NSA. Odsetki od zachowku z PIT

Zasądzone w wyroku odsetki z tytułu opóźnienia w wypłacie zachowku nie są objęte zakresem zwolnień przedmiotowych i stanowią przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tak uznał Naczelny Sąd Administracyjny.

Z wnioskiem o interpretację zwróciła się podatniczka, która otrzymała zachowek w formie pieniężnej, który został zasądzony orzeczeniem sądowym - razem z odsetkami ustawowymi: postępowanie sądowe trwało kilka lat. Zachowek wypłacono razem z odsetkami. Podatniczka chciała wiedzieć czy otrzymane odsetki korzystają ze zwolnienia od opodatkowania na zasadzie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: u.p.d.o.f.). Jej zdaniem, biorąc pod uwagę ściśle odszkodowawczy charakter odsetek oraz fakt, że zostały zasądzone orzeczeniem sądowym, korzystają one ze zwolnienia od opodatkowania.

W opinii jednak Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, chociaż odsetki są świadczeniem ubocznym, pozostającym w ścisłym związku z należnością główną, to jednak źródło ich powstania różni się zasadniczo od źródła powstania długu głównego. Nie można utożsamiać odsetek z odszkodowaniem, zadośćuczynieniem, czy też innym świadczeniem (naprawieniem szkody). A ponieważ w ustawie o PIT brak jest regulacji, które zwalniałyby od podatku odsetki z tytułu zachowku to podlegają one opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Sprawa trafiła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, a następnie do Naczelnego Sądu Administracyjnego, które przyznały rację fiskusowi.

Jak wyjaśnił NSA, w literaturze przedmiotu podkreślane jest, że odsetki należy uznać za szczególny rodzaj odszkodowania w formie zryczałtowanej, dysponowanie bowiem pieniędzmi z reguły jest źródłem korzyści majątkowej. Tym samym jakiekolwiek opóźnienie w zapłacie długu pieniężnego prowadzi do wyrządzenia wierzycielowi szkody. Odsetki są długiem ubocznym tj. akcesoryjnym przez to, że obowiązek ich płacenia nie może powstać bez obowiązku zapłaty sumy głównej. Skoro jednak odsetki już powstaną, uzyskują byt niezależny od długu głównego i mogą istnieć nawet po jego wygaśnięciu. Cały okres opóźnienia znany jest wierzycielowi dopiero po spełnieniu świadczenia głównego. Odsetki ulegają przedawnieniu według własnych reguł, mogą więc istnieć po wygaśnięciu świadczenia głównego.

Konfrontując powyższe poglądy z ustawą p.d.o.f....