Faktury w walutach obcych – przeliczanie kwot

W praktyce obrotu gospodarczego z podmiotami zagranicznymi otrzymujemy, bądź wystawiamy faktury, w których należność za towar, czy też usługę określona jest walucie innej niż złoty. W związku z zasadą walutowości, wyrażoną w art. 358 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, z późn. zm.), która stanowi, że z zastrzeżeniem wyjątków określonych w ustawie, zobowiązania pieniężne na obszarze kraju mogą być wyrażone tylko w pieniądzu polskim, a podatnicy są zobowiązani do przeliczania należności określonych w walutach obcych na złote.

Na podstawie art. 106 ust. 12 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535, z późn. zm., dalej: VAT) sposób przeliczania kwot wykazywanych na fakturach, w sytuacji, gdy kwoty te wykazywane są w walutach obcych, określa rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 97, poz. 970, z późn. zm., zwane dalej rozVAT). Zgodnie z § 37 ust. 1 rozVAT kwoty wyrażone w walucie obcej, wykazywane na fakturze przelicza się na złote według wyliczonego i ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski (NBP) bieżącego kursu średniego waluty obcej na dzień wystawienia faktury, pod warunkiem, że faktura jest wystawiana w terminie, w którym podatnik obowiązany jest do jej wystawienia. W przypadku, gdy na dzień wystawienia faktury bieżący kurs średni waluty obcej nie został wyliczony i ogłoszony, do przeliczenia stosuje się kurs wymiany ostatnio wyliczony i ogłoszony (§ 37 ust. 2 rozVAT). Przepisy nie regulują przypadku, gdy jakaś waluta jest nie notowana przez NBP. Wydaje się, że podatnik powinien przeliczyć taką walutę na którąś z walut notowanych przez NBP, a następnie ustalić kurs na zasadach powyższych (patrz: D. Kosacka-Łędzewicz, B. Olszewski, Leksykon podatku dochodowego od osób prawnych, Unimex - Oficyna wydawnicza).

Natomiast, jeśli faktura nie została wystawiona w terminie, w którym podatnik obowiązany jest do jej wystawienia, kwoty wyrażone w walucie obcej przelicza się na złote według wyliczonego i ogłoszonego przez NBP bieżącego kursu średniego waluty obcej, na dzień powstania obowiązku podatkowego (§ 37 ust. 3 rozVAT).

Ponadto, przepis § 37 ust. 4 rozVAT nakazuje odpowiednie stosowanie powyższych zasad do przeliczania kwot wykazywanych na fakturze wystawionej przez podatnika podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze, jeżeli dokumentują one czynności, które u podatnika stanowią: wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów, dostawę towarów, dla której podatnikiem jest ich nabywca, lub import usług.

Dopuszczalne jest wystawianie faktur w walutach obcych z zastrzeżeniem, że kwoty podatku na fakturach wykazuje się w złotych, bez względu na to w jakiej walucie określona jest kwota należności na fakturze. Wynika to z § 9 ust. 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 25 maja 2005 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. ...