Zastaw skarbowy

Zastaw skarbowy jest formą zabezpieczenia zapłaty należności podatkowych. Przysługuje on Skarbowi Państwa oraz jednostkom samorządu terytorialnego z tytułu zobowiązań podatkowych powstałych w drodze doręczenia decyzji organu podatkowego (a także z tytułu zaległości podatkowych stanowiących ich dochód oraz odsetek za zwłokę od tych zaległości). Może być także ustanowiony z urzędu lub na wniosek strony w celu wstrzymania wykonania zaskarżonej decyzji – jako forma jej zabezpieczenia do czasu wydania decyzji ostatecznej lub uprawomocnienia się orzeczenia sądu.

Obejmuje on wszystkie będące własnością podatnika oraz stanowiące współwłasność łączną podatnika i jego małżonka rzeczy ruchome oraz zbywalne prawa majątkowe. Z możliwością ustanowienia zastawu skarbowego mogą się także liczyć płatnicy, inkasenci, następcy prawni oraz osoby trzecie odpowiadające za długi podatnika.

Nie każde prawo i nie każda rzecz mogą być obciążone zastawem skarbowym. Przede wszystkim wartość przedmiotu zastawu w dniu jego ustanowienia musi wynosić w 2006 r. co najmniej 10.400,00 złotych. Jeżeli fiskus chce ustanowić zastaw na kilku rzeczach lub prawach, taką wartość musi mieć każde z tych rzeczy lub praw. Nie ustanawia się także zastawu na rzeczach i prawach, które mogą być przedmiotem hipoteki oraz które nie podlegają egzekucji (np. stypendia, pomoc pieniężna dla rodzin zastępczych). Organ podatkowy w celu ustanowienia zastawu skarbowego sporządza spis rzeczy ruchomych i praw majątkowych mogących być przedmiotem zastawu skarbowego. Może więc on zażądać od podatnika, płatnika, inkasenta, następcy prawnego oraz osoby trzeciej odpowiadającej za długi podatnika wyjawienia poprzez dokonanie spisu rzeczy i praw mogących być przedmiotem zastawu skarbowego. Spis ten jest oświadczeniem, które jest składane pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania.

Ruchomości czy prawo obciążone są zastawem skarbowym z dniem wpisu do rejestru zastawów skarbowych prowadzonego przez właściwego naczelnika urzędu skarbowego. Jest on skuteczny wobec każdorazowego właściciela przedmiotu zastawu. Fiskus, zabezpieczając zastawem skarbowym swoje wierzytelności, ma także pierwszeństwo przed wierzycielami osobistymi, chyba że dana rzecz lub prawo zostały obciążone zastawem rejestrowym lub zastawem na statku (tzw. hipoteką morską) ujawnionymi w odpowiednim rejestrze. Wówczas zastaw wpisany wcześniej ma pierwszeństwo przed zastawem wpisanym później.

Podstawą wpisu do rejestru zastawów jest doręczona decyzja:

1. ustalająca wysokość zobowiązania podatkowego,
2. określająca wysokość zob...