Podróże służbowe zleceniobiorców

Czy zleceniodawca może wysłać zleceniobiorcę w podróż służbową, tak jak pracodawca pracownika? Czy zleceniobiorcy należy wypłacać diety? Czy zwrot wydatków z tytułu delegacji, będzie dla zleceniobiorcy wolny od podatku dochodowego i składek ZUS?

Regulacje kodeksowe

Kodeks Cywilny, w artykułach regulujących zasady zawierania umów - zleceń (artykuły od 734 do 751), nie znajdziemy specjalnych zapisów, dotyczących wysyłania w podróż służbową zleceniobiorców. Regulacje takie znajdują się wyłącznie w Kodeksie pracy, w artykule 77⁵. Przepis ten wskazuje, że pracownikowi, który wyjeżdża poza swoje miejsce pracy na polecenie pracodawcy, należą się m.in. diety (odwołując do szczegółowych regulacji zawartych w rozporządzeniu). Jest jednak jednoznaczne, że regulacje z Kodeksu pracy nie obowiązują stosunku zleceniodawców i zleceniobiorców. Czy oznacza to, że zleceniobiorcy nie można wysłać w delegację? Wprost przeciwnie; przepisy nie narzucają w tym zakresie żadnych szczególnych obowiązków, pozostawiając zawierającym umowę - zlecenie dowolność w tym zakresie. Strony takiej umowy mogą zatem umówić się, na jakich zasadach będą odbywały się podróże związane z umową.

Diety i inne należności

Diety co do zasady przysługują wyłącznie pracownikom (na podstawie przepisów Kodeksu pracy), dlatego w praktyce gospodarczej nie ma zwyczaju wypłacania diet za wyjazdy do umów - zleceń. Jednocześnie nie ma zakazu, aby takie diety były wypłacane. Strony umowy - zlecenia mogą również umówić się, że za wykonywanie zadań w ramach umowy obowiązują różne stawki wynagrodzenia, w zależności od miejsca wykonywania zlecenia. Analogicznie może być uregulowana kwestia ryczałtów, np. ryczałtu na dojazdy.

W przypadku pracowników, przepisy Kodeksu pracy i odpowiednich rozporządzeń nakazują zwrot należności, takich jak koszty noclegów czy bilety za podróż pociągiem. Natomiast w przypadku zleceniobiorców, strony umowy zlecenia zazwyczaj rozwiązują kwestię zwrotu takich dodatkowych kosztów na jeden z dwóch sposobów:

1. zleceniodawca zwraca zleceniobiorcy koszty wydatków takich jak noclegi czy bilety na podstawie zestawienia tych wydatków (w przypadku zleceniobiorców, nie mają zastosowania polecenia podróży służbowej);
2. zleceniobiorca powiększa kwotę rachunku z tytułu umowy - zlecenia o kwoty wynikają...