Za mało aktywnych zawodowo

Interpelacja nr 4850 do ministra pracy i polityki społecznej w sprawie prac nad projektem ustawy o zmianie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy

Szanowna Pani Minister! Według danych podanych przez resort, na czele którego Pani stoi, obecnie zaledwie 28% Polaków powyżej 55 roku życia pracuje zawodowo. Jest to w głównej mierze spowodowane zmianą przepisów, która weszła w życie 8 maja i została wymuszona w październiku 2007 r. przez Trybunał Konstytucyjny. Uznano wtedy, iż mężczyźni są dyskryminowani w dostępie do wcześniejszych emerytur i powinni mieć do nich prawo tak samo jak kobiety, tj. również na podstawie samego wieku oraz stażu pracy. Zakładano, że prawo do wcześniejszej emerytury będzie przysługiwać około 85 tys. mężczyzn, jednak, jak się okazało, liczba ta oscyluje w granicach 170 tys. Dodatkowo w ostatnich latach znacząco wzrosła liczba osób odchodzących na wcześniejsze emerytury. Podczas gdy w latach 2005-2006 z tego uprawnienia skorzystało około 85 tys. osób, a w zeszłym roku z tego świadczenia skorzystało już ponad dwa razy więcej pracowników, tj. 177 tys. Przewiduje się, iż obecny rok będzie rekordowy pod tym względem, gdyż do nauczycieli oraz do kobiet z odpowiednim wiekiem i stażem dołączyli także mężczyźni.

Do rozwiązania powyższego, coraz większego problemu ma się przyczynić wprowadzenie ustawy o promocji zatrudnienia. Z informacji, jakie zostały podane, wynika, iż ustawa ma stworzyć katalog zachęt dla pracodawców i pracowników, by pracownicy dłużej pozostawali czynni zawodowo. Jednak brak jest bliższych konkretów co do treści przedmiotowego aktu prawnego.

Mając powyższe na uwadze, zwracam się do Pani Minister z następującymi pytaniami:

1. Na jakim etapie są prace nad projektem regulacji normatywnej?

2. Kiedy przedmiotowy akt prawny wejdzie w życie?

3. Czy jest już określony katalog zachęt dla pracodawców i pracowników, by pracownicy dłużej pozostawali czynni zawodowo?

4. W oparciu o jakie kryteria będzie uznawano za zawód niebezpieczny?

5. Jak często liczba takich zwodów będzie ulegać weryfikacji?

Z wyrazami szacunku

Poseł Jarosław Matwiejuk

Białystok, dnia 30 sierpnia 2008 r.

Odpowiedź sekretarza stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej – z upoważnienia ministra – na interpelację nr 4850 w sprawie prac nad projektem ustawy o zmianie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy

Szanowny Panie Marszałku! Odpowiadając na pismo z dnia 8 września br. znak: SPS-023-4850/08 przekazujące interpelację posła Jarosława Matwiejuka w sprawie prac nad projektem ustawy o zmianie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, uprzejmie informuję.

W nawiązaniu do sygnalizowanej przez pana posła koniecznej poprawy efektywności wskaźnika osób aktywnych zawodowo w Polsce informuję, że przygotowany przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej projekt ustawy o zmianie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz o zmianie niektórych innych ustaw jest obecnie na etapie przyjmowania przez Radę Ministrów. Nowelizacja ma charakter kompleksowy. Przewiduje się, że wejdzie ona w życie z dniem 1 stycznia 2009 r.

Po trwającym kilka lat okresie spadku zatrudnienia i utrzymującym się wysokim poziomie bezrobocia od 2004 r. sytuacja na polskim rynku pracy ulega zdecydowanej poprawie, co przede wszystkim obrazuje systematyczny spadek bezrobocia, a od 2004 r. także wzrost zatrudnienia. Zasadniczy wpływ na korzystne zmiany na rynku pracy ma wysoki wzrost gospodarczy, ale również wykorzystywanie środków z Funduszy UE, poprawa jakości zasobów pracy poprzez zwiększanie się liczby ludności legitymującej się dyplomami wyższych uczelni, wzrost liczby aktywizowanych bezrobotnych, wzrost liczby ofert pracy, czy wzrost zainteresowania podejmowaniem własnej działalności m. in. przez osoby bezrobotne. Tym samym znaczny spadek bezrobocia nie jest więc tylko efektem wyjazdów Polaków w poszukiwaniu pracy za granicą.

W końcu sierpnia 2008 r. liczba bezrobotnych spadła do nieco ponad 1450 tys. osób. Mimo to znaczny jest nadal odsetek długotrwale bezrobotnych, a także tylko nieco ponad 15% bezrobotnych jest uprawnionych do otrzymywania zasiłku. Urzędy pracy mają coraz częściej do czynienia z tzw. trudnymi klientami, wobec których zawodzą tradycyjne metody interwencji. Zmieniająca się sytuacja na rynku pracy jest wywołana wzrostem gospodarczym, ale także migracją zarobkową. Rosną wymagania dotyczące kwalifikacji zawodowych, a pracodawcy skarżą się coraz częściej na brak rąk do pracy. Nasila się presja na poprawę warunków pracy i jakości zatrudnienia, coraz częściej także sygnalizowany jest problem ucieczki z rynku pracy osób starszych i mała możliwość zastępowania ich młodą kadrą.

Nowe okoliczności, nowe wymagania gospodarcze, cywilizacyjne, demograficzne formułowane zarówno na gruncie krajowych, jak i unijnych koncepcji rozwojowych rodzą nowe oczekiwania pod adresem prowadzonej polityki rynku pracy. Sprostaniu tym oczekiwaniom służyć maj...