Zobowiązania podzielne i niepodzielne w prawie cywilnym

Sytuacją klasyczną jest zobowiązanie umowne, w którym w ramach stosunku zobowiązaniowego występuje wierzyciel i dłużnik. Możliwe są również sytuacje, gdy w ramach stosunku zobowiązaniowego występuje wielu wierzycieli bądź wielu dłużników. Gdy zobowiązanie dzieli się na wiele podmiotów - po stronie wierzycieli lub dłużników - mamy do czynienia ze zobowiązaniem podzielnym.

W ramach zobowiązania podzielnego wielu wierzycieli ma prawo do otrzymania określonych części zobowiązania bądź wielu dłużników jest zobowiązanych do świadczenia określonych części zobowiązania. Odmienna sytuacja dotyczy zobowiązań niepodzielnych, które co do istoty są traktowane jako jedno.

Świadczenia niepodzielne

Zobowiązanie niepodzielne dotyczy świadczenia, które nie może być podzielne ze względu na jego charakter bądź na wolę stron. Również jako świadczenie niepodzielne należy traktować to, które nie może być spełnione częściowo bez istotnej zmiany swego przedmiotu lub wartości. W ramach zobowiązań niepodzielnych mamy do czynienia z solidarnością w ich wykonaniu:

• po stronie dłużników – solidarność po stronie biernej,
• po stronie wierzycieli – solidarność po stronie czynnej.

Zobowiązania solidarne

Podstawą prawną powstania zobowiązania solidarnego jest przepis ustawy lub treść czynności prawnej (np. umowa stron). Solidarność bierna polega na tym, iż wierzyciel może żądać całości lub części świadczenia według swego uznania od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna. Gdy jeden z dłużników solidarnych spełni w całości świadczenie, pozostali są zwolnieni od obowiązków świadczenia wierzycielowi. Dłużnik, który sam w całości spełnił świadczenie, może żądać od pozostałych współdłużników zwrotu odpowiedniej części świadczeni...