Przychód z tytułu nieodpłatnych poręczeń i gwarancji

W praktyce często zdarza się, że spółki, będące w procesie inwestycyjnym, muszą występować do instytucji finansujących z wnioskiem o kredyt lub pożyczkę. Jako zabezpieczenie spłaty zobowiązania instytucje te wymagają często złożenia przez wnioskodawców zabezpieczenia spłaty kredytu.

Jedną z popularniejszych form zabezpieczenia jest poręczenie lub gwarancja udzielone przez spółkę dominującą, która w większości przypadków jest podmiotem o stabilniejszej pozycji gospodarczej. Takie poręczenia i gwarancje mogą być udzielane odpłatnie lub nieodpłatnie. O ile w przypadku odpłatnych gwarancji nie ma problemu z określeniem konsekwencji podatkowych, o tyle problemy mogą się pojawić w przypadku gwarancji udzielanych bez wynagrodzenia.

Przychód opodatkowany podatkiem dochodowym

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 74, poz. 397 z późn. zm.) przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności wartość otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie rzeczy lub praw, a także wartość innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń.

Świadczenie nieodpłatne

Niestety ustawa CIT nie precyzuje jednak, co należy rozumieć przez pojęcie - nieodpłatne świadczenie. Z tego też względu w interpretacjach wydawanych w indywidualnych sprawach podatników, jak również w orzecznictwie sądów administracyjnych, można odnaleźć różne definicje proponowane przez organy podatkowe. Wszelkie te definicje podsumował precyzyjnie Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale z 16 października 2006 r. (sygn. II FPS 1/06), w której podkreślił, iż pojęcie to ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje ono bowiem wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności osób prawnych, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

Przychód z nieodpłatnego poręczenia i gwarancji

Na tle przytoczonej definicji nieodpłatnego świadczenia powstała wątpliwość, czy sam fakt udzielenia nieodpłatnego poręczenia (gwarancji) może skutkować powstaniem przychodu po stronie podmiotu otrzymującego takie świadczenie. Jeszcze do niedawna w interpretacjach organów podatkowych można...