jako całości, przyczynia się do kształtowania wysokości obrotu.

Przekazanie prezentów klientom

Z uwagi na fakt, iż prezenty świąteczne kupione z myślą o przekazaniu ich kontrahentom, mają przede wszystkim na celu utrzymanie dobrych relacji z klientem, a także w jakimś stopniu reprezentację firmy (np. umieszczenie logo firmy na artykułach), należy stwierdzić, iż taki zakup będzie miał bez wątpienia związek z prowadzoną działalnością gospodarczą, a więc i z czynnościami opodatkowanymi.

Zaznaczyć również należy, że bez znaczenia pozostaje fakt, czy przedmiotowe artykuły posiadają logo firmy, czy też nie. Jeżeli zostaną nabyte w celu ich przekazania klientom, to ich nabycie będzie miało związek z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Takie stanowisko zostało potwierdzone m.in. w interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 18 sierpnia 2017 r., sygn. 0114-KDIP1-1.4012.235.2017.1.RR, w której organ uznał, iż: "W przedmiotowej sprawie Wnioskodawca przekazuje swoim kontrahentom w ramach reprezentacji zakupiony alkohol lub inne prezenty, a więc należy przyjąć, że przekazanie to związane jest, co prawda pośrednio, z czynnościami opodatkowanymi. Zaznaczyć należy, że ustawodawca nie precyzuje w jakim zakresie i w jaki sposób towary i usługi muszą być wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, aby pozwoliło to podatnikowi na odliczenie podatku naliczonego. Związek ten może być bezpośredni lub pośredni. Zatem przy nabyciu alkoholu bądź innych prezentów Wnioskodawca będzie miał prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.”

Przekazanie prezentów pracownikom

Jak już wyżej wspomniano, aby podatnik miał prawo odliczenia podatku naliczonego z tytułu zakupionych prezentów, poniesiony koszt musi być związany (pośrednio bądź bezpośrednio) z czynnościami opodatkowanymi w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Bardzo długo organy podatkowe uważały, iż ponoszone wydatki na zakup prezentów dla pracowników nie mając bezpośredniego ani pośredniego związku z prowadzoną działalnością gospodarczą (nie przyczyniają się w żaden sposób do zwiększenia zysku z prowadzonej działalności, a jedynie mogą wpływać na poprawę relacji między pracodawcą a pracownikiem). Jest to niestety stanowisko dominujące w wydanych interpretacjach indywidualnych, jednakże należy mieć na uwadze, iż żaden z przepisów ustawy o VAT nie limituje odliczenia podatku z tytułu zakupu prezentów dla pracowników.

Prezenty przekazane pracownikom będą miały pośredni związek z działalnością opodatkowaną firmy. Obdarowanie prezentami pracowników wpływa na pozytywną atmosferę w pracy, na zacieśnianie więzi między pracodawcą a pracownikiem, budowanie poczucia tożsamości z pracodawcą. Pozytywne relacje między pracodawcą a pracownikiem co do zasady przekładają się na większe zaangażowanie pracowników, ich lojalność oraz produktywność. Dobrze zgrany zespół pracowników jest bardziej efektywny i wydajny.

Powyższe stanowisko zostało potwierdzone m.in. w interpretacji indywidualnej z dnia 17 czerwca 2021 r. Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP4-2.4012.143.2021.2.WH:

"Tym samym, nie ulega wątpliwości, że wręczenie prezentów tym pracownikom w analizowanej sytuacji, także pozostawać będzie w związku z prowadzoną działalnością. Upominki te mają bowiem pozytywny wpływ m.in. na: budowanie relacji na płaszczyźnie pracodawca (Spółka) – pracownik. Świadczą nie tylko o chęci docenienia, wynagrodzenia pracownika, ale także budują wizerunek Spółki jako podmiotu – pracodawcy, dla którego warto wykonywać określoną pracę, który pracowników traktuje jako nieodzowny element jego przedsiębiorstwa. Pracownik może natomiast poczuć się jako członek większej organizacji, zespołu, który razem z tą organizacją (Spółką) świętuje jubileusz jej funkcjonowania.”

Zatem, zgodnie z przepisami ustawy o VAT, jeżeli podatnik będzie w stanie udowodnić zaistnienie związku wydatków na prezenty z czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi w ramach działalności gospodarczej, to będzie uprawniony do odliczenia podatku.

Podstawa prawna:

• art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Redakcja podatki.biz

(Image by Freepik.com)