Terminy załatwiania spraw podatkowych

Jedną z zasad ogólnych postępowania podatkowego jest zasada szybkości i prostoty postępowania wyrażona w art.125 Ordynacji podatkowej, wg której organy powinny działać w sprawie wnikliwie i szybko, posługując się możliwie najprostszymi środkami prowadzącymi do jej załatwienia. Realizację tej zasady odnajdziemy w przepisach art.139 Ordynacji podatkowej (dalej Ordynacji) dotyczących terminów załatwienia spraw. Regulacja art. 139 ma na celu dyscyplinowanie organów podatkowych przy załatwianiu spraw podatkowych, a co za tym idzie niedopuszczenie do ich opieszałości czy wręcz bezczynności.

Chodzi oczywiście o to aby nie dopuścić by zwłoka organów podatkowych w załatwianiu spraw podatkowych prowadziła do ujemnych konsekwencji dla strony postępowania, podmiotu zainteresowanego rozstrzygnięciem jego indywidualnej sprawy. Tylko bowiem w miarę szybkie, choć wnikliwe postępowanie daje możliwość rozstrzygnięcia sprawiedliwego i zgodnego ze stanem rzeczywistym. Upływ czasu niestety zazwyczaj skutkuje zacieraniem dowodów, czyni niemożliwym pełne i kompletne zebranie materiału dowodowego, a zatem wskutek zwłoki w działaniu organu podatkowego stan faktyczny nie zawsze bywa prawidłowo ustalony.

Zgodnie z przywołanym już wyżej art.139 § 1 Ordynacji, załatwienie sprawy wymagającej przeprowadzenia postępowania dowodowego powinno nastąpić bez zbędnej zwłoki, jednak nie później niż w ciągu miesiąca, a sprawy szczególnie skomplikowanej – nie później niż w ciągu 2 miesięcy od dnia wszczęcia postępowania, chyba że przepisy niniejszej ustawy stanowią inaczej.

Bez zbędnej zwłoki powinny być załatwiane wszystkie sprawy wymagające przeprowadzenia postępowania dowodowego, w których został już zebrany materiał dowodowy, jednakże ocena dowodów i wydanie rozstrzygnięcia nie powinno trwać dłużej niż jeden miesiąc.

W przypadku sprawy szczególnie skomplikowanej termin na jej załatwienie może ulec wydłużeniu aż do dwóch miesięcy od dnia wszczęcia postępowania.

Ustawodawca przewiduje również załatwianie spraw podatkowych w innych terminach przewidzianych przez Ordynację („chyba, że przepisy niniejszej ustawy stanowią inaczej”). Przykładem tego typu terminów mogą być terminy przewidziane dla procedury porozumień w sprawach ustalenia cen transakcyjnych uregulowanej w dziale II a Ordynacji.

Stosownie do art.139 § 2, niezwłocznie powinny być załatwiane sprawy, które mogą być rozpatrzone na podstawie dowodów przedstawianych przez stronę łącznie z żądaniem wszczęcia postępowania lub na podstawie faktów powszechnie znanych i dowodów znanych z urzędu organowi prowadzącemu postępowanie.

Powyższy przepis umożliwiający organowi wydanie decyzji na podstawie faktów i dowodów powszechnie znanych lub znanych organowi z urzędu usprawnia i przyspiesza wydanie decyzji. Jedynym mankamentem omawianej regulacji prawnej jest to, że ocena czy sprawa może być załatwiona na podstawie dowodów przedstawionych przez stronę, należy do organu podatkowego.

W myśl art.139 § 3, załatwienie sprawy w postępowaniu odwoławczym powinno nastąpić nie później niż w ciągu 2 miesięcy od dnia otrzymania odwołania przez organ odwoławczy, a sprawy, w której przeprowadzono roz...