Podatki 2014. Odliczenie VAT od paliwa. Jakie zmiany od 1 kwietnia?

Sejm uchwalił nowelizację ustawy o VAT, która zmienia zasady odliczania podatku od wydatków związanych z pojazdami samochodowymi. Oczywiście część tych zmian dotyczyć będzie również zasad odliczania podatku naliczonego z tytułu nabywanego paliwa. Sprawdźmy, co ulegnie zmianie.

Prawo do odliczenia podatku

Od 1 stycznia 2014 roku w ustawie o VAT zmieniono niektóre zasady odliczania podatku naliczonego z tytułu nabywania samochodów osobowych, jak i paliw do ich napędu. Art. 86a ustawy o VAT wprowadził zasadę, w myśl której nie odliczymy w pełnej wysokości podatku naliczonego z tytułu zakupu samochodów osobowych oraz innych niż samochody osobowe pojazdów samochodowych o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony. Natomiast pełne ograniczenie w odliczeniu podatku naliczonego ma zastosowanie w przypadku nabywanych przez podatnika paliw silnikowych, oleju napędowego oraz gazu, wykorzystywanych do napędu samochodów osobowych oraz innych pojazdów samochodowych. Jeśli więc w obowiązującym stanie prawnym podatnik nabędzie samochód osobowy bądź pojazd o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony, to nie nabędzie on prawa do pomniejszenia podatku należnego o podatek naliczony z tytułu nabywanego paliwa (oleju, gazu), bez względu na to czy pojazd służyć mu będzie wyłącznie celom działalności gospodarczej.

Pamiętajmy jednak, że ustawa o VAT wskazuje nam również typy pojazdów, które będąc m.in. pojazdami samochodowymi o dopuszczalnej masie całkowitej poniżej 3,5 tony, pozwalają na odliczenie podatku naliczonego wynikającego z faktury zakupu paliwa. Mowa tutaj m.in. o tzw. autach z kratką, vanach, pojazdach specjalnych, tzw. pikapach, pojazdach samochodowych posiadających określoną przez ustawę liczbę miejsc oraz ładowność, autobusach (pełen katalog tych pojazdów znajduje się  w art. 86a ust. 2 obecnie obowiązującej ustawy o VAT). Co do zasady w przypadku, gdy ustawa o VAT daje możliwość odliczenia 100% podatku naliczonego z tytułu nabycia pojazdu samochodowego (i to takiego o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5t, jak i pojazdu, o którym mowa w art. 86a ust. 2 ustawy o VAT), to tym samym daje ona podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur zakupu paliwa służącego do jego napędu.

Odliczenie VAT z tytułu zakupu paliwa. Zmiany od kwietnia 2014 r.

Uchwalona przez Sejm ustawa o VAT zmienia od 1 kwietnia 2014 roku zasady odliczania podatku VAT zarówno z tytułu nabycia pojazdów samochodowych, jak i paliwa służącego do ich napędu. Po pierwsze w przypadku wydatków związanych z pojazdami samochodowymi (w tym przede wszystkim wydatków na paliwo) kwotę podatku naliczonego stanowić będzie 50% kwoty podatku wynikającej z faktury otrzymanej przez kupującego.

