Emerytura na nowych zasadach dla osób urodzonych przed 1949 r.

ZUS obliczy emeryturę według nowych zasad tym ubezpieczonym, urodzonym przed 1 stycznia 1949 r., którzy spełniają wszystkie warunki określone w ustawie z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz.U. z 2015 r., poz. 748), zwanej dalej ustawą emerytalną.

W myśl art. 55 ustawy emerytalnej, ubezpieczonemu spełniającemu warunki do uzyskania emerytury na podstawie art. 27, który kontynuował ubezpieczenia emerytalne i rentowe po osiągnięciu przewidzianego w tym przepisie wieku emerytalnego i wystąpił z wnioskiem o przyznanie emerytury po 31 grudnia 2008 r., może być obliczona emerytura na podstawie art. 26, jeżeli jest wyższa od obliczonej zgodnie z art. 53.

Tak więc emerytura według nowych zasad może być obliczona ubezpieczonym, którzy:

1. ukończyli przewidziany dla nich powszechny wiek emerytalny oraz legitymują się okresem składkowym i nieskładkowym wynoszącym odpowiednio co najmniej 20 lub 25 lat,
2. kontynuowali ubezpieczenia emerytalne i rentowe po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego,
3. wystąpili z wnioskiem o przyznanie emerytury po 31 grudnia 2008 r.,
4. emerytura ta okaże się wyższa od ustalonej na starych zasadach.

Zgodnie z art. 27 ustawy emerytalnej wiek emerytalny dla kobiet wynosi co najmniej 60 lat. Natomiast wiek emerytalny dla mężczyzn urodzonych w okresie:

• do 31 grudnia 1947 r. wynosi co najmniej 65 lat,
• od 1 stycznia 1948 r. do 31 marca 1948 r. wynosi co najmniej 65 lat i 1 miesiąc,
• od 1 kwietnia 1948 r. do 30 czerwca 1948 r. wynosi co najmniej 65 lat i 2 miesiące,
• od 1 lipca 1948 r. do 30 września 1948 r. wynosi co najmniej 65 lat i 3 miesiące,
• od 1 października 1948 r. do 31 grudnia 1948 r. wynosi co najmniej 65 lat i 4 miesiące.

Przykład:

Ubezpieczony, urodzony w grudniu 1948 r. udowodnił 28-letni staż ubezpieczeniowy. Z końcem 2008 r. rozwiązał umowę o pracę i od tego czasu nie pozostawał w ubezpieczeniu. W grudniu 2013 r. zgłosił wniosek o emeryturę na podstawie art. 27 ustawy emerytalnej oraz o obliczenie jej według nowych zasad.

ZUS przyznał emeryturę, ale obliczył ją według dotychczasowych zasad. Ubezpieczony nie spełnił bowiem warunku kontynuowania ubezpieczeń po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego.

Warunek skutecznego zgłoszenia wniosku o emeryturę

Przez określenie „wystąpienie z wnioskiem o emeryturę po raz pierwszy po 31 grudnia 2008 r.” należy rozumieć skuteczne zgłoszenie wniosku, tj. takie, w wyniku którego nastąpiło ustalenie prawa do emerytury obliczonej na dotychczasowych zasadach.

Przykład:

Ubezpieczony, urodzony 25 września 1948 r., w grudniu 2009 r. zgłosił wniosek o ustalenie prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu wykonywania pracy w szczególnych warunkach. ZUS odmówił przyznania prawa do tej emerytury, ponieważ ubezpieczony nie spełniał warunków do jej nabycia. Zainteresowany nadal kontynuował zatrudnienie. W grudniu 2013 r., po osiągnięciu wieku 65 lat i 3 miesięcy, ponownie złożył wniosek o emeryturę z art. 55 ustawy emerytalnej oraz o obliczenie jej według nowych zasad.

