Kary dla przedsiębiorców w 2024 r. - czeka nas dwukrotna podwyżka

Wpisanym nastałe wryzyko gospodarcze jest brak bieżącego regulowania własnych zobowiązań. Przyczyną takiego stanu mogą być m.in.opóźnienia wewpływach zesprzedaży produktów, towarów lub usług, ściągalność wierzytelności omałej skuteczności, zmiana trendów narynku zbytu, wzrost poziomu konkurencji, chybione inwestycje. Skutkiem powyższych sytuacji mogą być: brak, niedopłata bądź opóźnienia wzapłacie podatków, niezłożenie deklaracji podatkowych, niewykonanie obowiązków formalno-podatkowych nakładanych przez ustawodawcę. Uchybienie wykonywania powyższych czynności może skutkować nałożeniem przez organ skarbowy naprzedsiębiorcę kary grzywny, a ta uzależniona jest od wysokościminimalnego wynagrodzenia za pracę.

Regulacje dotyczące wielkości kar i wyszczególnienia istoty powszechności wykroczeń oraz przestępstw skarbowych ustawodawca wymienia w rozdziale 3 i 4 działu I tytułu I (Przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe), tj. w art. 20-52 ustawy z 10 września 1999 r. - Kodeks karny skarbowy (dalej: k.k.s.).

Zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z 13 września 2022 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2023 r. (Dz.U. poz. 1952) minimalne wynagrodzenie wynosi w tym roku: od 1 stycznia 2023 r. 3490 zł, a od 1 lipca 2023 r. jest to już 3600 zł. Natomiast, zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z 14 września br., w 2024 roku minimalne wynagrodzenie wzrośnie także dwukrotnie w ciągu roku, tj. od 1 stycznia 2024 r. będzie wynosić 4242 zł, a od 1 lipca 2024 r. będzie to 4300 zł. Co oznacza, że dwukrotnie w 2024 r. wzrosną kary grzywien związane z wykroczeniami lub popełnieniem przestępstw skarbowych.

Przestępstwa i wykroczenia skarbowe

Kodeks karny skarbowy w art. 53 § 1 objaśnia, jak należy rozumieć czyn zabroniony – jest to zachowanie o znamionach określonych w Kodeksie karnym skarbowym, chociażby nie stanowiło ono przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego.

Przestępstwem skarbowym jest natomiast czyn zabroniony przez k.k.s. pod groźbą kary grzywny w stawkach dziennych, kary ograniczenia wolności lub kary pozbawienia wolności. Z kolei wykroczeniem skarbowym jest czyn zabroniony przez k.k.s. pod groźbą kary grzywny określonej kwotowo, jeżeli kwota uszczuplonej lub narażonej na uszczuplenie należności publicznoprawnej albo wartość przedmiotu czynu nie przekraczają pięciokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia w czasie jego popełnienia. Wykroczeniem skarbowym jest także inny czyn zabroniony, jeżeli kodeks tak stanowi.

W tym miejscu należy podkreślić, że w związku ze wzrostem minimalnego wynagrodzenia rośnie kwota graniczna, co do której k.k.s. wskazuje, że mamy do czynienia z wykroczeniem skarbowym. W 2023 r. jest to kwota:

• od stycznia do czerwca: 17 450 zł (5 x 3490 zł),
• od lipca do grudnia: 18 000 zł (5 x 3600 zł).

 Natomiast w 2024 r. będzie to:

• od stycznia do czerwca: 21 210 zł (5 x 4242 zł),
• od lipca do grudnia: 21 500 zł (5 x 4300 zł).

