Kiedy przedsiębiorcy przysługują prawa konsumenta?

Kupującym przysługują różne prawa. Najszerszą ochroną są objęte osoby prywatne - kupujący bez faktury czy rachunku na firmę. Od 1 stycznia 2021 roku przedsiębiorcy mogą korzystać z niektórych instytucji ochrony konsumenckiej. Przeczytaj, czy takie prawa przysługują też tobie.

Kategorie kupujących

Od 1 stycznia 2021 roku polskie przepisy rozróżniają cztery główne kategorie kupujących:

• konsumenci, czyli osoby fizyczne dokonujące zwykłych zakupów
• przedsiębiorcy, którzy dokonują zakupów niezwiązanych z prowadzoną działalnością gospodarczą, czyli nie pobierają rachunku czy faktury na dane firmowe przedsiębiorcy
• osoby fizyczne prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą, zarejestrowaną w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG), zawierające umowę bezpośrednio związaną z prowadzoną działalnością gospodarczą, gdy z treści tej umowy wynika, że nie posiada ona dla nich charakteru zawodowego, wynikającego w szczególności z przedmiotu wykonywanej przez nią działalności gospodarczej

Przykład

Jan Kowalski prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą polegającą na handlu artykułami AGD. Pan Jan kupuje ekspres do kawy dla swoich pracowników. W takim przypadku, gdy nastąpi jego awaria, będzie mógł skorzystać z ochrony przysługującej konsumentom, ponieważ zakup nie miał dla niego charakteru zawodowego.

• przedsiębiorcy, którzy dokonują zakupów bezpośrednio związanych z prowadzoną działalnością.

Zakres ochrony konsumenckiej zależy od statusu kupującego.

Jeśli jesteś konsumentem lub przedsiębiorcą, który dokonuje zakupów niezwiązanych z prowadzoną działalnością gospodarczą, czyli nie pobiera rachunku czy faktury na dane firmowe przedsiębiorcy, to przysługują ci wszystkie prawa konsumenckie – ta kategoria kupujących jest w polskim prawie objęta najszerszą ochroną prawną jako podmiot „słabszy" i z założenia mniej profesjonalny.

Przedsiębiorca, jako strona profesjonalna, nie skorzysta z większości narzędzi ochrony prawnej przewidzianych dla konsumentów – przede wszystkim dlatego, że umowy między przedsiębiorcami mogą być kształtowane w zasadzie dowolnie. Nie dotyczą ich ograniczenia związane z klauzulami niedozwolonymi. Wynika to z przekonania, że firmy są sobie równe, więc jeśli zawierają między sobą umowy, dokładnie je czytają i świadomie podpisują.

Od stycznia 2021 roku przedsiębiorcy zarejestrowani w CEIDG w konkretnych przypadkach mogą korzystać ze zwiększonej ochrony ich praw, w szczególności:

• umowy zawierane z nimi przez sprzedających nie mogą zawierać klauzul niedozwolonych
• skorzystają z szerszej ochrony przy okazji rękojmi
• mogą odstąpić od umowy zawartej na odległość lub poza lokalem przedsiębiorcy w ciągu 14 dni.

Klauzule niedozwolone – ograniczenia dotyczące umów sprzedaży

Umowy zawierane z konsumentami nie mogą zawierać postanowień, które w rażący sposób naruszają ich interesy lub są niezgodne z dobrymi obyczajami. Jeżeli tego rodzaju postanowienia znajdują się w umowie, to nie wiążą konsumenta.

Kodeks cywilny zawiera listę niedozwolonych postanowień, których nie można zamieszczać w umowie z konsumentami. Rejestr niedozwolonych klauzul