Zwrot nakładów na cudzą nieruchomość bez PIT

W trakcie trwania związku podatniczka ponosiła wydatki związane z wykończeniem i wyposażeniem mieszkania partnera. W sierpniu 2022 r. zakończyła ten związek. W związku z faktem, że poniosła znaczne nakłady, w listopadzie zawarła z byłym partnerem pozasądowe porozumienie dot. zwrotu poczynionych nakładów w formie uznania długu oraz oświadczenia o poddaniu się egzekucji, udokumentowane aktem notarialnym. Czy otrzymany ww. zwrot stanowi dla podatniczki przychód na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych?

Zasadniczą podstawą prawną zawartego Porozumienia jest art. 405 oraz art. 410 Kodeksu cywilnego, jednakże nie zostało to wprost wyrażone w treści Porozumienia. Zwrot poniesionych nakładów nie będzie stanowić w szczególności jakiejkolwiek darowizny, zadośćuczynienia, odszkodowania lub zwrotu utraconych korzyści.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: Ustawa PIT), źródłami przychodów są także inne źródła, niewymienione w treści art. 10 ust. 1 Ustawy PIT.

Przychodem, zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy PIT, są co do zasady otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W art. 20 ust. 1 ustawy PIT ustawodawca wskazał, że za przychody z innych źródeł uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17 Ustawy PIT.

Posłużenie się przez ustawodawcę sformułowaniem „w szczególności” nakazuje stwierdzić, że katalog przychodów określonych w art. 20 ust. 1 Ustawy PIT nie ma charakteru wyczerpującego. Przychodem może być więc do zasady wszystko, co wiązać będzie się z przyrostem majątkowym.

Jakkolwiek nie jest to wskazane bezpośrednio w treści art. 11 ust. 1 Ustawy PIT, w doktrynie prawa podatkowego podkreśla się, że przychód powinien mieć charakter bezzwrotny, definitywny i powodujący wzbogacenie podatnika (por. R Kowalski. „PIT. Komentarz do wybranych przepisów”, 2020).

Bezpodstawne wzbogacenie jako przesłanka zwrotu nakładów

Prawną przesłanką zwrotu przez konkubenta poniesionych przez podatniczkę nakładów na jego mieszkanie są przepisy ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (dalej; KC).

Zgodnie z art. 405 KC kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, obowiązany jest do wydania korzyści w naturze, a gdyby to nie było możliwe, do zwrotu jej wartości (bezpodstawne wzbogacenie).

Zgodnie z art. 410 § 1 KC, przepisy dotyczące bezpodstawnego wzbogacenia stosuje się w szcze...