Kary za wykroczenia skarbowe

Zgodnie z art. 47 § 1 k.k.s. karą za wykroczenia skarbowe jest kara grzywny określona kwotowo. Natomiast art. 48 określa, że:

• kara grzywny może być wymierzona w granicach od jednej dziesiątej do dwudziestokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia, chyba że k.k.s. stanowi inaczej, czyli:
  • w 2023 r. (od stycznia do czerwca) od 349 zł do 69 800 zł,
  • w 2023 r. (od lipca do grudnia) od 360 zł do 72 000 zł,
  • w 2024 r. (od stycznia do czerwca) od 424,20 zł do 84 840 zł,
  • w 2024 r. (od lipca do grudnia) od 430 zł do 86 000 zł,
• mandatem karnym można nałożyć karę grzywny w granicach nieprzekraczających pięciokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia, czyli maksymalnie:
  • w 2023 r. (od stycznia do czerwca) do 17 450 zł,
  • w 2023 r. (od lipca do grudnia) do 18 000 zł,
  • w 2024 r. (od stycznia do czerwca) do 21 210 zł,
  • w 2024 r. (od lipca do grudnia) do 21 500 zł,
• wyrokiem nakazowym można wymierzyć karę grzywny w granicach nieprzekraczających dziesięciokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia, czyli maksymalnie:
  • w 2023 r. (od stycznia do czerwca) do 34 900 zł,
  • w 2023 r. (od lipca do grudnia) do 36 000 zł,
  • w 2024 r. (od stycznia do czerwca) do 42 420 zł,
  • w 2024 r. (od lipca do grudnia) do 43 000 zł.

Należy podkreślić, że art. 48 § 4 k.k.s. informuje jednocześnie o konieczności uwzględnienia stosunków majątkowych i rodzinnych sprawcy oraz jego dochodach i możliwościach zarobkowych w trakcie czynności nakładania kary grzywny lub mandatu karnego.

Kary za przestępstwa skarbowe

Nieco inaczej będą kształtować się kary wymierzone w wyniku popełnienia czynu zabronionego zaklasyfikowanego jako przestępstwo skarbowe. Zgodnie bowiem z art. 23 § 1 k.k.s., wymierzając karę grzywny, sąd określa liczbę stawek oraz wysokość jednej stawki dziennej; jeżeli kodeks nie stanowi inaczej, najniższa liczba stawek wynosi 10, najwyższa – 720, czyli:

• w 2023 r. (od stycznia do czerwca) od 1163,30 zł do 33 503 040 zł,
• w 2023 r. (od lipca do grudnia) od 1200 zł do 34 560 000 zł,
• w 2024 r. (od stycznia do czerwca) od 1414 zł do 40 723 200 zł,
• w 2024 r. (od lipca do grudnia) od 1433,30 zł do 41 279 040 zł.

Wyrokiem nakazowym można wymierzyć karę grzywny w granicach nieprzekraczających wysokości 200 stawek dziennych, chyba że k.k.s. przewiduje karę łagodniejszą, czyli:

• w 2023 r. (od stycznia do czerwca) od 1163,30 zł do 9 306 400 zł,
• w 2023 r. (od lipca do grudnia) od 1200 zł do 9 600 000 zł,
• w 2024 r. (od stycznia do czerwca) od 1414 zł do 11 312 000 zł,
• w 2024 r. (od lipca do grudnia) od 1433,30 zł do 11 466 400 zł.

Ustalając stawkę dzienną, sąd bierze pod uwagę dochody sprawcy, jego warunki osobiste, rodzinne, stosunki majątkowe i możliwości zarobkowe; stawka dzienna nie może być niższa od jednej trzydziestej części minimalnego wynagrodzenia ani też przekraczać jej czterystukrotności. Oznacza to, że wysokość stawki dziennej może być ustalana w granicach:

• w 2023 r. (od stycznia do czerwca) od 116,33 zł do 46 532 zł,
• w 2023 r. (od lipca do grudnia) od 120 zł do 48 000 zł,
• w 2024 r. (od stycznia do czerwca) od 141,40 zł do 56 560 zł,
• w 2024 r. (od lipca do grudnia) od 143,33 zł do 57 332 zł.