Opodatkowanie fotografów (1) – kontrowersyjna interpretacja i jej analiza

Podatek dochodowy od osób fizycznych to podatek bezpośredni, któremu podlegają dochody uzyskiwane przez osoby fizyczne. Generalnie przedmiot opodatkowania w podatku dochodowym stanowi dochód, rozumiany jako dodatnia różnica pomiędzy nadwyżką sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięty w roku podatkowym (w pewnych sytuacjach ustawodawca opodatkował jedynie przychód). Do zakresu przedmiotowego tego podatku należą wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów, które zostały zakwalifikowane przez ustawodawcę do kategorii dochodów zwolnionych zopodatkowania. Opodatkowaniu podlega zatem suma dochodów z poszczególnych źródeł przychodów. Niestety, prawidłowa kwalifikacja przychodów stanowi przedmiot licznych sporów toczonych z organami podatkowymi. Kolejnym przykładem kontrowersyjnego stanowiska organów podatkowych jest interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej wWarszawie z 14września 2009r. dotycząca opodatkowania osób fizycznych sprzedających prawa do wykorzystania swoich prac za pośrednictwem firm, które oferują je w tzw. bankach zdjęć.

Powyższe zagadnienie dotyczy dużego kręgu osób, zarówno tych, które zajmują się fotografią z zamiłowania, pasji, wykonują je dla własnej przyjemności i sprzedają swoje prace jedynie okazjonalnie, od czasu do czasu, jak również profesjonalnych fotografów dokonujących cyklicznych sprzedaży praw do swoich dzieł przez profesjonalne serwery, które oferują ich prace, czy przez banki zdjęć, które pośredniczą w sprzedaży i po dokonaniu transakcji wypłacają im określony procent ceny sprzedaży.

Jakiego rozstrzygnięcia dokonał organ podatkowy?

Powołując definicję działalności gospodarczej zawartą w art. 5a pkt 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2000 r., nr 14, poz. 176, ost. zm. Dz.u. z 2008 r., nr 143, poz. 894), tj. zarobkową działalność wytwórczą, budowlaną, usługową, handlową, polegającą na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż, polegającą na wykorzystaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych, organ podatkowy stwierdził, że kryterium to opiera się na trzech przesłankach:

- zarobkowym celu działalności,
- wykonywaniu działalności w sposób zorganizowany i ciągły oraz
- prowadzeniu jej we własnym imieniu i na własny lub cudzy rachunek.

Według organu działalność gospodarcza to działalność zarobkowa, czyli służąca osiąganiu zysków. To działalność zdolna do potencjalnego ich generowania, ponieważ jej przeznaczeniem jest zapewnienie określonego dochodu. Jak organ zauważył, brak zysku nie oznacza, że działalność ta nie jest faktycznie prowadzona ze względu na ryzyko nieosiągnięcia dochodów. Zarobkowego natomiast charakteru nie mają działania, których wyłącznym celem jest zaspokojenie własnych potrzeb osoby podejmującej określone czynności.

Zgodnie ze stanowiskiem organu możliwe jest również prowadzenie działalności gospodarczej bez spełnienia niektórych formalnych elementów organizacji (np. rejestracji urzędowej), ponieważ jest to kategoria obiektywna, niezależnie od tego, jak tę działalność ocenia sam prowadzący, jak ją nazywa, oraz czy dopełnia ciążących na nim obowiązków.

Na podstawie słownikowego rozumienia wyrazu „zorganizowany” oraz orzecznictwa sądowego w postaci wyroku WSA w Opolu (I SA/Op 18/08) organ zaznaczył, że organizować to przygotowywać, zakładać jakieś przedsięwzięcie, bądź w drugim znaczeniu nadawać czemuś reguły, wprowadzać porządek.

Według organu ciągłość w wykonywaniu działalności gospodarczej oznacza względnie stały zamiar jej wykonywania, co nie wyklucza możliwości prowadzenia działalności gospodarczej tylko sezonowo lub do czasu osiągnięcia postawionego przez dany podmiot celu, bez względu na okres, w którym cel ten miałby być zrealizowany. Do zachowania ciągłości wystarczające jest, aby z całokształtu okoliczności wynikał zamiar powtarzania określonego zespołu konkretnych działań w celu osiągnięcia efektu w postaci zarobku.

Zespół wielokrotnie powtarzanych czynności w dziedzinie wytwórczej, usługowej lub handlowej, podejmowanych w celach zarobkowych i na własny rachunek, można uznać za prowadzenie działalności gospodarczej.

Konkludując swoje wywody, organ podatkowy stwierdził, że w analizowanym stanie faktycznym dokonać należy oceny zamiaru, okoliczności oraz celu działań związanych ze sprzedażą zdjęć umieszczonych na serwerze firmy pośredniczącej w ich sprzedaży.

Ostatecznie organ uznał, że opisywane czynności znoszą znamiona działalności gospodarczej ze względu na następujące okoliczności:

- są one podejmowane w celu zarobkowym, na własnych rachunek,
- sprzedaż prowadzona jest w sposób zorganizowany, ponieważ osoba sprzedająca zdjęcie musi podporządkować się regułom wyznaczonym przez firmę pośredniczącą w sprzedaży, posiadać sprzęt komputerowy, fotograficzny,
- o ...