Jak rozliczać koszty zaniechanych inwestycji

Z art. 15 ust. 4f ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wynika, że koszty zaniechanych inwestycji są potrącane w dacie zbycia inwestycji lub ich likwidacji. Pojęcie „likwidacja”, użyte w art. 15 ust. 4f powinno być rozumiane szeroko i odnosić się powinno przede wszystkim do zamiaru podatnika dokonania określonych czynności mających na celu definitywne zakończenie danego procesu inwestycyjnego, co nie oznacza, że ma być rozumiane jako fizyczna likwidacja danej inwestycji – orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie.

O co toczył się spór?

Spółka złożyła wniosek o wydanie wiążącej interpretacji podatkowej. We wniosku podała, że jest osobą prawną prowadzącą działalność gospodarczą głównie w zakresie sprzedaży detalicznej w sklepach wielkopowierzchniowych. W związku z szybkim rozwojem spółki, podejmowane są działania zmierzające do otwierania nowych sklepów w różnych częściach kraju. Otwarcie nowej placówki poprzedzone jest szeregiem czynności, przede wszystkim analizą, czy w ogóle w interesie spółki leży podejmowanie inwestycji w danej lokalizacji. Składa się na to szereg czynności, takich, jak np. zbadanie rynku potencjalnych klientów, określenie zapotrzebowania na sklep wielkopowierzchniowy, wybór i pozyskanie gruntu, na którym inwestycja mogłaby zostać zrealizowana, przygotowanie projektu architektoniczno-budowlanego, budowa lub przebudowa obiektu itp. Na każdym etapie postępowania spółka korzysta z usług zewnętrznych podmiotów np. rzeczoznawców, ankieterów, kancelarii prawnych, analityków itp. Konieczne jest również pozyskanie różnego rodzaju dokumentów, takich jak np. wypisów z rejestrów gruntów, odpisów ksiąg wieczystych.

Na każdym etapie planowania jak i wykonania inwestycji spółka z różnych przyczyn może zrezygnować z jej kontynuowania. Może zatem dojść m.in. do sytuacji, kiedy wręczony został zadatek na poczet zakupu nieruchomości i spółka nie ma prawa do jego odzyskania w wypadku rezygnacji z zakupu. Może się też zdarzyć, że spółka uiściła zaliczkę na poczet zakupu nieruchomości i wskutek niewypłacalności zbywcy nie ma już możliwości odzyskania wpłaconych kwot - mimo, że przysługuje spółce prawo do żądania zwrotu zaliczki, nie istnieje fizyczna możliwość odzyskania pieniędzy.

W momencie podjęcia decyzji o rozpoczęciu działań związanych z nową inwestycją u podatnika nadawany jest nowy numer projektu identyfikujący inwestycję w danej lokalizacji albo wykorzystywany jest projekt regionalny uwzględniający podział na poszczególne lokalizacje zwane zadaniami. Z tak ustalonym numerem projektu dokonywane jest księgowanie na koncie „Środki trwałe w budowie" obejmujące wszelkie wydatki związane z planowaną inwestycją, na każdym etapie jej realizacji. Dany projekt gromadzi wydatki poniesione już od samego momentu podjęcia decyzji, czyli od etapu, który można określić „rozpoznawczym". Decyzja o odstąpieniu od realizacji projektu może nastąpić na każdym etapie, czyli również na bardzo wstępnym, określonym powyżej jako „rozpoznawczy".

Spółka chciała wiedzieć, czy „inwestycja" w rozumieniu art. 15 ust. 4f ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2011 r., nr 74, poz. 397, z późn. zm.; dalej: u.p.d.o.p.) obejmuje wszelkie wydatki związane z planowanym zamierzeniem już od momentu podjęcia decyzji o rozpoczęciu działań zmierzających do jego realizacji, tzn. czy wszystkie wydatki księgowane z danym numerem projektu, o którym mowa w opisie stanu faktycznego mieszczą się w pojęciu „inwestycja".

W ocenie spółki wszelkie wydatki księgowane z danym numerem projektu stanowią wartość inwestycji, o której mowa w art. 15 ust. 4f u.p.d.o.p. Podatnik podkreślił, że koszty zaniechanych inwestycji są potrącalne w dacie zbycia inwestycji lub ich likwidacji, co wynika z art. 15 ust. 4f u.p.d.o.p. Pojęcie "inwestycji" zostało określone w art. 4a ust. 1 u.p.d.o.p. W świetle ww. przepisu pod pojęciem inwestycji rozumie się środki trwałe w budowie w rozumieniu ustawy o rachunkowości, czyli jak stanowi art. 3 pkt 16 ustawy o rachunkowości - zaliczane do aktywów trwałych środki trwałe w okresie ich budowy, montażu lub ulepszenia już istniejącego środka trwałego. Podatnik stwierdził, że pojęcie „budowa" należy w tym przypadku rozumieć bardzo szeroko, co oznacza...