Orzecznictwo: Pozorna likwidacja stanowiska pracy

Z pozorną likwidacją stanowiska pracy, która nie uzasadnia wypowiedzenia zmieniającego (art. 42 w związku z art. 45 § 1 Kodeksu pracy) mamy do czynienia wówczas, gdy jest ono wprawdzie likwidowane, ale w jego miejsce jest tworzone inne stanowisko pracy (o innej nazwie), które w istotnych elementach nie różni się od zlikwidowanego.

Przewodniczący SSN Katarzyna Gonera, Sędziowie SN: Józef Iwulski (sprawozdawca), Herbert Szurgacz.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 4 września 2007 r. sprawy z powództwa Grzegorza Ś. przeciwko Ś. Centrum Matki i Noworodka - Szpitalowi Specjalistycznemu w K. o przywrócenie dotychczasowych warunków pracy, na skutek skargi kasacyjnej strony pozwanej od wyroku Sądu Okręgowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Kielcach z dnia 23 stycznia 2007 r. [...] uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę Sądowi Okręgowemu-Sądowi Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Kielcach do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego.

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 14 lipca 2006 r. [...] Sąd Rejonowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Kielcach w sprawie z powództwa Grzegorza Ś. przeciwko Ś. Centrum Matki i Noworodka - Szpitalowi Specjalistycznemu w K. uznał za bezskuteczne wypowiedzenie warunków pracy i płacy dokonane powodowi przez pozwanego w dniu 4 kwietnia 2006 r. Sąd Rejonowy wskazał w uzasadnieniu swego orzeczenia, że forma wypowiedzenia zmieniającego nie została przez pracodawcę naruszona, gdyż wypowiedzenie dotyczące zajmowanego stanowiska zostało uzasadnione zmianami organizacyjnymi, w szczególności likwidacją stanowiska zastępcy ordynatora, które powód dotychczas zajmował. Sąd pierwszej instancji ustalił, że reorganizacja struktury organizacyjnej pozwanego, ujawniona w statucie i schemacie organizacyjnym, nastąpiła w ten sposób, że dwa oddziały zostały połączone w jeden samodzielny oddział, którym miał kierować wybierany w drodze konkursu ordynator przy pomocy trzech mianowanych koordynatorów. Liczba stanowisk pracy pozostała jednak ta sama, a koordynatorzy przejęli całość funkcji uprzednio należących do zastępców ordynatora.

Sąd Rejonowy uznał, że przyczyna wypowiedzenia nie była uzasadniona i miała charakter pozorny bowiem nie istniał związek przyczynowy między wypowiedzeniem a przeprowadzoną reorganizacją. Spośród dotychczasowych zastępców ordynatora jedynie powód otrzymał wypowiedzenie warunków pracy i płacy, powodujące zmianę stanowiska na hierarchicznie niższe oraz obniżenie wynagrodzenia. W ocenie Sądu Rejonowego, pozwany naruszył także tryb konsultacji związkowej bowiem w zawiadomieniu przedstawionym NSZZ „Solidarność 80” nie zamieszczono informacji na temat nowych warunków pracy i płacy, co stanowiło naruszenie art. 38 k.p. Nadto, powód był objęty ochroną związkową z racji pełnionej funkcji wiceprzewodniczącego komisji zakładowej organizacji związkowej, o czym pozwanego zawiadomiono w dniu 20 października 2004 r. Sąd Rejonowy uznał przy tym za bezpodstawne twierdzenia pozwanego dotyczące braku reprezentatywności organizacji związkowej, liczącej 19 członków według stanu w dniu 31 marca 2006 r. Zdaniem Sądu, okoliczność, że część z osób zrzeszonych w związku nie była już w tej dacie pracownikami pozwanego, nie ma znaczenia dla oceny reprezentatywności organizacji w świetle postanowień statutu związku, który zezwalał na to, by pracownik pozostawał członkiem organizacji związkowej po przejściu na emeryturę.

Wyrokiem z dnia 23 stycznia 2007 r. [...] Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Kielcach oddalił apelację pozwanego od wyroku Sądu Rejonowego. Sąd odwoławczy wywiódł w uzasadnieniu, że wskutek uchwały rady społecznej pozwanego, jego dyrektor w dniu 24 czerwca 2004 r. zlikwidował stanowiska zastępców ordynatorów oddziału położniczego i patologii ciąży, oddziału ginekologicznego i oddziału neonatologicznego. W ocenie Sądu drugiej instancji, Sąd Rejonowy trafnie uznał, że zastąpienie tych stanowisk stanowiskami koordynatorów nie spowodowało żadnych zmian w zakresie obowiązków, jakie wiązały się z ich zajmowaniem. Stanowiska zastępców ordynatorów oddziałów uległy jedynie formalnej likwidacji, gdyż dotychczasowe oddziały połączono w jeden oddział złożony z trzech odcinków, a każdy z nich powierzono starszemu asystentowi-koordynatorowi. Ogólna liczba stanowisk nie uległa więc zmianie. Zdaniem Sądu Okręgowego, pozwany nie przedstawił żadnych różnic pomiędzy obowiązkami zastępcy ordynatora a obowiązkami koordynatora. Odmienności, na które powoływał się pozwany, dotyczą wyłącznie sposobu powoływania na stanowiska oraz różnic w sposobie obliczania wynagrodzenia. Sąd Okręgowy przyjął brak związku przyczynowego między zmianami struktury organizacyjnej pozwanego a wypowiedzeniem powodowi umowy o pracę w części dotyczącej warunków pracy i płacy oraz uznał, że podnoszony przez pozwanego brak reprezentatywności zakładowej organizacji związkowej, nie ma znaczenia wobec braku uzasadnienia wypowiedzenia.

Skargę kasacyjną od tego wyroku wniósł pozwany, wskazując na:

1) naruszenie art. 42 § 1 i 2 k.p. oraz art. 45 § 1 i 2 k.p., przez ich „błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie spowodowane błędem w ustaleniach faktycznych będących podstawą rozstrzygnięcia i sprzecznością istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego” oraz art. 5 ust. 5 pkt 3 w związku z art. 10 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz. U. Nr 90, poz. 844 ze zm.), „poprzez uznanie, że dokonana u pozwanego likwidacja stanowisk pracy, w tym stanowiska powoda nie miała związku przyczynowego z dokonanym wypowiedzeniem warunków pracy i płacy, co skutkuje naruszeniem także art. 328 § 2 k.p.c. w związku z art. 316 § 1 k.p.c.”, a także
2) „sprzeczność istotnych ustaleń Sądu pierwszej instancji z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego i błędną wykładnię art. 32 ust. 1, ust. 3, ust. 4, ust. 6 i ust. 8 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (jednolity tekst: Dz. U. z 2001 r. Nr 79, poz. 854 ze zm.) w związku z art. 241^25a § 1 pkt 1 k.p., poprzez uznanie, że powód był w dacie złożonego wypowiedzen...