Podatki 2022: Jak Polski Ład wpłynie na emerytury?

W założeniach i uzasadnieniu zmian pod nazwą Polski Ład projektodawca podkreśla korzyści, jakie proponowane zmiany przyniosą emerytom i rencistom. Zakładają one zwolnienie z opodatkowania osób fizycznych otrzymujących emerytury w wysokości do 2500 zł, bowiem wówczas nie zostanie przekroczony nowy poziom kwoty wolnej od podatku w wysokości 30 000 zł (od 1 stycznia 2022 r.). Zmiany te budzą jednak wątpliwości ekspertów pod względem m.in. realnego wzrostu wysokości emerytury, które wynikają z konieczności uiszczenia całości składki zdrowotnej przez emerytów, co w praktyce może pozbawić ich zwiększenia świadczenia emerytalnego o wysokość podatku.

Interpelacja nr 27725 do ministra finansów w sprawie sytuacji emerytek i emerytów w związku z programem Polski Ład

Szanowny Panie Ministrze!

Ważnym elementem zmian legislacyjnych proponowanych przez Radę Ministrów pod nazwą Polski Ład są zmiany w przestrzeni regulacji podatkowych, które 1 października br. zostały przyjęte przez Sejm RP (ustawa o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw). W założeniach i uzasadnieniu tej ustawy projektodawca podkreśla korzyści, jakie proponowane zmiany przyniosą emerytom i rencistom.

Zakładają one zwolnienie z opodatkowania osób fizycznych otrzymujących emerytury w wysokości do 2500 zł, bowiem wówczas nie zostanie przekroczony nowy poziom kwoty wolnej od podatku w wysokości 30 000 zł (obowiązującej od 1 stycznia 2022 roku).

Przedmiotowe zmiany budzą jednak wątpliwości ekspertów pod względem m.in. realnego wzrostu wysokości emerytury, które wynikają z konieczności uiszczenia całości składki zdrowotnej przez emerytów, co w praktyce może pozbawić ich ogłaszanego przez Ministerstwo Finansów zwiększenia świadczenia emerytalnego o wysokość podatku.

W świetle przedstawionych informacji uprzejmie proszę o odpowiedź na następujące pytania:

Czy Ministerstwo Finansów planuje wprowadzenie zmian do przedmiotowej ustawy, które nie będą obligować emerytów do uiszczenia całości składki zdrowotnej?

Jeśli tak, to kiedy i jakie?

Jeśli nie, dlaczego?

Poseł Michał Jaros

21 października 2021 r.

Odpowiedź na interpelację nr 27725 w sprawie sytuacji emerytek i emerytów w związku z programem Polski Ład

W związku z przesłaną interpelacją pana posła Michała Jarosa w sprawie sytuacji emerytek i emerytów w związku z programem Polski Ład, w porozumieniu z Ministrem Zdrowia przedstawiam poniższe wyjaśnienia.

Głównym celem uchwalonej 29 października br. przez Sejm RP ustawy[1] (druki sejmowe nr 1532 i 1532-A), zawierającej propozycje rozwiązań podatkowych przewidzianych w Polskim Ładzie jest uczynienie polskiego systemu podatkowego bardziej sprawiedliwym społecznie. Główne filary Polskiego Ładu to przede wszystkim podniesienie kwoty wolnej od podatku do 30 000 zł i podwyższenie progu podatkowego do 120 000 zł, a także zmiany w zakresie wysokości składki zdrowotnej dla przedsiębiorców oraz likwidacja jej odliczenia od podatku.

Efektem tych zmian od 1 stycznia 2022 r. będzie zmniejszenie wysokości płaconego podatku lub całkowita jego likwidacja dla 18 mln Polaków, w tym emerytów i rencistów. Dla ponad 23 mln osób (90% podatników) zmiany w podatkach będą korzystne lub neutralne.

Likwidacja odliczenia od podatku dochodowego zapłaconej składki na ubezpieczenie zdrowotne jest podstawowym elementem założeń Polskiego Ładu.

