Jednorazowa opłata koncesyjna a rozliczanie kosztów podatkowych

W przypadku niektórych rodzajów działalności gospodarczej przedsiębiorca musi uzyskać właściwą koncesję. Przeważnie wiąże się to z koniecznością wniesienia jednorazowej opłaty koncesyjnej. W jaki sposób podatnik powinien rozliczyć taki wydatek na gruncie ustawy o CIT?

Opłata koncesyjna pośrednim kosztem podatkowym

Na gruncie ustawy o CIT zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów podlegają koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 tej ustawy. Powyższa definicja ustawowa ma charakter ogólny, z tego względu każdorazowy wydatek powinien podlegać indywidualnej analizie. Należy jednak wskazać, że opłaty za udzieloną koncesję wiążą się z prowadzoną przez podatników koncesjonowaną działalnością. W konsekwencji poniesione wydatki w celu uzyskania koncesji są zasadniczo związane z przychodami uzyskiwanymi przez podatników z działalności objętej koncesją.

Mając na uwadze powyższe, należy odpowiedzieć na pytanie, czy wydatek z tytułu opłaty koncesyjnej stanowi koszt bezpośredni, czy też koszt inny niż bezpośrednio związany z prowadzoną działalnością, co ma istotne znaczenie dla ustalenia momentu zaliczenia tej opłaty do kosztów uzyskania przychodów.

Na gruncie ustawy o CIT koszty bezpośrednie to takie, którym można przypisać konkretny strumień osiąganych przychodów. Tego rodzaju wydatki są potrącalne w tym roku podatkowym, w którym osiągnięte zostały odpowiadające im przychody (art. 15 ust. 4 ustawy o CIT). Co do zasady koszty inne niż bezpośrednio związane z osiąganym przychodem (tzw. koszty pośrednie) to takie wydatki, które nie pozostają w uchwytnym związku z konkretnymi przysporzeniami podatnika - brak jest zatem możliwości ustalenia, w jakim okresie i w jakiej wysokości powstanie związany z nimi przychód. Tego rodzaju wydatki są z kolei potrącalne w dacie ich poniesienia, chyba że koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, w takim przypadku stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, do którego się odnoszą (art. 15 ust. 4d ustawy o CIT).

Zasadniczo wydatku obejmującego koszty opłaty koncesyjnej nie można powiązać z konkretnym źródłem przychodów osiągniętym przez podatnika w danym roku podatkowym. Powyższe sprawia, że tego rodzaju opłata stanowi dla podatnika koszt pośredni.

Wskazane stanowisko potwierdzają również organy podatkowe, przykładowo Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 20 listopada 2014 r., nr IPPB5/423-825/14-2/AS.

Moment zaliczenia w koszty opłaty koncesyjnej

Omówienie zasad potrącania w czasie kosztów o charakterze pośrednim wymaga odwołania się do zasad wynikających z przywołanego powyżej art. 15 ust. 4d ustawy o CIT. W świetle powyższego przepisu wątpliwości może budzić kwestia, czy opłata za działalność określoną w koncesji stanowi wydatek potrącany w dacie jego poniesienia, czy też zalicza się go proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczy.

Należy wskazać, że nawet jeśli opłata koncesyjna płatna jest jednorazowo, a odnosi się do całego czasu trwania koncesji, oznacza to, że dotyczy okresu przekraczającego jeden rok podatkowy. Jeżeli jednocześnie nie można prawidłowo określić, jaka jej część dotyczy danego roku podatkowego, wówczas wydatek z tego tytułu powinien zostać podzielony proporcjonalnie do długości okresu, na jaki została przyznana koncesja. Tym samym w przypadku koncesji udzielonej na czas przekraczający rok podatkowy okresem zaliczenia tego wydatku do kosztów podatkowych, w rozumieniu art. 15 ust. 4d ustawy o CIT, będzie okres, na jaki podatnik otrzymał koncesję.

Powyższe stanowisko, oprócz przywoływanej już interpretacji indywidualnej, potwierdzają również Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z 1 lipca 2013 r., nr ILPB3/423-151/13-2/JG, czy z 20 lutego 2009 r., nr ILPB1/415-984/08-2/IM.

Należy jednak zaznaczyć, że w razie gdy koncesja jest udzielana na okresy roczne lub krótsze niż rok, wydatki z tego tytułu są potrącalne w dacie ich poniesienia, zgodnie z art. 15 ust. 4d zdanie 1 ustawy o CIT.

Tomasz Pastuszka
Konsultant podatkowy w ECDDP Sp. z o.o.