Niskie stawki podatku dochodowego, uproszczona księgowość oraz możliwość odliczenia 50% opłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne – to główne powody, dla których przedsiębiorcy chcą przejść na opodatkowanie ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. Nie dla wszystkich ta forma rozliczeń z fiskusem jest jednak dostępna. Korzystają z niej chętnie przedsiębiorcy generujący niskie koszty prowadzonej działalności, firmy z branży IT, informatycy, czy programiści. Problemem jest często ustalenie właściwej stawki opodatkowania ryczałtem, a te mogą się wahać od 2% do 17%.
Dla kogo ryczałt, a dla kogo nie
Podstawę opodatkowania ryczałtem stanowi przychód pomniejszony o przysługujące odliczenia, bez uwzględniania kosztów. Ta forma rozliczeń jest przeznaczona dla osób fizycznych osiągających przychody z działalności gospodarczej, przedsiębiorstw w spadku, spółek cywilnych osób fizycznych oraz osób fizycznych i przedsiębiorstw w spadku, a także dla spółek jawnych osób fizycznych. By korzystać z opodatkowania ryczałtem nie mogą one przekroczyć w poprzednim roku podatkowym 2 mln euro przychodu. Od początku 2023 r. trzeba obowiązkowo rozliczać ryczałtem przychody z najmu prywatnego. Mogą z niego korzystać również rolnicy, w zakresie sprzedaży w rolniczym handlu detalicznym.
Z opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych nie będą mogli korzystać podatnicy, którzy przekroczą wspomniany roczny limit 2 mln euro przychodu. Nie mogą się nim rozliczać także podmioty, które opłacają w tym samym roku podatek w formie karty podatkowej, albo korzystają z okresowego zwolnienia od podatku dochodowego, prowadzą aptekę, albo działalność dewizową, handlują częściami do pojazdów mechanicznych, lub wytwarzają wyroby akcyzowe (z wyjątkiem energii elektrycznej z OZE).
Problem z ustaleniem stawki
Stawki ryczałtu wahają się od 2% do 17% i są uzależnione od źródeł osiąganych przychodów. Podatnik sam przyporządkowuje swoje usługi do odpowiedniej stawki. Posiłkuje się w tym celu nomenklaturą Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług. Zakwalifikowanie nie zawsze jest proste i nastręcza przedsiębiorcom trudności. A stosowanie niewłaściwej stawki nieść będzie zawsze ze sobą negatywne skutki dla przedsiębiorcy. Jeśli stawka będzie zawyżona, będzie on ponosił niepotrzebny ciężar finansowy nienależnego, zbyt wysokiego obciążenia podatkowego. Jeśli organ podatkowy stwierdzi zaniżenie, dla przedsiębiorcy będzie to oznaczać konieczność dopłaty sumy zaniżonego podatku i dodatkowo zapłaty odsetek. Może być również niemal pewny wszczęcia kontroli podatkowej prowadzonych rozliczeń. Celem uniknięcia tych konsekwencji, przedsiębiorcy występują do organu podatkowego o wydanie interpretacji, która potwierdzi prawidłowość stosowanych stawek. Nie oznacza to jednak, że rozstrzygnięcie organu będzie dla wnioskodawcy zawsze korzystne. Między podatnikami a fiskusem często dochodzi na tym tle do sporów.
Opodatkowanie ryczałtem usług IT
Prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą, świadczy usługi: a) doradztwa w zakupie serwerów, sieciowej chmury, projektowania systemu, b) wdrożenia serwera, c) utrzymania serwerów, sieci oraz d) usługi konfiguracyjne. Przedsiębiorca na potrzeby ustalenia stawki opodatkowania ryczałtem zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, przyjął następującą klasyfikację PKWiU: 62.02.10.0 „Usługi związane z doradztwem w zakresie sprzętu komputerowego”; 62.02.20.0 „Usługi związane z doradztwem w zakresie oprogramowania komputerowego”; 62.02.30.0 „Usługi pomocy technicznej w zakresie technologii informatycznych i sprzętu komputerowego”; 62.09.10.0 „Usługi instalowania komputerów i urządzeń peryferyjnych”.
Przy symbolach 62.01.1 oraz 62.02 umieszczono w ustawie znakowanie „ex”. A zgodnie z art. 4 ust. 4 ustawy, użycie tego oznaczenia przy symbolu danego grupowania PKWiU oznacza, że zakres wyrobów lub usług jest węższy niż określony w tym grupowaniu. Oznaczenie „ex” dotyczy zatem tylko określonej usługi z danego grupowania i ma na celu zawężenie stosowania przepisu tylko do tej nazwy grupowania.
Przedsiębiorca skonstatował więc, że skoro świadczone przez niego usługi nie mieszczą się w zawężonym grupowaniu, to odpowiednią dla tego obszaru działalności stawką ryczałtu będzie 12% w zakresie usług doradztwa oraz 8,5% w zakresie pozostałych trzech (wdrożenia, utrzymania, konfiguracji).
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej zgodził się z przedsiębiorcą częściowo, uznając za prawidłowe jego stanowisko co do przyporządkowania stawek do usług wdrożenia i konfiguracji (8,5%) oraz doradztwa w zakresie sprzętu komputerowego (12%). Organ podatkowy stwierdził jednak, że w opisanym stanie faktycznym podatnik nieprawidłowo ustalił 8,5% stawkę opodatkowania dla świadczonej przez siebie usługi utrzymania serwerów i sieci, która zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 2b lit. b) ustawy o ryczałcie powinna wynosić 12% (interpretacja z 12 maja 2023 r., nr 0115-KDST2-2.4011.104.2023.2.PR)
Podsumowanie
W postępowaniach toczonych przed organami podatkowymi trzeba być bardzo ostrożnym i precyzyjnie formułować składane wnioski, właściwie argumentować podnoszone twierdzenia. W opisanej sprawie organ zanegował możliwość stosowania przez przedsiębiorcę niższej stawki opodatkowania wykorzystując okazję. Organ wyjaśnił bowiem, że to z treści złożonego wniosku wynika, iż przychody uzyskiwane przez przedsiębiorcę z tytułu „usług utrzymaniowych” podlegają opodatkowaniu stawką ryczałtu w wysokości 12%. Ale w innej sprawie, o podobnym stanie faktycznym, ten sam organ przyznał, że utrzymanie serwerów, utrzymanie serwisów internetowych, dodatkowej przestrzeni dla kopii zapasowych serwisów internetowych, które mieszczą się w grupowaniu PKWiU 63.11.12.0 (a więc innym niż w omawianej sprawie) - usługi zarządzania stronami internetowymi (hosting), mogą podlegać opodatkowaniu 8,5% stawką ryczałtu (interpretacja z 8 lutego 2023 r., nr 0113-KDIPT2-1.4011.984.2022.2.RK).
Co może zrobić przedsiębiorca, który nie zgodzi się z niekorzystną interpretacją? Ten tryb postępowania nie podlega kontroli instancyjnej, jednak podatnik może zaskarżyć interpretację do sądu administracyjnego. Termin na wniesienie skargi wynosi 30 dni liczonych od dnia doręczenia interpretacji.
Autor: Agnieszka Stachurska, dyrektor zarządzająca Biurem Rachunkowym Skarbiec Corporate Services z grupy Kancelarii Prawnych Skarbiec