ZUS przyznał zainteresowanemu prawo do emerytury i podjął wypłatę emerytury obliczonej według nowych zasad, jako świadczenia korzystniejszego kwotowo, ponieważ ubezpieczony kontynuował ubezpieczenia emerytalne i rentowe po osiągnięciu wieku emerytalnego i w grudniu 2013 r. po raz pierwszy skutecznie zgłosił wniosek o emeryturę. Wniosku złożonego w 2009 r. ZUS nie traktował jako pierwszorazowego, ponieważ został załatwiony odmownie.

Warunek kontynuowania ubezpieczeń emerytalnego i rentowych po osiągnięciu wieku emerytalnego

Warunkiem nabycia emerytury według nowych zasad jest kontynuowanie ubezpieczeń emerytalnego i rentowych po osiągnięciu wieku emerytalnego. Warunek ten musi być spełniony na dzień zgłoszenia wniosku o emeryturę. Tak więc w przypadku zgłoszenia wniosku o emeryturę przed ukończeniem wieku emerytalnego nie nastąpi spełnienie warunków określonych w art. 55 ustawy emerytalnej.

Przykład:

Ubezpieczony, urodzony w grudniu 1948 r., w listopadzie 2012 r. wystąpił z wnioskiem o emeryturę na podstawie art. 55 ustawy emerytalnej oraz obliczenie jej według nowych zasad.

ZUS wydał decyzję przyznającą prawo do emerytury od listopada 2012 r. i obliczył jej wysokość według dotychczasowych zasad. Ubezpieczony zgłosił wniosek o emeryturę przed osiągnięciem wieku emerytalnego, który w jego przypadku wynosił 65 lat i 4 miesiące, a zatem w dacie zgłoszenia wniosku nie spełniał warunku kontynuowania ubezpieczeń emerytalnego i rentowych po osiągnięciu tego wieku. W związku z tym ZUS nie mógł przyznać emerytury na podstawie art. 55 i obliczyć jej wysokość według nowych zasad.

Nieistotny okres podlegania ubezpieczeniom społecznym po osiągnięciu wieku emerytalnego

Dla zastosowania art. 55 ustawy emerytalnej nie ma znaczenia, przez jak długi czas osoba zainteresowana podlegała ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym po osiągnięciu wieku emerytalnego oraz czy w dniu zgłoszenia wniosku o emeryturę była objęta tymi ubezpieczeniami.

Przykład:

Ubezpieczony, urodzony 15 września 1948 r., wystąpił 15 grudnia 2013 r. do ZUS z wnioskiem o emeryturę z art. 55 ustawy emerytalnej oraz o obliczenie jej według nowych zasad. Był zatrudniony na umowę o pracę do 30 listopada 2013 r.

Pomimo że zainteresowany podlegał ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym tylko przez krótki okres po ukończeniu wieku emerytalnego i nie podlegał tym ubezpieczeniom w dniu zgłoszenia wniosku o emeryturę, ZUS przyznał prawo do emerytury i obliczył jej wysokość według nowych zasad.

Brak konieczności nieprzerwanego pozostawania w ubezpieczeniu

Kontynuowanie ubezpieczeń emerytalnego i rentowych po osiągnięciu wieku emerytalnego nie oznacza konieczności nieprzerwanego pozostawania w ubezpieczeniu przed osiągnięciem wieku emerytalnego, na dzień osiągnięcia tego wieku oraz w okresie bezpośrednio następującym po tym dniu.

Przykład:

Ubezpieczona, urodzona 15 maja 1948 r., w maju 2008 r. osiągnęła wiek emerytalny. W czerwcu 2013 r. wystąpiła do ZUS z wnioskiem o przyznanie po raz pierwszy emerytury według nowych zasad. W chwili składania wniosku zainteresowana posiadała następujące okresy ubezpieczenia: od 1 stycznia 1980 r. do 31 grudnia 1992 r. – 13 lat oraz od 1 stycznia 2000 r. do 31 grudnia 2012 r.

Pomimo że ubezpieczona w dniu ukończenia wieku emerytalnego nie pozostawała w ubezpieczeniu, ZUS przyznał prawo do emerytury zgodnie z wnioskiem zainteresowanej, ponieważ po osiągnięciu wieku emerytalnego kontynuowała ona zatrudnienie.

Zygmunt Łobejko