Zasady prowadzenia egzekucji administracyjnej

Prowadzenie postępowania egzekucyjnego ma na celu przymusowe wykonanie obowiązków o charakterze pieniężnym bądź niepieniężnym przez powołane do tego organy egzekucyjne, poprzez zastosowanie konkretnych środków przymusu. Realizacja tychże obowiązków musi być jednakże prowadzona zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa oraz zachowaniem odpowiednich zasad.

W administracyjnym postępowaniu egzekucyjnym mają zastosowanie zarówno zasady ogólne postępowania administracyjnego, które zostały uregulowane w Kodeksie postępowania administracyjnego jak i zasady postępowania egzekucyjnego, uregulowane w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2005 r. nr 229, poz. 1954, z późn. zm.). Zgodnie bowiem z art. 18 ustawy egzekucyjnej, jeżeli przepisy niniejszej ustawy nie stanowią inaczej, w postępowaniu egzekucyjnym mają odpowiednie zastosowanie przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego. Stąd też stosowanie w administracyjnym postępowaniu egzekucyjnym zasad ogólnych postępowania administracyjnego uzasadnia się związkiem jaki łączy administracyjne postępowanie egzekucyjne z postępowaniem administracyjnym jurysdykcyjnym. Oba te postępowania służą urzeczywistnianiu norm prawa administracyjnego, różnica zaś wynika z tego, że w tym drugim postępowaniu powstają indywidualne, zewnętrzne akty administracyjne (decyzje administracyjne, postanowienia), celem zaś pierwszego postępowania jest zapewnienie skuteczności tych aktów poprzez stosowanie różnego rodzaju środków przymusu. Dlatego, też postępowanie egzekucyjne bywa niekiedy następnym etapem postępowania administracyjnego, stanowiąc jego dopełnienie.

Zasady ogólne postępowania administracyjnego

Obowiązek przestrzegania obowiązujących zasad ogólnych postępowania spoczywa na wszystkich organach administracji publicznej (w tym i organach egzekucyjnych). Jest tak dlatego ponieważ, owe zasady to nic innego jak przepisy prawne rangi ustawowej, stosowane samodzielnie albo współstosowane z innymi przepisami regulującymi dane postępowanie.

Adresatami zasad ogólnych postępowania egzekucyjnego są przede wszystkim organ egzekucyjny oraz wierzyciel. Innymi słowy, obowiązki i uprawnienia wynikające z tych zasad dotyczą bezpośrednio obu tych organów.

W postępowaniu egzekucyjnym w administracji stosuje się odpowiednio następujące zasady:

• zasadę praworządności - organy administracji publicznej działają na podstawie przepisów prawa (art. 6 K.p.a.),

• zasadę prawdy obiektywnej - w toku postępowania organy administracji publicznej stoją na straży praworządności, z urzędu lub na wniosek stron podejmują wszelkie czynności niezbędne do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy, mając na względzie interes społeczny i słuszny interes obywateli (art. 7 K.p.a.),

• zasadę zaufania - organy administracji publicznej prowadzą postępowanie w sposób budzący zaufanie jego uczestników do władzy publicznej (art. 8 K.p.a.),

• zasadę udzielania informacji - organy administracji publicznej są obowiązane do należytego i wyczerpującego informowania stron o okolicznościach faktycznych i prawnych, które mogą mieć wpływ na ustalenie ich praw i obowiązków będących przedmiotem postępowania administracyjnego. Organy czuwają nad tym, aby strony i inne osoby uczestniczące w postępowaniu nie poniosły szkody z powodu nieznajomości prawa, i w tym celu udzielają im niezbędnych wyjaśnień i wskazówek (art. 9 K.p.a.),

• zasadę przekonywania - organy administracji publicznej powinny wyjaśniać stronom zasadność przesłanek, którymi kierują się przy załatw...