Organy podatkowe przestaną korzystać ze skargi pauliańskiej?

Ministerstwo Finansów powinno zdecydować, czy przy dochodzeniu należności publicznoprawnych dopuszczalne jest stosowanie przez organy podatkowe tzw. skargi pauliańskiej, która uregulowana jest w Kodeksie cywilnym – uważa rzecznik praw obywatelskich. Adam Bodnar wysłał w tej sprawie list do resortu finansów z prośbą o zajęcie stanowiska.

Jak wskazuje RPO, organy podatkowe coraz częściej wnoszą pozwy do sądów powszechnych w celu uznania czynności prawnej dokonanej przez podatnika z osobą trzecią za bezskuteczną w stosunku do Skarbu Państwa. Z informacji napływających do biura rzecznika wynika, że zazwyczaj chodzi o uznanie bezskuteczności darowizny istotnych składników majątku dokonanej przez podatnika na rzecz członków najbliższej rodziny. Jeśli organ uzyskuje korzystny wyrok, to może prowadzić egzekucję z takich przedmiotów.

„Przy dochodzeniu należności publicznoprawnych organy podatkowe korzystają ze skargi pauliańskiej, uregulowanej w Kodeksie cywilnym. Celem skargi pauliańskiej jest ochrona interesów wierzyciela przed dłużnikiem, który wyzbywa się majątku na rzecz osób trzecich, z pokrzywdzeniem wierzyciela” – zaznacza RPO.

Dopuszczalność stosowania takiej instytucji dla ochrony należności publicznoprawnych była już wcześniej przedmiotem orzeczeń sądów powszechnych i Sądu Najwyższego. Orzeczenia sądów nie były jednak jednolite. Jak zaznacza w piśmie do resortu finansów Bodnar, stanowiska z późniejszego orzecznictwa zakładają, że publicznoprawna wierzytelność może być objęta konstrukcją skargi pauliańskiej w drodze analogii.

„Obecnie powszechnie przyjmuje się, że możliwość stosowania analogii w prawie podatkowym powinna być dopuszczalna tylko na korzyść podatnika” – czytamy w komunikacie RPO, który apeluje do Ministerstwa Finansów o zajęcie stanowiska i wprowadzenie ewentualnych zmian w prawie.

mp