Definicja pojazdu samochodowego

Od 1 kwietnia 2014 roku ustawa o VAT będzie definiowała pojęcie pojazdu samochodowego. Zgodnie z tą definicją pojazdem samochodowym będzie pojazd samochodowy w rozumieniu przepisów o ruchu drogowym o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony. Zgodnie z przepisami ustawy prawo o ruchu drogowym pojazdem samochodowym jest pojazd silnikowy, którego konstrukcja umożliwia jazdę z prędkością przekraczającą 25 km/h. Definicja ta nie obejmuje ciągnika rolniczego. Podobnie jak obecnie obowiązujące zapisy ustawy o VAT tak i przepisy znajdujące się aktualnie w Senacie przewidują również przypadki, w których to poniesienie wydatków związanych z pojazdami samochodowymi będzie uprawniać podatnika do odliczenia 100%, a nie 50% podatku naliczonego. Jeśli podatnik będzie wykorzystywał pojazd samochodowy wyłącznie do działalności gospodarczej – odliczy 100% wartości podatku naliczonego z tytułu nabycia paliwa (oleju, gazu). Wykorzystanie pojazdu samochodowego wyłącznie do celów działalności gospodarczej będzie musiał podatnik jednak udokumentować ewidencją przebiegu pojazdu (o czym w jednym z najbliższych tekstów). Należy jednak zaznaczyć, że ustawa o VAT wyraźnie będzie nam wskazywać kiedy będziemy mogli uznać pojazd samochodowy za wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej. Po pierwsze, sposób wykorzystania takiego pojazdu zwłaszcza określony w ustalonych przez podatnika zasadach jego używania, dodatkowo potwierdzony prowadzoną przez podatnika dla tych pojazdów ewidencją przebiegu pojazdu, wykluczy jego użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą lub konstrukcja pojazdu będzie wykluczać jego użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą lub powodować będzie, że jego użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą będzie nieistotne. O tym, które pojazdy konstrukcyjnie będą spełniały warunki, aby uznać je za wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej, również decydować będzie ustawa o VAT (art. 86a ust. 9 ustawy o VAT w wersji obowiązującej od 1 kwietnia 2014 roku). Jeśli więc podatnik będzie używał pojazd samochodowy zarówno do celów związanych z działalnością gospodarczą jak i do celów z nią niezwiązanych, odliczy 50% wartości podatku naliczonego wynikającego z faktury zakupu paliwa.

Odliczenie od lipca 2015 roku?

W niektórych przypadkach podatnik będzie mógł jednak dokonać omawianego odliczenia (50%) dopiero od 1 lipca 2015 roku. Do tego dnia nie będzie możliwe odliczenie podatku naliczonego z faktury dokumentującej nabycie paliwa wykorzystywanego do napędu:

• samochodów osobowych;
• innych niż samochody osobowe pojazdów samochodowych o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony, w których liczba miejsc (siedzeń) łącznie z miejscem dla kierowcy wynosi:
  • 1 – jeżeli dopuszczalna ładowność jest mniejsza niż 425 kg,
  • 2 – jeżeli dopuszczalna ładowność jest mniejsza niż 493 kg,
  • 3 lub więcej – jeżeli dopuszczalna ładowność jest mniejsza niż 500 kg.

Wspomniane ograniczenie nie będzie miało jednak zastosowanie, gdy ww. pojazdy będą wykorzystywane przez podatnika wyłączenie do działalności gospodarczej. Wprowadzenie omawianego ograniczenia podyktowane jest, zgodnie z uzasadnieniem do ustawy, skutkami budżetowymi.

Podsumowanie zmian

• Od 1 kwietnia 2014 roku odliczymy 100% wartości podatku naliczonego wynikającego z faktury zakupu paliwa do pojazdu samochodowego (w tym samochodu osobowego), o ile będzie on wykorzystywany przez podatnika wyłącznie do celów działalności gospodarczej.
• Od 1 kwietnia 2014 roku odliczymy 100% wartości podatku naliczonego wynikającego z faktury zakupu paliwa do pojazdu innego niż samochód osobowy, o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony, w których liczba miejsc (siedzeń) łącznie z miejscem dla kierowcy wynosi:
  1. 1 – jeżeli dopuszczalna ładowność jest mniejsza niż 425 kg,
  2. 2 – jeżeli dopuszczalna ładowność jest mniejsza niż 493 kg,
  3. 3 lub więcej – jeżeli dopuszczalna ładowność jest mniejsza niż 500 kg.

  - pod warunkiem, że pojazd ten będzie wykorzystywany przez podatnika tylko do działalności gospodarczej.

• Od 1 kwietnia 2014 roku odliczymy 50% wartości podatku naliczonego wynikającego z faktury zakupu paliwa do pojazdu samochodowego, wykorzystywanego zarówno do celów prowadzonej działalności gospodarczej jak i celów z nią niezwiązanych, o ile nie będzie to samochód osobowy ani pojazd, o którym mowa w punkcie (kropce) wyżej, bowiem w przypadku  tych pojazdów odliczenie podatku naliczonego w wys. 50% będzie możliwe dopiero od 1 lipca 2015 roku.

W kolejnym opracowaniu wyjaśnię, kiedy pojazd samochodowy będzie mógł zostać uznany za wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej, co będzie wiązało się z prawem podatnika do odliczenia 100% wartości podatku naliczonego w przypadku zakupionego paliwa.

Krzysztof Kaźmierski