Czy wynagrodzenie członka zarządu spółki wpływa na zawieszenie emerytury?

Zgodnie z art. 127 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz.U. z 2016 r. poz. 887), zwanej dalej ustawą emerytalną, oraz § 5 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 22 lipca 1992 r. w sprawie szczegółowych zasad zawieszania lub zmniejszania emerytury i renty (Dz.U. Nr 58, poz. 290, z późn. zm.), emeryt lub rencista jest zobowiązany zawiadomić organ rentowy o podjęciu działalności, o której mowa w art. 104 ust. 1-4 ustawy, tj. zatrudnienia, służby lub innej pracy zarobkowej albo prowadzenia pozarolniczej działalności i o wysokości osiąganego z tego tytułu przychodu, a po upływie roku kalendarzowego – o wysokości tego przychodu uzyskanego w poprzednim roku kalendarzowym.

Obowiązek ten nie dotyczy emerytów, którzy wiek emerytalny, o którym mowa w art. 24 ust. 1a i 1b oraz w art. 27 ust. 2 i 3 ustawy, osiągnęli przed podjęciem działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego.

Obowiązek podlegania ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowym członków rad nadzorczych od 1 stycznia 2015 r.

Zasady opłacania składek na ubezpieczenia społeczne określają przepisy ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst. jedn. Dz.U. z 2016 r., poz. 963, z późn. zm.), zwanej ustawą o sus.

Ustawą z 23 października 2014 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1831, z późn. zm.), od 1 stycznia 2015 r., wprowadzony został obowiązek ubezpieczeń społecznych członków rad nadzorczych.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 22 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są członkami rad nadzorczych, wynagradzanymi z tytułu pełnienia tej funkcji. Obowiązek ten dotyczy:

1. wszystkich członków rad nadzorczych, którzy pobierają wynagrodzenie z tego tytułu, bez względu na posiadanie innego tytułu do ubezpieczeń społecznych i bez względu na fakt posiadania uprawnienia do emerytury lub renty,
2. członków rad nadzorczych, w których taki organ występuje.

Od jakiej daty powstaje obowiązek ubezpieczenia?

Obowiązek podlegania ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym powstaje od dnia powołania na członka rady nadzorczej, nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym zaczął tę funkcję wykonywać odpłatnie, do dnia zaprzestania pełnienia tej funkcji. W przypadku przyznania członkowi rady nadzorczej wynagrodzenia dopiero po pewnym czasie od momentu powołania do pełnienia tej funkcji, obowiązek ubezpieczeń społecznych powstaje dopiero od dnia przyznania wynagrodzenia.

Przykład:
Członek rady nadzorczej został powołany do pełnienia tej funkcji w dniu 15 sierpnia 2014 r. Funkcję tę pełnił do 31 marca 2015 r. nieodpłatnie, natomiast od 1 kwietnia 2015 r. zostało mu przyznane z tego tytułu wynagrodzenie. Od kiedy podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowym?
Obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu pełnienia tej funkcji podlega od dnia wykonywania tej funkcji odpłatnie, tj. od 1 kwietnia 2015 r.

Kiedy prawo do emerytury lub renty ulega zawieszeniu?

W myśl art. 104 ustawy emerytalnej, prawo do emerytury lub renty ulega zawieszeniu lub świadczenia te ulegają zmniejszeniu, w razie osiągania przychodu z tytułu działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego, oraz z tytułu służby wymienionej w art. 6 ust. 1 pkt 4 i 6 ustawy, przekraczającego tak zwane dopuszczalne kwoty przychodu, obliczane od przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy, ostatnio ogłoszonego przez Prezesa GUS.

Za działalność podlegającą obowiązkowi ubezpieczenia społecznego, uważa się zatrudnienie, służbę lub inną pracę zarobkową albo prowadzenie pozarolniczej działalności. Tak więc, wynagrodzenie członka zarządu spółki wykonującego swoje obowiązki wyłącznie na podstawie uchwały o powołaniu nie ma wpływu na zawieszalność pobieranej emerytury.

Za przychód wpływający na zawieszenie lub zmniejszenie świadczeń uważa się również:

1. przychód osiągany przez osoby wyłączone z obowiązku ubezpieczeń społecznych z uwagi na ustalenie prawa do emerytury lub renty albo wykonujących działalność nie podlegającą obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym z uwagi na podleganie temu obowiązkowi z innego tytułu,
2. kwoty pobranych zasiłków: chorobowego, macierzyńskiego i opiekuńczego oraz wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, wypłacanego na podstawie przepisów Kodeksu pracy, kwoty świadczenia rehabilitacyjnego i wyrównawczego, zasiłku wyrównawczego i dodatku wyrównawczego.

Przepisów dot. zawieszenia (zmniejszenia) emerytury (renty) nie stosuje się do honorariów z tytułu działalności twórczej i artystycznej.

Przepisy dot. zawieszenia (zmniejszenia) emerytury (renty) stosuje się również do:

1. emerytów (rencistów) osiągających przychód z tytułu działalności wykonywanej za granicą oraz
2. osób wyłączonych z obowiązku ubezpieczenia społecznego z tytułu ustalenia prawa do emerytury i renty lub wykonujących działalność niepodlegającą obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu z uwagi na podleganie temu obowiązkowi z innego tytułu.

Zygmunt Łobejko