Z szacunków Ministerstwa Finansów wynika, że zapłata 9% składki na ubezpieczenie zdrowotne bez możliwości odliczenia jej części (7,75%) od podatku oznacza, że w ogromnej większości przypadków, w ostatecznym rachunku otrzymywanego miesięcznego świadczenia emerytalnego/rentowego, podatnik uzyska korzyść. Dzieje się tak, ponieważ zysk z podwyższenia rocznej kwoty zmniejszającej podatek do wysokości 5 100 zł, przewyższa stratę związaną z likwidacją odliczenia od podatku dochodowego składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Dla przykładu  - realizacja założeń Polskiego Ładu na gruncie ustawy z 29 października 2021 r. oznaczać będzie, że od 1 stycznia 2022 r. przy emeryturze w wysokości:

• 2 704 zł (rocznie 32 448 zł) w portfelu emeryta co roku zostanie około 2 060 zł więcej. Zysk ten to wypadkowa wszystkich rozwiązań przewidzianych w ustawie, tj. z tytułu:
  • o podwyższenia rocznej kwoty zmniejszającej podatek do wysokości 5 100 zł, podatnik zyska rocznie 4 574,88 zł (5 100 zł  - 525,12 zł),
  • o likwidacji odliczenia od podatku dochodowego składki na ubezpieczenie zdrowotne, podatnik straci rocznie 2 514,72 zł (7,75% z 32 448 zł).
• 3 500 zł (rocznie 42 000 zł) w portfelu emeryta co roku zostanie około 1 320 zł więcej. Zysk ten to wypadkowa wszystkich rozwiązań przewidzianych w ustawie, tj. z tytułu:
  • o podwyższenia rocznej kwoty zmniejszającej podatek do wysokości 5 100 zł, podatnik zyska rocznie 4 574,88 zł (5 100 zł  - 525,12 zł),
  • o likwidacji odliczenia od podatku dochodowego składki na ubezpieczenie zdrowotne, podatnik straci rocznie 3 255 zł (7,75% z 42 000 zł).
• 4 200 zł (rocznie 50 400 zł) w portfelu emeryta co roku zostanie około 669 zł więcej. Zysk ten to wypadkowa wszystkich rozwiązań przewidzianych w ustawie, tj. z tytułu:
  • o podwyższenia rocznej kwoty zmniejszającej podatek do wysokości 5 100 zł, podatnik zyska rocznie 4 574,88 zł (5 100 zł  - 525,12 zł),
  • o likwidacji odliczenia od podatku dochodowego składki na ubezpieczenie zdrowotne, podatnik straci rocznie 3 906 zł (7,75% z 50 400 zł).

W podsumowaniu powyższych wyjaśnień podkreślenia wymaga, że Polski Ład jako całość jest zdecydowanie korzystny dla emerytów. Na reformie korzysta bowiem ponad 90% emerytów, a niemal 95% emerytów korzysta lub nie traci.

Pragnę również wyjaśnić, że w odniesieniu do podatników pobierających świadczenia emerytalne/rentowe nie uległy zmianie zasady poboru składki na ubezpieczenie zdrowotne określone w ustawie z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1285, z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą”.

Obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego podlegają m.in. osoby pobierające emeryturę lub rentę, osoby w stanie spoczynku pobierające uposażenie lub uposażenie rodzinne oraz osoby pobierające uposażenie po zwolnieniu ze służby lub świadczenie pieniężne o takim samym charakterze (art. 66 ust. 1 pkt 16 ustawy).

Odnosząc się do sformułowanego przez pana posła pytania dotyczącego wprowadzenia zmian, które nie będą obligować emerytów do uiszczenia całości składki na ubezpieczenie zdrowotne, uprzejmie informuję, iż w świetle realizowanej od stycznia 2022 r. obniżki obciążenia podatkowo-składkowego dla ponad 90% emerytów, proponowana zmiana nie jest obecnie przedmiotem prac legislacyjnych po stronie Ministerstwa Zdrowia i Ministerstwa Finansów.

Biorąc powyższe pod uwagę uprzejmie informuję, iż Ministerstwo Zdrowia nie przewiduje zmiany ustawy w proponowanym kształcie.

Podstawa prawna

1. Ustawa z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw.

Podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów
Jan Sarnowski

Warszawa, 1 grudnia 2021 r.