Poradnik ZUS. Nowe zasady rozliczania i opłacania składek na ubezpieczenia społeczne osób niepełnosprawnych (obowiązują od 1 stycznia 2008 r.)

Od 1 stycznia 2008 r. obowiązują nowe zasady finansowania składek na ubezpieczenia społeczne opłacanych za osoby niepełnosprawne, wprowadzone przepisami ustawy z dnia 15 czerwca 2007 r. o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 115, poz. 791), zwanej dalej „ustawą zmieniającą”.

Z dniem 1 stycznia 2008 r. uchylony zostaje art. 25 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. Nr 123, poz. 776, z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą”, w którym określone były zasady finansowania składek na ubezpieczenia społeczne opłacanych za osoby niepełnosprawne.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy zmieniającej, finansowanie składek na ubezpieczenia społeczne na zasadach określonych w art. 25 ustawy, w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2007 r., przysługuje nie dłużej niż do składek rozliczanych w dokumentach składanych za grudzień 2007 r.

Powyższe oznacza, że począwszy od składek na ubezpieczenia społeczne należnych za okres od 1 stycznia 2008 r., rozliczanych w dokumentach począwszy od dokumentów składanych za styczeń 2008 r., płatnicy składek zobowiązani są za osoby niepełnosprawne rozliczać i opłacać składki na zasadach ogólnych obowiązujących dla pozostałych ubezpieczonych.

W konsekwencji, począwszy od dokumentów rozliczeniowych składanych za styczeń 2008 r. w bloku III pole 03 deklaracji ZUS DRA wszyscy płatnicy zobowiązani są wpisywać kod „0” lub pole to może pozostać puste.

W przypadku osób niepełnosprawnych, które w związku z podjęciem po raz pierwszy po 1 stycznia 2004 r. działalności gospodarczej, korzystały z finansowania składek przez PFRON na podstawie art. 25 ust. 3b ustawy, a więc złożyły wniosek w tej sprawie poprzez zgłoszenie do ubezpieczeń na formularzu ZUS ZUA z kodem tytułu ubezpieczeń 05 60 xx i 05 61 xx , należy:

1) złożyć wyrejestrowanie z ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego z dotychczasowym kodem tytułu ubezpieczenia, podając jako datę wyrejestrowania dzień 1 stycznia 2008 r.,
(Z uwagi na przesuwany termin stosowania kodów tytułu ubezpieczenia: 05 62 xx oraz 05 63 xx, kody te nie powinny być używane.)
2) złożyć zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego na formularzu ZUS ZUA (o ile dana osoba po 31 grudnia 2007 r. nadal podlega tym ubezpieczeniom), podając jako datę powstania obowiązku ubezpieczeń dzień 1 stycznia 2008 r., z nowym kodem tytułu ubezpieczeń, odpowiednio:

- 05 10 xx – osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą, niemająca ustalonego prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, dla której podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi zadeklarowana kwota nie niższa niż 60% kwoty przeciętnego wynagrodzenia,
- 05 70 xx – osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą, niemająca ustalonego prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, dla której podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi zadeklarowana kwota nie niższa niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia,
- 05 12 xx – osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą, mająca ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy, dla której podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi zadeklarowana kwota nie niższa niż 60% kwoty przeciętnego wynagrodzenia,
- 05 72 xx – osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą, mająca ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy, dla której podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi zadeklarowana kwota nie niższa niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia.

Wyrejestrowania na formularzu ZUS ZWUA i ponownego zgłoszenia na formularzu ZUS ZUA należy dokonać nie później niż do 8 stycznia 2008 r.

W przypadku, jeśli dana osoba od 1 stycznia 2008 r. podlegałaby wyłącznie ubezpieczeniu zdrowotnemu (w wyniku zaistnienia zbiegu tytułów ubezpieczeń), ponowne zgłoszenie do ubezpieczenia powinno nastąpić na formularzu ZUS ZZA.

Przykład 1
Pracodawca, zatrudniający w przeliczeniu na pełny etat 24 pracowników, korzystał z finansowania składek na ubezpieczenia społeczne za osoby niepełnosprawne przez budżet państwa i PFRON na zasadach określonych w art. 25 ust. 2 ustawy, począwszy od składek rozliczonych w dokumentach za czerwiec 2007 r. Wyn...